رفتار والدین با کودک، عواقب سرد برخورد کردن

در هندسه معرفتی قرآن، اصل کرامت وجودی انسان، که ناشی از مقام خلیفه‌اللهی اوست، زیرساختی‌ترین اصل تربیتی است. و لقد کرمنا بنی‌آدم… (اسرا/۷۰). بنابراین تمامی هنجارها و رفتارهای تربیت‌ساز کودک و نوجوان، می‌بایست مبتنی بر این نگاه صورت پذیرد. قرآن، آنجا که از فرزندخواندگی سخن به میان می‌آورد، سفارش می‌کند که آن‌ها را به نام و نسبشان، بخوانید تا کرامتشان حفظ شود. «ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُکمْ فِی الدِّینِ وَ مَوَالِیکمْ…» (آن‌ها را به نام پدرانشان بخوانید که این کار نزد خدا عادلانه‌تر است؛ و اگر پدرانشان را نمی‌شناسید، آن‌ها برادران دینی و موالی شما هستند.) احزاب/۷

رفتارهای نامهربانانه در کودکی می‌تواند در آینده منجر به بزهکاری، اعتیاد، پرخاشگری، بیماری‌های جسمی و روانی شود. کودکان خیرخواه و سخاوتمند، کودکانی هستند که تنها به فکر خود و منافعشان نیستند، بلکه به احساسات، نیازها و خواسته‌ های دیگر افراد خانواده و دوستانشان نیز اهمیت می‌دهند. این کودکان آموخته‌اند که با بخشش، نیکوکاری و خوش رفتاری می‌توانند موجب شادی دیگران شوند. کودکان سخاوتمند از این‌ که دیگر اطرافیانشان را نیز همچون خودشان، سرحال و بانشاط می‌بینند، لذت می‌برند. آن ها برای جمع و روابط اجتماعی ارزش و احترام قائلند و بخشش را یکی از ویژگی‌های برتر شخصیتی می‌دانند.

والدینی که سرد و غیردوستانه برخورد می‌کنند، نمی‌توانند انتظار داشته باشند فرزندانی مهربان و دلسوز داشته باشند، زیرا صمیمیت و مهربانی نیز مانند دیگر الگوهای رفتاری تا حدودی قابل آموزش و یادگیری است. اگر مراقب رفتار خود نباشید از رفتارهای اشتباه شما نیز الگو برداری می شود و تصحیح آن بسیار دشوار خواهد بود. در مقابل می توانید با صحبت کردن به او نشان دهید که کتک زدن برادر کوچکش کار بد و ناراحت کننده ای بوده و مطمئن باشید تاثیر این کار به مراتب بیشتر از این است که در مقابل این رفتارش او را هم کتک بزنید تا بفهمد کار بدی کرده است. در بسیاری موارد ما خشم خود را کنترل می کنیم تا از عواقب تشدید شدن و وخیم شدن جریانات جلوگیری کنیم. همان طور که روی زمین یک ملحفه پهن می کنیم تا از ساییده شدن پوست لطیف کودک به زمین زبر و خشن جلوگیری کنیم.

فرزندان از والدین و بزرگسالان دیگر می آموزند حفظ احترام یعنی چه. وقتی پدر و مادر برای یکدیگر و برای بزرگترهای فامیل و سالمندان ارزش و احترام قائل شوند فرزندانشان مساوات را می آموزند. از عوامل تاثیر گذار روش های پدر و مادری کردن، باورهای روشنی است که در فرزندان شکل می گیرد. چگونگی آموزش والدین به فرزندان الگویی از روابط پدر و مادر و فرزند را به آن ها می آموزد. اگر فرزندان در جوی از احترام و همیاری پشتیبانی شوند، با احترام و همیاری به عنوان ارزش ها همساز می شود و آن را در دیگر روابط شان به کار می برند.

عادت کنید که با کلیه اعضای خانواده اعم از والدین سالمند و فرزندان و همسرتان، زیاد صحبت کنید. در مورد همه چیز و همه شرایط (اعم از اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی) صحبت کنید. صحبت کردن با اعضای خانواده در مورد موضوعات مختلف، باعث از بین رفتن احساس تندخویی و بی کسی در سالمندان نیز می شود. این موضوع باعث می شود به احساس خوبی دست یافته و حس کنند آن ها نیز چیزهای خوبی برای سهیم شدن با گفتگوهای شما دارند.

حفظ حرمت ها در همه شرایط را فراموش نکنید. به خاطر داشته باشید که والدین شما همیشه نیازمند توجه و رسیدگی شما نبوده اند، بلکه سال های طولانی با تلاش های بی دریغ خود، شما را به این مرحله رساندند. بنابراین حفظ شان و شخصیت آن ها و رعایت احترامشان وظیفه شماست.