از بین بردن ترس در کودکان، پنج کلید طلایی

ترسیدن یکی از طبیعی ترین صفات کودکان است. اغلب کودکان از تاریکی، تنهایی، دور بودن از پدر و مادر خود و یا … می ترسند. وجود این ترس ها امری بسیار طبیعی است و فقط کودک شما نیست که از این گونه مسائل رنج می برد. اما این هنر والدین که با شیوه درست ترس های کودک خود را از بین ببرند و با آن مقابله کنند.

یک الگوی واقعی در خانه

یادتان نرود که شما الگوی فرزندتان هستید. مادری که با دیدن یک سوسک جیغ می‌کشد و تا روی مبل‌ها می‌دود و یا پدری که از ارتفاع می‌ترسد و مواردی از این دست، باعث می‌شود که کودک هم الگوبرداری کند.

او نیز باور می‌کند این مسائل ترسناک هستند و حتما از آنها خواهد ترسید. بنابراین سعی کنید ترس‌های خود را از بین ببرید یا دست‌کم جلوی کودک، آنها را بروز ندهید. البته این به معنی مخفی‌کاری نیست. خیلی ساده با او در مورد ترس‌های‌تان صحبت کنید که فکر نکند اگر می‌ترسد، احساس غیرعادی را تجربه می‌کند.

خوب است که او بداند شما هم می‌ترسید به دندانپزشک بروید و آمپول بی‌حسی دندانپزشکی واقعا دردآور است اما می‌روید چون سلامتی مهم است. منظور از اینکه الگوی خوبی در شجاعت باشید عکس‌العمل‌هایی مانند جیغ‌زدن و غیره است که کودک می‌تواند به سادگی الگوبرداری کند وگرنه هر آدمی ممکن است از چیزی بترسد.

پای میز مذاکره اما با زبان کودکانه

هیچ ترسی با تأیید شدن و محبت‌کردن درمان قطعی نمی‌شود. این کارها فقط کودک را آرام‌تر می‌کند تا وارد مرحله اصلی‌تر برای غلبه بر ترس‌ هایش بشود. مرحله اصلی، صحبت کردن در مورد ترس است. شما باید مسائل را خیلی واضح و به زبان کودکانه برای او توضیح دهید. وقتی کودکتان ازمحبت همیشگی شما مطمئن شد و آرام گرفت، بعد از اینکه آزادانه احساسش و ترسش را بیان کرد، نوبت به آن می‌رسد که به حرف‌های شما گوش دهد.

شنیدن توضیحات برای برخی از کودکان حس امنیت و خاطرجمعی دارد. مثلا اگر کودکی از صدای بلند جاروبرقی می‌ترسد، برای او توضیح دهید که چون قرار است تمام آلودگی‌ها را جمع کند، نیاز به موتوری قوی دارد و این صدا برای نابود کردن آلودگی‌ها لازم است اما هیچ وقت نمی‌تواند یک کودک را بخورد. حتی می‌توانید دستان او را به دهانه جاروبرقی وقتی خاموش است نزدیک کنید و بگویید که هیچ کودک و حتی عروسکی از دهن جاروبرقی رد نمی‌شود و فقط گرد و خاک می‌توانند وارد شکم جاروبرقی‌ها شوند، توضیحاتی همین قدر ساده و کودکانه که برای او قابل درک باشد.

سوسک‌ها زیبا نیستند

به شعور کودکتان توهین نکنید. وقتی با او در مورد ترس‌هایش حرف می‌زنید بدانید که او هر چیزی را باور نمی‌کند. غول‌ها برای نگهداری از کودکان ساخته نشده‌اند، هر کودکی می‌داند که این کار فرشته‌هاست. دکترها فقط کودکان را نوازش نمی‌کنند چون کودک شما دفعه قبل تجربه آمپول و درد آن ‌را دارد. توضیحات شما همانقدر که باید کودکانه و ساده و آرامش‌بخش باشد، همانقدر هم باید واقعی بوده و اعتماد کودک‌تان را سلب نکند. دروغ گفتن به بچه‌ها درباره یک شرایط ترس‌آور معمولا ترس بیشتری به‌دنبال می‌آورد. گفتن حقیقت و آماده کردن کودک برای شرایط ترس‌ آور می‌تواند به بچه‌تان کمک کند تا آن را مدیریت کند. کودک شما باید یاد بگیرد که احساس‌های تلخ و بد هم وجود دارد و باید با واقعیت آن روبه‌رو شد اما به روش صحیح.

