مسئولیت پذیر بودن کودک، چجوری بهش بیاموزید؟

همۀ پدر و مادرها دوست دارند کودکشان مسئولیت پذیر باشد. آنها دوست دارند فرزندشان به دیگران توجه کند، مراقب خود و وسایلش باشد.

گاهی از خودتان می پرسید که چرا مُدام باید به کودک تان بگویید لباس هایش را جمع کند و تکالیفش را به موقع انجام دهد و چرا کودکتان وقتی دوچرخه سواری می کند، مراقب خودش نیست.

همۀ پدر و مادرها دوست دارند کودکشان مسئولیت پذیر باشد. آنها دوست دارند فرزندشان به دیگران توجه کند، مراقب خود و وسایلش باشد و در کارهای خانه به والدینش کمک کند. ولی وقتی کودک این کارها را انجام نمی دهد والدین از دست او عصبانی می شوند.

والدین باید بدانند که حس مسئولیت پذیری به عوامل دیگری چون رشد عقلی، دست و دل بازی و احساس همدردی کودک نیز بستگی دارد.

برای این که یک کودک مسئولیت پذیر باشد او باید از نظر عقلی و اجتماعی خوب رشد کرده باشد و به این مسئله حساس شود. معمولاً بچه های نه ساله نسبت به بچه های شش ساله مسئولیت پذیرترند و بیشتر به عواقب کارهایشان فکر می کنند.

بچه ها برای اینکه مسئولیت پذیر باشند باید الگوی مناسبی داشته باشند؛ بنابراین پدر و مادر باید برای کودک الگو شوند. اگر والدین خودشان نسبت به انجام کارهایشان حساس باشند و به دیگران توجه کنند، کودک نیز همین کارها را انجام خواهد داد. چنین کودکی سر ساعت به مدرسه می رود و در خانۀ دوستانش رفتار خوبی خواهد داشت.

یاد گرفتن، چیز زمان بر و مشکل است. ما باید به بچه های بین شش تا نه ساله زیاد تذکر بدهیم تا مهارتی را به خوبی یاد بگیرند و یادگیری آن مهارت یک باره اتفاق نمی افتد.

کودک به انجام این کارها توجهی ندارد و بنابراین انگیزۀ کافی برای انجام آنها هم ندارد، البته ما می توانیم آنها را درک کنیم، چون خودمان نیز دوست نداریم کارهای خانه را انجام دهیم، نظافت کنیم.

بچه ها گاهی نمی دانند که چرا باید کاری را انجام بدهند. مرتب کردن تختخواب برای بچه ها مهم نیست چون احساس می کنند که وقتی شب دوباره باید در آن بخوابند، ضرورتی ندارد آن را مرتب کنند.

یا وقتی مادر به کودکش می گوید که سطل زباله را بیرون بگذارد، کودک به او می گوید مگر او سطل زباله را پر کرده که باید آن را بیرون بگذارد.

او می گوید چرا باید خانه را مرتب کند، در حالی که خواهرش خانه را به هم ریخته. وقتی مادر به کودکش می گوید موهایش را شانه کند، کودک می گوید که کسی به موهای او توجه ندارد پس چرا باید موهایش را شانه کند.

والدین باید مدام به کودکشان تذکر دهند تا او هر کاری را انجام دهد. مثلاً اگر مادری خسته شده که چرا کودکش بعد از خوردن غذا ظرف غذایش را تمیز نمی کند، باید وقتی غذای کودک تمام شد به او تذکر بدهد که این کار را انجام دهد.

اگر می خواهید کودکتان مسئولیت پذیرتر باشد، باید همیشه به او تذکر بدهید که کارهایش را انجام دهد و به تکالیفش توجه داشته باشد، ولی نباید سر کودک غر بزنید.

می توانید جدولی از مسئولیت های کودک تهیه کنید و وقتی او کارش را انجام داد در آن جدول علامت بگذارید. حتی با وجود استفاده از این روش شما باز مجبورید به کودکتان تذکر دهید که کارهایش را به موقع انجام دهد.

می توانید وقتی کودکتان کارش را تمام کرد به او جایزه بدهید ولی کودک نباید انتظار داشته باشد که همیشه به خاطر انجام دادن کاری از شما جایزه بگیرد.

اگر می بینید که کودکتان زیاد مسئولیت پذیر نیست، شاید شما خودتان بیش از حد توانش از او انتظار دارید. شاید بیش از حد به کودک فشار می آورید. انجام بعضی از کارها را خودتان به عهده بگیرید و ببینید آیا کودکتان مسئولیت پذیرتر نمی شود؟

البته شما باید به کودکتان اجازه دهید بازی و تفریح خودش را هم داشته باشد. اگر او مجبور باشد مدت زیادی کاری را انجام دهد که به آن علاقه ندارد، نهایت سعی خودش را برای انجام ندادن آن کار نخواهد کرد.

وقتی در انجام کاری با کودکتان همراه می شوید، می بینید که او بهتر آن کار را انجام می دهد. مثلاً وقتی کودک اسباب بازی هایش را جمع می کند به او کمک کنید، یا وقتی خودتان مشغول آب دادن به باغچه هستید، از او بخواهید این کار را انجام دهد و خودتان اسباب بازی های او را جمع کنید. وقتی خودتان کمربندتان را می بیندید، از کودک بخواهید که او نیز این کار را انجام دهد.

وقتی به کودک تذکر را دادید و او کارش را به درستی انجام داد، خوشحال باشید چون او در مسیر درستی قرار گرفته است.

شاید شما از کودکتان انتظار داشته باشید که خودش کارهایش را انجام دهد ولی اگر صبور باشید و دائم به او تذکر دهید، او کم کم این مهارت را نیز یاد می گیرد.

منبع: کودک آنلاین