سلامت جسمی کودکان، چه تاثیری بر اضطرابشان دارد؟

حفظ سلامت جسمانی و برنامه‌های منظم، معمولاً اضطراب کودک را کاهش می‌دهد و نیروی سازگاری او را بالا می‌برد.

تغذیه

تنها مادۀ غذایی که در هر شرایطی اضطراب را افزایش می‌دهد، کافئین است. باید از خوردن کافئین اجتناب کرد؛ زیرا دستگاه عصبی سمپاتیک را که مسئول واکنش جنگ یا گریز است، فعال می‌کند. درنتیجه نشانه‌های جسمانی‌ای تولید می‌کند که معمولاً با اضطراب همراه است.

افشانه‌های تنفسی آسم و داروهای سرماخوردگی و ضد احتقان نیز حاوی موادی هستند که دستگاه عصبی سمپاتیک را تحریک می‌کند. برای اطمینان بیشتر، از پزشک داروخانه راهنمایی بگیرید.

تا امروز ثابت نشده است که هیچ مادۀ غذایی دیگری موجب تشدید اضطراب بشود. باوجود شایعه‌هایی که دربارۀ شکر، افزودنی‌های غذایی و سایر موادی که گفته می‌شود کودکان را بی‌قرار می‌کند، وجود دارد، پژوهش‌های دقیق نشان نداده است که هیچ‌یک از این مواد، تأثیر بر اضطراب داشته باشد.

بنابراین، احتمالاً بهترین راهنمایی آن است که غذای متعادلی به کودک خود بدهید که چهار گروه اصلی غذایی (سبزی و میوه، نان و غلات، لبنیات، گوشت و سایر منابع پروتئینی) را در بر دارد و از مواد حاوی کافئین پرهیز کنید.

بعضی وقت‌ها کودکان مضطرب، بدغذا هستند و درنتیجه، اطرافیان نگران می‌شوند که آیا مواد غذاییِ لازم به بدن کودک می‌رسد یا نه؟ اگر شما هم‌چنین مشکلی دارید، با پزشک خانوادگی یا متخصص کودکان مشورت کنید.

احتمالاً پزشک سابقۀ رشد فرزندتان در چند سال گذشته را به شکل نمودار دارد. نمودار قد و وزن فرزندتان را در مقایسه با کودکانِ هم‌سن نشان می‌دهد. اگر در مقایسه با سایر کودکان، فرزند شما هنوز بر همان منحنی رشدی که قبلاً بوده است، قرار دارد، جای نگرانی نیست. اما اگر به نظر می‌رسد که رشد او عقب‌افتاده است، با پزشک مشورت و راه‌حلی پیدا کنید.

در مورد غذا خوردن با کودک مشاجره نکنید. معمولاً بگومگو مسئله را پیچیده‌تر می‌کند و در طولانی‌مدت باعث می‌شود که کودک در مورد تغذیه دچار اختلال شود. اغلب یکی از راه‌های آسان، برای جبران مواد غذایی کودکی که کم‌غذا می‌خورد، این است که تنقلات مغذی در همه جای منزل بگذارید.

برعکس، برخی کودکان مضطرب، در تلاش برای تسکین اضطراب خود، پرخوری می‌کنند. برای این کودکان، غذا خوردن دیگر فقط به اشتها مربوط نیست، بلکه به یک عادت عصبی، شبیه ناخن جویدن یا تکان خوردن تبدیل می‌شود. اغلب وقتی ذهن کودکان مشغول نیست این وضعیت پیش می‌آید.

محدود کردن زمان تماشای تلویزیون، محدود کردن تنقلات چرب و کمک به کودک برای یافتن راه‌های دیگر کاهش اضطراب در این زمینه مفید است. اگر کودک مرتب در حال چاق شدن است، با پزشک مشورت کنید. باز هم تأکید می‌کنیم تا جایی که می‌توانید، دربارۀ غذا خوردن، با فرزندتان بگومگو نکنید.