در هرشرایطی دوستت دارم

تصور کنید که شما از رانندگی می‌ترسید و همسرتان به‌خاطر این کار به شما بی‌توجهی کند، تحقیر شوید و احساس گناه از این ترس آزارتان دهد. این رفتار چه اثری بر روحیه شما و ترسی که از رانندگی دارید، خواهد گذاشت؟ حال اگر همسرتان با مهربانی پذیرای احساس‌تان شود و به حرف‌تان گوش کند و بگوید که هر کمکی خواهد کرد تا این ترس آزارتان ندهد، چه تجربه احساسی خواهید داشت؟ کودک شما هم وقتی ترسش را بروز می‌دهد، نیاز دارد تا مورد توجه و محبت شما قرار بگیرد. فکر نکنید اگر بی‌توجهی کنید، مجبور می‌شود بر آن غلبه کند. در آن صورت او دنیا را جای ناامنی می‌شناسد و در آینده به ضررش خواهد بود.

دریافت عشق و علاقه، دلداری صحیح و ایجاد حس امنیت به فرزند شما کمک می‌کند تا در برابر فشارهای روحی حاصل از ترسش مقاومت کند. کودکتان را وقتی ترسیده است در آغوش بگیرید و محکم به‌خود فشار دهید و در گوش او بگویید که کمکش می‌کنید تا بر این ترس غلبه کند. وقتی خودتان کنار کودک نیستید هم می‌توانید از روش‌هایی کمک بگیرید که او محبت را کنار خود حس کند و آرام‌تر شود؛ مثلا عروسک مورد علاقه‌اش را با خود به زمین بازی ببرد اگر ترس او از محیط‌های ناآشناست یا بالشی را که خیلی دوست دارد و به آن عادت را شب‌ها که از تاریکی می‌ترسد بتواند در آغوش داشته باشد. فراموش نکنید محبت بی‌قید و شرط شما معجزه می‌کند.

لولو بازی‌های درمانگر

بازی، دنیای کودکان است و بسیاری از مشکلات روحی و حتی اختلال‌های رفتاری در کودکی به کمک بازی‌ها درمان می‌شود. مثلا ترس از جاروبرقی می‌تواند در یک خاله بازی و استفاده از جاروبرقی اسباب‌بازی و مرحله بعد جاروبرقی واقعی بدون اینکه به برق زده شود، کنترل شود.

بچه‌ها نقش‌هایشان را در بازی‌ها باور می‌کنند. آنها اگر در بازی بیمار می‌شوند و به دکتر مراجعه می‌کنند، واقعا بیمار هستند و دکتر رفته‌اند. پس اگر او از معاینات پزشکی می‌ترسد، خرید لوازم پزشکی پلاستیکی و همچنین استفاده از آنها در خلال بازی می‌تواند کمک زیادی به برطرف‌شدن این ترس بکند. حتی نقاشی کشیدن هم می‌تواند کمک خوبی در شناخت عمق ترس یک کودک باشد. گاهی از او بخواهید تا برای‌تان نقاشی بکشد و بعد در مورد آن حرف بزند.

رنگ‌هایی که استفاده می‌کند و خطوط نقاشی او، همگی نشان‌دهنده حالات روحی اوست. می‌توانید در مورد نقاشی او سوالاتی بپرسید که جواب‌هایش به روند درمان شما کمک کند. کودکی که آسمان را تیره می‌کشد از اضطراب رنج می‌برد. کمک‌درمانی که بازی‌ها می‌توانند داشته باشند علاوه بر شناخت بهتر مشکل این است که در خلال بازی می‌توان مشکل را به‌صورت وانمودی بر طرف کرد. مثلا هیولایی ساخت که سیاه نیست و اتفاقا رنگارنگ است اما بعد از تمام‌شدن آن، به راحتی خرابش کرد. بازی درمانی یکی از بهترین روش‌ها برای از بین بردن ترس کودک شماست.