رفتار با کودک اوتیسم، سازگار شوید اما سازش نکنید

نخــســـتــیـــن نشست تخصصی مادران دارای کودک اتیسم با نام «پازل» از سوی خـــانـــه کودک وابـــســـتــــه به سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان برگزار شد.در این نشست، امیرحسین منتظری، دانشجوی مقطع دکترای رشته روانشناسی که در حال تدوین پایان نامه دکتری‌اش درباره کودکان اتیسم است، به سخنرانی پرداخت.او ابتدا به ارائه اطلاعاتی مختصر درباره تاریخچه واژه اتیسم پرداخت و گفت: این واژه که چند سال است در کشور ما مطرح شده و به زعم هرکس تعاریف مختلفی از آن همچون اختلال، بیماری، جن زدگی و ... ارائه می شود، از سال ۱۹۳۹ در جهان و مجامع پزشکی مطرح شد و تاکنون که در سال ۲۰۱۹ قرار داریم، هیچ راه درمانی برای آن یافت نشده است. چراکه اصلا منشا اتیسم هنوز مشخص نیست و برای آن، عوامل احتمالی مختلفی همچون ژنتیک، آسیب ها و اختلالات دوران بارداری، سن بالای پدر در زمان انعقاد نطفه و مواردی این‌چنینی ذکر می شود.او افزود: بیایید برای یک بار هم که شده به جای اینکه وقتمان را برای شناسایی علت ایجاد این اختلال صرف کنیم، درباره خانواده‌ای سخن بگوییم که کودک اتیسم دارد. مادری که در چنین شرایطی قرار دارد و باید بهترین برخورد و رفتار را با کودک خود داشته باشد، باید چگونه باشد و از نظر روحی در چه وضعیتی قرار داشته باشد؟این روانشناس با بیان اینکه خانواده‌ای از هم گسسته هرگز نمی تواند بستر مناسبی برای رشد کودک باشد، اظهار کرد: به یاد داشته باشیم که خانواده به معنای زندگی دو نفر در زیر یک سقف مشترک نیست. در خانواده سالم، دموکراسی و شخص سالاری وجود ندارد و همه اعضا با توافق و همدلی با همدیگر حضوری مثبت و مفید در خانواده دارند.او تصریح کرد: اگر چنین وضعیتی در خانواده حاکم نباشد، کودک چه سالم باشد و چه اتیسم، مطمئنا از نظر روحی دچار چالش و معضلاتی خواهد شد. چه بسا عده ای گمان می کنند کودک اتیسم قادر به درک مفاهیم عاطفی نیست، درحالی که این کودکان قوای بسیاری قدرتمندی در درک این مسائل دارند.او خــــودشـــــنـــــاســـی، سازگاری و پذیرش را از ارکان مـــهـــم شخصیت مادران دارای کــــودک اتیسم دانست و گفت: یـــــک مــــادر و پـــــدر در چــــنــیـــن شرایطی نباید با وضعیت خود «کنار بیایند». کنار آمدن به مـــعـــنـــای عدم پذیرش قـــطــعـــی و انــکــار درونی است. ازسوی دیگر باید با این وضعیت سازگار شد، به این معنا که مادر و پدر باید خود را با وضعیت کودکشان سازگار کنند، نه اینکه با آن سازش کنند و همواره در درون خود احساس شکست و ناکامی داشته باشند.او از حاضران خواست تعریفی راکه از خود در ذهن دارند بر صفحه کاغذ بنویسند و سپس گفت: وقتی شما نتوانید تعریف درست و کاملی از خودتان به جز نام، میزان تحصیلات، شغل و... ارائه دهید، نشان می دهد که در شناخت خودتان دچار ضعف هستید. شما باید بتوانید به دلیل انجام کارهای مختلف به خودتان افتخار کنید و از خودتان راضی باشید، در غیراین صورت نخواهید توانست احساس امنیت و شادی درونتان را به کودکتان منتقل کنید.منتظری در ادامه تاکید والدین دارای اتیسم برای استفاده بیش از حد از کارگاه ها و کلاس‌های آموزشی را نامعقول دانست و تاکید کرد: اگرچه آموزش کودک اتیسم در کارگاه کاردرمانی و... برای او مفید است، اما به یاد داشته باشید که رشد در خانواده‌ای امن و شاد برای کودک شما بسیار ضروری تر از شرکت پی در پی و ممتد در این کلاس‌هاست.او خاطرنشان کرد: والدین بسیاری را دیده ام که برای افزایش زمان حضور فرزندشان در این کلاس‌ها تاکید و اصرار زیادی دارند. ازسوی دیگر، اکنون هزینه آموزش و تربیت یک کودک اتیسم به طور سالیانه هزینه ای بالغ بر ۱۳ تا ۱۸ میلیون تومان است که بسیار گزاف به نظر می‌رسد، بنابراین اگر از حضور در خانواده ای از هم گسسته رنج می برید، قبل از اینکه به فکر کلاس‌های آموزشی برای کودکتان باشید، به وضعیت خانواده‌تان رسیدگی کنید.او تاکید کرد: وقتی مادر حال خوبی ندارد و از نظر روحی و روانی دچار نشاط و شادابی و ثبات نیست، هرگز نمی تواند از دریچه ضعف و شکست به کودک اتیسم خود ننگرد و او را همچون یک کودک عادی و سالم دوست بدارد.او درباره تعریف علمی اتیسم گفت: اتیسم در تازه‌ترین تعریف علمی اش، به یک اختلال روان عصبی پیچیده شناختی تعریف شده است، هرچند این اختلال وضعیتی بسیار ساده تر از این تعریف پیچیده دارد، اما بدانید بر اساس آزمایش ها و نمونه های بسیاری که در دوران تحصیل و فعالیتم مشاهده کرده ام، کودک اتیسم در یک خانواده سالم حال و وضعیت بسیاری بهتری دارد.