به دنیا آمدن فرزند دوم، نحوه واکنش اولی

مهمترین واکنش و رفتار کودک در برابر تولد نوزاد برگشت به حالت بچگی است. پس روی به بیان ساده عبارت است از برگشت به رفتار و حالت نوزادی یا کوچکی است. این رفتار بچگانه که پس از تولد نوزاد بروز میکند نباید باعث تعجب و نگرانی والدین شود.
بعضی از کودکان در اثر پس روی کارها و مهارت هایی را که به تازگی آموخته اند فراموش میکنند. کودکی که برای چندین ماه پوشیدن پوشک را ترک کرده است ممکن است چندین بار در روز خود را خیس و کثیف کند و کودکی که میتوانست بدون کمک دیگران لباس خود را بپوشد این توانایی را از دست می دهد یا اگر میتوانست خود به آسانی به خواب رود به واسطه پس روی برای خوابیدن به قصه گفتن و لالایی پدر یا مادر نیاز پیدا میکند.
مادر با مشاهده ناتوانی او احساس دلسوزی کند و از سوی دیگر از پس روی او عصبانی شود. به خصوص اگر این پس روی برای مادر زحمت زیادی درست کند عصبانیت او زیادتر خواهد بود.
بعضی کودکان با قدم های بلندتری به عقب برمیگردند و با سرعت بیشتری رفتار بچگانه را از سر میگیرند. گاهی کودک شیوه حرف زدن خود را نیز تغییر می دهد و مثل بچه ای که تازه زبان باز کرده است حرف می زند.
و گاهی هوس شیشه پستانک می کند و برای آرامش خود مکیدن پستانک را از سر میگیرد. این پس روی سریع و رفتار بچگانه برای پدر و مادر ناراحت کننده است و هنگامی که خود را با دو نوزاد رو به رو می بینند، گیج و عصبانی می شوند.
در این شرایط عادی ترین واکنش آنها سرزنش کردن کودک و بازداشتن او از این رفتار است.
در این مورد بهتر است والدین با پس روی کودک بعد از شناسایی عوامل آن به طور مثبت برخورد کنند. اول باید دانست که پس روی یک واکنش عادی و رایج بین کودکانی است که با تنش رو به رو می شوند. مثلا وقتی یک فرد بالغ دچار افسردگی می شود یک لیوان شیر گرم یا غذایی را که در کودکی می خورده هوس میکند یا به رختخواب می خزد و لحاف را بر سر خود میکشد.
بنابراین وقتی افراد بالغ در مقابله با ناگواریها این رفتار را از خود نشان می دهند مشاهده آن از کودک زیر فشار عصبی چیز عجیبی نمی باشد.
دوم این که وقتی کودک نوزاد را مرکز توجه همه ی افراد خانواده می بیند تصور میکند که رفتار بچگانه برای والدین جالب و دوست داشتنی است و آنگاه رفتار بچگانه ای را که مدتها ترک کرده است برای جلب توجه دیگران از سر می گیرد.
کودک از مشاهده آنچه در اطراف او میگذرد به رابطه بین علت و معلول پی می برد. وقتی می بیند که نوزاد پوشک می پوشد ، گریه می کند ، پستانک می مکد و در عین حال نسبت به او رسیدگی زیاد می شود رابطه ی بین رفتار بچگانه و جلب توجه پیدا میکند و خود نیز رفتار بچگانه را پیش می گیرد.
بهترین راه جلوگیری از پس روی کودک پذیرش احساساتی است که به صورت رفتار بچگانه جلوه می کند. والدین باید به کودک یاد دهند که او میتواند با رفتار بجا که نشانه رشد اوست بهتر توجه دیگران را به خود جلب نماید.
هرگز نباید کودکی را که طرز استفاده از توالت را آموخته است ولی در اثر پس روی خود را خیس و کثیف میکند و نیاز به پوشک دارد سرزنش نمود.
باید با مهربانی به او یادآوری کنید که (( پوشک نپوشیده است)) و در صورتی که این اتفاق تکرار شود باید با آن به طور معقول برخورد کرد و ضمن نشان دادن اخم و ناراحتی خود به او بفهمانید که کار خوبی نکرده است.
اگر کودک به تازگی پوشک را ترک کرده است باید دوباره به او پوشک بپوشانید ولی اگر مدت زیادی است که شلوار می پوشد و فقط یک یا دو بار خود را خیس کرده است بهتر است با او مدارا نمایید تا دوباره کنترل و توانایی قبلی خود را به دست آورد.
در مورد رفتارهای مشابه نیز همین توصیه را به کار بندید و تا جایی که میتوانید آن را تحمل کنید . باید بدانید که این مرحله نشان دهنده نیازهای کودک برای سازش با نوزاد است.
شیوه دیگر در برخورد با پس روی کودک یادآوری کارهایی است که نشانه رشد و توانایی و بزرگی اوست. وقتی نوزاد گریه میکند به کودک بگویید : (( از این که تو بزرگ شده ای و میتوانی به جای گریه کردن حرف بزنی و هرچه را که میخواهی بگویی خوشحال هستم)).
همچنین باید به خاطر رفتار و بهانه گیری نوزاد خود را شریک احساسات کودک نشان دهید و به او بگویید: (( از این که نوزاد به توجه و رسیدگی زیادی نیاز دارد خسته می شوم)).
به کودک بگویید که امیدوار هستید تا روزی نوزاد هم بزرگ شود و مثل برادر بزرگش به پوشک نیازی نداشته باشد و بتواند بدون کمک مادر لباسش را بپوشد و بدون این که گریه کند به خواب برود. با این شیوه به تدریج کودک یاد میگیرد که گرچه به نوزاد به خاطر رفتار بچگانه توجه می شود او نیز میتواند برای رفتار خوبی که نشانه رشد و بزرگی اوست مورد توجه قرار گیرد.
به یادداشته باشید که از دیدگاه یک کودک والدین باید وقت زیادی را با او بگذرانند و هرچه به او توجه شود باز هم میخواهد مورد محبت و رسیدگی بیشتر قرار گیرد.