روانشناسی بازی کودک، تنهایی و این همه خلاقیت؟

آیا می دانستید تنهایی می تواند باعث افزایش خلاقیت و یادگیری در سنین پایین شود. کودکان تنها بیشتر به کشف دنیای پیرامون خود خواهند پرداخت و دانش بیشتری نسبت به دیگر همسن و سالان خود دارند. تخیل و خلاقیت خردسالان در ملال و تنهایی بیشتر رخ خواهد داد.

برای این‌ که کودکان بتوانند مراحل رشد از دوران کودکی تا بزرگسالی را به‌ درستی سپری کنند، باید وقت آزاد زیادی در دوران کودکی داشته باشند. این وقت آزاد یعنی دور ماندن از تلویزیون، فوتبال، موبایل و قطعا همه صفحه‌های نمایشگر الکترونیکی. کودکان به زمان آزاد نیاز دارند تا بتوانند تخیل، خلاقیت، کاوشگری و تفکر خودشان را تقویت کنند. در واقع، اگر کودکان نتوانند آزادانه فعالیت کنند و همه امور زندگی‌شان براساس برنامه‌های تعیین‌شده انجام بگیرد، توانایی‌های درونی‌شان به‌طور کامل شکوفا نمی‌شوند.

افرادی که دوران کودکی‌شان را در چند دهه پیش گذرانده‌اند، یادشان هست که باید وقت آزادشان را با فعالیت‌هایی مانند نقاشی، بازی‌های چندنفره و پُرتحرک و… سپری می‌کردند. همین فعالیت‌ها بودند که قوه تخیل آن ها را تقویت می‌کردند. در حالی که ملال و تنهایی می‌تواند شدیدا ناامیدکننده و ناخوشایند باشد، اما سوق دادن کودکان در این حالت‌ها به ‌سوی استفاده از تخیل و قوای ذهن، باعث تقویت خلاقیت در آنان می‌شود.

در واقع، ملال باعث می‌شود که هر انسانی به درون خودش و محیط بیرون از خودش با دقت بیشتری نگاه کند. همین حالت باعث می‌شود که ما انسان‌ها به کارهای جدید و تجربه‌های نو روی بیاوریم. با این‌ حال باید گفت که امروزه متاسفانه دسترسی کودکان به موبایل‌ها و تبلت‌ها بیش از حد راحت شده است و دیگر فضایی برای به ‌کار انداختن تخیل و خلاقیت وجود ندارد.

تنهایی، شانس یادگیری را افزایش می‌دهد وقتی که کودکان تنها می‌مانند تا آزادانه با همدیگر بازی کنند، ۴ خصلت مهم را یاد می‌گیرند و آن‌ها را در خودشان تقویت می‌کنند:

-برقراری ارتباط،

-همکاری کردن،

-رشد خلاقیت،

-تفکر انتقادی.

تنهایی و ملال به درک بهتر کودک از خودش منجر می‌شود دوران کودکی، یعنی دورانی که انسان در یک محیط ایمن و مناسب برای دوران بزرگسالی پرورش می‌یابد. وقتی که وقت روزانه کودکان تماما توسط والدین و دیگران تنظیم و تعیین می‌شود، مغز و بدن کودکان هیچ درک مناسبی از خودش پیدا نمی‌کند و درنتیجه کودکان نمی‌توانند درباره خودشان و مهارت‌های انتقادی‌شان به فکر کردن بپردازند. تنها وقتی که ما سعی می‌کنیم علاقه‌مندی‌ها و هدف‌های زندگی‌مان را مشخص کنیم، وقتی است که برای کاوش و جست‌وجو آزاد هستیم.

وقتی اطراف کودکتان را با انواع اسباب بازی ها پر می کنید باعث سردرگمی او می شوید. هر بار یک اسباب بازی در اختیارش قرار دهید تا فعالیت هایش را ساختاردهی کنید. کودک یک ساله نیاز به جهت دهی دارد. وقتی احساس کردید که کودکتان علاقه اش را به اسباب بازی فعالی اش از دست داده است با سوال هایی دوباره او را درگیر بازی کنید اما همچنان مشغول کار خود باشید و مستقیما درگیر نشوید. مثلا اگر کودکتان مشغول بازی کردن با لگو اش است در حالی که مشغول انجام کار خود هستید با او صحبت کنید و مثلا بگویید: «وای چقدر خوب اونا رو روی هم چیدی میتونی یه دونه دیگه هم بهش اضافه کنی؟» اما مستقیما درگیر نشوید.

سعی کنید که تنها بازی کردن را در برنامه روزانه کودک قرار دهید و زمانش را به مرور بیشتر کنید تا کودک به شرایط عادت کند. در ابتدا ممکن است کودکتان فقط چند دقیقه دوام آورد و دوباره سراغ شما را بگیرد؛ به سرعت به او پاسخ ندهید و بگذارید خودش دوباره خودش را سرگرم کند.

بهترین زمان برای بازی به تنهایی در برنامه کودک، زمانی است که کودک را حمام کرده اید یا ناهارش را خورده است زیرا احساس رضایت و خشنودی دارد. این کار را زمانی که آشفته هستید انجام ندهید زیرا ممکن است این آشفتگی و تنش شما در رفتار کودکتان منعکس شود.