ورزش

بعضی وقت‌ها این پرسش مطرح می‌شود که آیا ورزش، به این دلیل که موجب تسریع ضربان قلب می‌شود، در ایجاد اضطراب نقشی ندارد؟ خیلی کم چنین مواردی پیش می‌آید. درواقع ورزشِ مرتب، مواد درد زدای طبیعی بدن را که اندورفین نام دارد و موجب آسودگی می‌شود، آزاد می‌کند.

در ضمن ورزش کودکان را خسته می‌کند و موجب می‌شود بهتر بخوابند. ورزش ایروبیک نیز در طولانی‌مدت، به کاهش ضربان قلب و فشارخون می‌انجامد. بنابراین این نوع ورزش می‌تواند مفید باشد؛ زیرا تحقیقات نشان داده است که کودکان مضطرب نسبت به همسالانشان معمولاً ضربان قلب بیشتری دارند. ورزش‌های گروهی که با عده‌ای هم سن انجام می‌گیرد نیز موجب افزایش اعتمادبه‌نفس و بهبود روابط اجتماعی می‌شود.

گاهی ممکن است کودکان مضطرب، از ضربان شدید قلب بترسند. اگر به کودک شرح بدهید که همه هنگام ورزش کردن، همین حالت را پیدا می‌کنند، به‌احتمال‌زیاد نگرانی‌اش برطرف می‌شود. ورزش منظم و متعادل، برای بیشتر کودکان مضطرب مفید است.

خواب

نیاز به خواب در بین کودکان مضطرب، گوناگون است. زندگی روزانه برای برخی کودکان مضطرب، بسیار پرفشار به نظر می‌رسد و درنتیجه، به خواب بیشتری نیاز دارند. به‌خصوص وقتی آن‌ها با ترس روبه‌رو می‌شوند، این نیاز شدیدتر می‌شود.

برخی دیگر کمتر می‌خوابند؛ زیرا نگرانی مانع خواب آن‌ها می‌شود. بنابراین، یک قاعدۀ کلی برای مقدار خواب موردنیاز این کودکان وجود ندارد. اگر می‌بینید کودک می‌تواند تکالیف مدرسه را انجام دهد و خیلی خسته به نظر نمی‌رسد، به‌احتمال‌زیاد خوابش کافی است.

رعایت نکات زیر می‌تواند برای خوب خوابیدن مفید باشد:

- کودک را عادت دهید که هرروز صبح، سر یک ساعت معین از خواب بیدار شود. اینکه چه ساعتی از شب خوابیده، مهم نیست.

- او را تشویق کنید که در طول روز نخوابد.

- توجه کنید که کودک در طول روز، فعالیت جسمانی فراوانی داشته باشد.

- کودک نباید شب‌ها نوشابه‌های حاوی کولا، شکلات، چای یا هر خوراکی کافئین دار دیگری بخورد.

- کودک باید از فعالیت‌های پرهیجان در شب اجتناب کند.

- از اتاق‌خواب، بیشتر برای خوابیدن کودک استفاده کنید و او را از خوردن غذا یا تماشای تلویزیون در رختخواب منع کنید.

- شیر گرم به خوابیدن کمک می‌کند.

معمولاً نگرانی دربارۀ بی‌خوابی، بیشتر از خود بی‌خوابی، کودک و اطرافیان او را ناراحت می‌کند. تمرکز بیش‌ازحد بر مشکل بی‌خوابی، وضعیت را بدتر می‌کند. یک روش مفید این است که بگذاریم کودک، خود مسئلۀ به خواب رفتن را به عهده بگیرد؛ چه به خواب برود، چه نرود.

در ضمن، به کودک اطمینان خاطر بدهید که بدن می‌تواند بی‌خوابی‌ها را جبران کند و اگر شب تا صبح هم خوابش نبرد، مهم نیست.

منبع: کودک آنلاین