تربیت کودکان دبستانی، نقش خانواده چقدر است؟

خانواده در تعلیم و تربیت کودکان نقش مهمی را ایفا می کند. یکی از نکات بسیار مهم در خانواده، ارتباط است.

خانواده در تعلیم و تربیت کودکان نقش مهمی را ایفا می کند. یکی از نکات بسیار مهم در خانواده ، ارتباط است ، یعنی والدین باید به روش‌های صحیح برقراری ارتباط با کودکان ، آگاهی داشته باشند .

به منظور برقراری ارتباط صحیح ، والدین باید به نکات زیر توجه نمایند:

- با فرزندان خود ارتباط برقرار کرده ، فرصت ابراز عقاید را به او بدهند ، به نیازهای وی پی ببرند ، انتظارات آن‌ها از کودک ، فرصت برقراری ارتباط به کودک ، زمینه اطمینان به والدین و مراجعه به آن‌ها ، هنگام ایجاد مشکل و فراهم کنند.

پدر قبل از پدر بودن ، باید با فرزندش دوست باشد ، علاوه بر این ، او باید قادر به اداره این دوستی باشد تا مانع لوس شدن کودک گردد . به قول یکی از دانشمندان : " هر جا مشکلی در جامعه بود ، به حتم پای آموزش و پرورش وسط است " یا به قول اریکسون : " فرزندان لوس معضل جامعه اند".

- ایجاد فضای آرامش بخش در خانواده : چنانچه والدین درصدد موفقیت تحصیلی و سلامت شخصیت کودکان باشند ، باید محیط خانواده را از هرگونه درگیری و تنش دور سازند .

- ایفای نقش مؤثر در زمینۀ تکلیف خانه : والدین نقش بسیار مهمی در تکلیف خانه یا مشق شب کودک ایفا می کنند . بسیاری از بچه ها در انجام تکالیف خود اهمال می ورزند .

والدین باید به صورت قطع با این امر برخورد کنند و از فرزند خود بخواهند که در فرصت مناسب و مطلوب ، به انجام تکالیف خود بپردازند ، در غیر این صورت ، باید از روش محرومیت استفاده کنند، یعنی وی را از بازی مورد علاقه یا تلویزیون محروم کنند.

- تکریم شخصیت کودکان : ما باید به بچه ها احترام بگذاریم و آن‌ها را با الفاظ بد خطاب نکنیم .

- تعامل با مربیان در مدرسه : والدین باید در تعامل متقابل با مربیان باشند و از مشکلات فرزندشان در مدرسه مطلع شوند.

- کمک به کودک در تعیین هدف و برنامه ریزی : فعالیت‌های کودک در طول هفته ، باید تقسیم بندی شود و زمان خاصی برای تفریح ، تماشای تلویزیون و انجام تکالیف در نظر گرفته شود . روش برنامه ریزی به منظور انجام برنامه های روزمره و تکالیف ، باید به کودکان آموزش داده شود تا آن‌ها بتوانند ، فن مهار زمان را بیاموزند .

- تشویق کنجکاوی و خلاقیت کودکان : به صورت جدی باید از تحقیر کودک خودداری کرد و هنگام کنجکاوی ، باید به او فرصت سؤال کردن داده شود. کودک نباید به جواب های ما دست یابد تا خود به تفکر و اندیشیدن بپردازد.

خلاقیت کودک ، باید پرورش داده شود ، نه اینکه او به اطاعت محض ملزم باشد. کودک نباید به اطاعت کورکورانه عادت کند ؛ البته الگو برداری با دنباله روی فرق می کند.

منظور از الگو برداری ، این است که کودک رفتار والدین را در مسئله ای چون نظم ، تقلید می نماید ، خود نیز به موقع کارهایش را با برنامه ریزی دقیق و منظم انجام می دهد و از نظم پدر ، الگو برداری می کند.

در ارتباط با دنباله روی ، عده ای معتقدند : بچه ها باید مثل خودشان فکر کنند و کودک باید به صورت دقیق ، عقاید آن‌ها را در مورد مسائل اجتماعی، تقلید کند ؛ البته این امر ، مانع رشد و پرورش آزاد کودک می باشد ، زیرا کودک باید به صورت مستقل ، به نظرات اجتماعی دست یابد.

- انتظار پیشرفت از کودکان : کودک باید بداند که والدین در همه زمینه ها از او انتظار پیشرفت دارند.

- کاهش ترس از شکست در کودک : ما نباید از کودکان انتظار نمره ٢٠ داشته باشیم ، زیرا این امر ، ترس از شکست را در کودک ایجاد می کند و اضطراب از امتحان را به دنبال خواهد داشت.

- اعمال صحیح تشویق و تنبیه کودکان: ما باید به صورت جدی، از تنبیه بدنی خودداری کرده، به کارهای درست کودک پاداش داده ، هنگام انجام اعمال نادرست، از روش محروم کردن از خواسته ها و امتیازات استفاده کنیم، زیرا تنبیه صحیح، نباید موجب تحقیر کودک شود.

والدین نباید در طولانی مدت با کودک قهر داشته باشند و آشتی باید توسط یکی از والدین برقرار شود ، زیرا قهر طولانی و عدم توجه به کودک ، موجب احساس ناامنی در کودک می گردد و به بهداشت روانی وی لطمه وارد می کند .

در مواقعی که والدین شاغل هستند و فرصت کافی برای برقراری ارتباط با کودک و درک او را ندارند ، باید با مربیان مدرسه به صورت مداوم تعامل داشته باشند تا از طریق این انجمن ، آموزش‌های بسیار مفیدی از جمله آموزش در زمینۀ تربیت کودک و نحوه برقراری ارتباط صحیح با وی، به اولیاء ارائه داده شود امروزه اکثر مدارس، از روانشناسان به منظور آشنایی والدین با روش‌های نوین تعلیم و تربیت استفاده می کنند .

در دنیای مدرن ، درگیری والدین در کارهای مختلف ، زیاد است و معلم‌ها وقت کافی برای تربیت فرزند را ندارند . ما نباید به مدت زمان دقت کنیم ، بلکه باید به کیفیت توجه شود . والدین می توانند ، در عین حضور کم در حد یکی دو ساعت ، به درستی از زمان استفاده کنند ، یعنی کیفیت ارتباط مهم است.

منبع: کودک آنلاین