کودک دیرآموز کیست؟

کودک دیر آموز به کودکی گفته می شود که از نظر هوشی در محدوده بین ۷۰ تا ۸۰ قرار دارد. یعنی هر مقدار انحراف از این محدوده هوشی، باعث ناتوانی آنها در یادگیری و نیز عملکرد ضعیف آنها می شود؛ اصطلاحا به این قشر از کودکان، دیر آموز یا کند ذهن گفته می شود.

کودک دیرآموز تنها در مهارت های مربوط به تحصیل، نسبت به همسالان خود دارای عملکرد ضعیف تر می باشد و در سایر رفتار های خود ممکن است تفاوت قابل ملاحظه ای با آنها نداشته باشد؛ یک روانشناس کودک و نوجوان در این زمینه تأکید دارد، کودکان دیر آموز نیازمند صرف انرژی و توجه بیشتری نسبت به سایر بچه ها هستند، بنابراین توصیه می کند؛ تشویق این کودکان بلافاصله بعد از کسب موفقیت در پیشرفت تحصیلی به منظور ایجاد انگیزه بسیار مؤثر است. اختلال در یادگیری کودکان می تواند تاثیر منفی بر انگیزه و موفقیت آن ها داشته باشد.

برخی ویژگی های کودکان دیر آموز

این کودکان تمرکز و دقت کافی ندارند و نیز علاقه ای برای انجام کارهای ابتکاری و نیازمند فکر از خود نشان نمی دهند. آنها توانایی طرح نقشه و برنامه ریزی برای خود و دیگران را ندارند، گرچه ممکن است با ممارست و تمرین در کارهای عملی موفق شوند. بنابراین اشتغالات فنی و حرفه ای و ورزشی در رشد و پرورش شخصیت این افراد بسیار مؤثر است زیرا این افراد علاقه زیادی با آن نشان می دهند. در زیر به برخی از ویژگیهای بارز این کودکان اشاره کرده ایم:

- در یادگیری مطالب و درک مفاهیم نسبت به همسالان خود کند تر هستند.

- روابط پیچیده را نمی توانند به خوبی از هم تشخیص دهند.

- در یادگیری مطالب درسی نیاز به تمرین بیشتری دارند.

- دامنه معلومات عمومی آنها نسبت به سایر بچه ها محدودتر است.

- در خواندن و فهمیدن کتاب های درسی دچار مشکل هستند.

برخی از والدین و یا معلمان به دلیل نا آگاهی و بدون توجه به محدودیت های ذهنی کودکان آنها را سرزنش و با دیگر بچه ها مقایسه می کنند. این عمل آنها موجب یأس و دلزدگی در کودک شده و این احساس را در او به وجود می آورد که به درد هیچ کاری نمی خورد.

کمک به یادگیری کودک دیر آموز

نکته مهم در رابطه با کمک به کودک دیر آموز دوری از هرگونه نگرش منفی و به دور از تعصب در زمینه یادگیری این کودکان است، بنابراین باید این نگرش را در میان جامعه آموزشی و نیز خانواده ها تقویت کرد که کودکان دیرآموز نیز مانند سایر افراد عادی جامعه هستند و نباید آنها را استثنایی تلقی کرد؛ والدین در این زمینه نقش مهمی دارند. آنها به عنوان مربیان طولانی مدت باید بین خانه و مدرسه همکاری و ارتباط مستمر و فعال تری ایجاد نمایند. همچنین معلمان باید آموزش مناسب و دوره های مربوط را گذرانده باشند تا شناخت کافی از این کودکان و چگونگی ارتباط با خانواده های آنها را داشته باشند، ولی از آنجا که هنوز در سیستم آموزشی ایران شناخت کافی از کودکان دیر آموز وجود ندارد، لذا پیگیری های لازم در مورد این نوع کودکان صورت نمی گیرد. در اینجا راهکارهایی به منظور کمک به کودک دیر آموز مطرح کرده ایم که می تواند کارآمد باشد.

- لازم است خانواده ها، به طور پیوسته و مؤثر با معلمان همکاری کرده و نیز این ارتباط متقابل باشد.

- کودکان دیر آموز را در کلاسهایی قرار دهیم که دانش آموزان کمتری داشته باشند.

- معلم کودک را به صورت انفرادی آموزش دهد و به تدریج او را درگیر فعالیت های گروهی و تدریس جمعی نماید.

- پیشرفت کودک هر هفته ثبت شود، در این مورد از وجود یک مشاور نیز می توان کمک گرفت.

- طریقه یادگیری به شکل مرحله به مرحله و از ساده به مشکل و در حجم کم انجام شود.

- یادگیری دروس با تکرار زیاد صورت گیرد و از بیان لفظی دانش آموز استفاده شود.

- در هنگام پاسخ های درست و یا نادرست کودک، عکس العمل فوری همراه تشویق، تحسین و در صورت لزوم از تنبیه خفیف استفاده گردد.

تقریبا ۱۳% دانش آموزان مدارس عادی دیر آموز هستند، بنابراین مهارت آموزی این کودکان باید مورد توجه زیادی قرار گیرد و این مساله نیازمند آن است که یک دوره آموزشی برای معلمان دوره ابتدایی گذاشته شود و نیز یک کمیته تخصصی بر عملکرد مدارس نظارت داشته باشد. تنها در این صورت است که مهارت های کلامی و همچنین رشد هوشی دانش آموزان دیر آموز می تواند پیشرفت کند و به حد دانش آموز عادی برسد.