تکرر ادرار در کودکان، علت ها و راه های درمان

احتمالا بارها برای شما به عنوان والدین اتفاق افتاده است که با فرزند خود برای گردش یا خرید بیرون رفته‌اید و کودک شما احتیاج به دستشویی رفتن پیدا کرده باشد. شرایط ممکن است خیلی پیچیده‌تر شود اگر در نزدیکی شما سرویس بهداشتی وجود نداشته باشد. یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از این اتفاق دستشویی کردن کودک قبل از بیرون رفتن است. اما برای کودکانی که زیاد نیاز به دستشویی رفتن دارند این امر هم نمی‌تواند کمک کننده باشد. در ادامه مقاله به موضوع تکرر ادرار در کودکان علت‌ها و راه‌های درمان آن می‌پردازیم با ما همراه باشید.

پر کاری مثانه یا تکرر ادرار چیست؟
تکرار ادرار در کودکان یا فعالیت بیش از حد مثانه نوعی از اختلالات در ادرار یا بی اختیاری ادرار است که ممکن است باعث خروج ادرار بدون اختیار فرد می‌شود. کودکان معمولا بیشتر از افراد بزرگسال ادرار می‌کنند و از آنجایی که آن‌ها کنترل زیادی روی دستگاه ادراری ندارند ممکن است نتوانند خود را به یک دستشویی برسانند. البته تکرر ادرار یا بی اختیاری ادرار نه تنها برای کودکان بلکه برای بزرگسالان هم ممکن است اتفاق بیفتد، مخصوصا برای زنانی که به تازگی زایمان کرده‌اند.
توجه کنید که پرکاری مثانه یا تکرر ادرار نباید با شب ادراری اشتباه گرفته شود که علل جداگانه‌ای دارد.

چه چیز باعث تکرر ادرار در کودکان می‌شود؟
اگر کودک شما دچار تکرر ادرار شده است و قادر نیست ادرار د خود را کنترل کند، اولین قدم مشورت با پزشک برای یافتن علت این امر است.
مهمترین نشانه تکرر ادرار در کودکان این است که آن‌ها نیاز دارند تقریبا هر ۱۰ الی ۳۰ دقیقه یکبار ادرار کنند. این مشکل معمولا در کودکان بین ۳ تا ۸ سال اتفاق می‌افتد.
بسیاری از متخصصان اعتقاد دارند این مشکل ریشه در مسائل روانشناسی مانند استرس و اضطراب دارد هرچند شواد محکمی برای این موضوع ارائه نشده است. تکرر ادرار در کودکان می‌تواند علل مختلفی داشته باشد در ادامه به برخی از علت‌های آن اشاره می‌کنیم:
عفونت ادراری:
یکی از مهمترین علت‌های تکرر ادرار می‌تواند عفونت دستگاه ادراری باشد. در عفونت ادراری، ادرار کردن معمولا همراه با درد و احساس سوزش است. یکی از راه‌های جلوگیری از عفونت دستگاه ادراری شستن کودک بعد از ادرار و مدفوع است. برای جلوگیری از عفونت ادراری بهتر است بعد از دستشویی کردن کودک، از سمت جلو به عقب بشویید، این کار مخصوصا در دختران مانع از ورود عفونت از سمت روده به سمت دستگاه ادراری می‌شود.
دیابت:
تکرر ادرار، تشنگی زیاد و عصبانی شدن از بارزترین نشانه‌های بالا رفتن قند خون است. همچنین کودکانی که به دیابت مبتلا می‌شوند ممکن است از کم آبی، رشد ضعیف و از دست دادن اشتها نیز رنج ببرند.
سبک زندگی:
مصرف زیاد نوشیدنی‌های کافئین دار می‌تواند به تکرر ادرار یا پرکاری مثانه منجر شود. همچنین زیاده روی در خوردن غذاهایی مانند شکلات، غذاهای تند و میوه‌های حاوی اسید سیتریک می‌تواند فعالیت مثانه را تشدید کند.
اجتناب از ادرار کردن:
برخی از کودکان عادت دارند خیلی دیر به دستشویی بروند، به این ترتیب تعداد دفعات ادرار کردن آن‌ها کاهش می‌یابد اما مقدار ادرار در مثانه افزایش پیدا می‌کند. ماهیچه‌های دریجه اسفنکتر که در مسیر خروج ادرار از مثانه قرار دارند و ادرار کردن را کنترل می‌کند برای کاهش فشار وارد بر مثانه تمایل دارد فعالیت بیشتری انجام دهد و همین امر باعث تکرر ادرار می‌شود.

تشخیص تکرر ادرار در کودکان
تکرر ادرار می‌تواند با نشانه‌های مختلفی از جمله، درد و سوزش هنگام ادرار کردن، تشنگی زیاد، تب و درد‌های شکمی، تغییر رنگ ادرار از روشن به کدر، کاهش وزن ناگهانی و عفونت ادراری پی در پی همراه باشد. متخصصین اطفال با انجام آزمایش بر روی ادرار و خون می‌توانند به علت تکرر ادرار در کودکان پی ببرند.

راه‌های درمان
روش‌های مختلفی برای درمان تکرر ادرار در کودکان وجود دارد. البته هر چه کودک بزرگتر می‌شود توانایی او برای کنترل مثانه و نگهداشتن ادرار برای مدت طولانی‌تر بیشتر می‌شود.
اگر علت تکرر ادرار عفونت ادراری باشد، حتما پزشک متخصص کودک با تجویز داروهایی مانند آنتی بیوتیک به رفع عفونت کمک کرده و با درمان عفونت تعداد دفعات ادرار کردن هم کاهش می‌یابد.
یکی دیگر از روش‌های درمان تکرر ادرار، باز آموزی مثانه (bladder retraining) است. در این روش عادت‌های صحیح دستشویی رفتن به کودک آموزش داده می‌شود.
اگر کودک از مشکلاتی مانند استرس و اضطراب رنج می‌برد با یک روانشناس صحبت کنید تا به شما کمک کنید بفهمید چه چیزی کودک شما را نگران کرده است.
در صورتی که تکرر ادرار در اثر دیابت باشد، پزشک متخصص با تجویز داروهای مناسب مانند انسولین سطح قند خون را کنترل می‌کند و همین امر موجب کاهش دفعات نیاز به دفع ادرار می‌شود.

روش‌های پیشگیری
همه می‌دانیم پیشگیری بهتر از درمان است، روش‌های مختلفی برای پیشگیری از تکرر ادرار در کودکان وجود دارد در ادامه به چند نکته پیشگیرانه اشاره می‌کنیم:
- بهداشت فردی بسیار اهمیت ندارد نه فقط در مورد عفونت ادراری بلکه رعایت بهداشت از بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری می‌کند.
- به کودکان آموزش دهید بعد از دستشویی کردن حتما خودشان را بشویند.
- استفاده از مواد شوینده شیمیایی برای شستن مجاری ادراری اصلا توصیه نمی‌شود.
- آموزش دستشویی به کودکان و تشویق آن‌ها برای انجام روش صحیح ادرار کردن (ادرار به موقع و تخلیه کامل).
- از سلامت جسمی و روانی کودک خود اطمینان حاصل کنید و حتما مراقب تغذیه کودک باشید.
ساده‌ترین راه درمان خانگی تکرر ادرار در کودکان استفاده از یک جدول زمان‌بندی برای ادرار کردن کودک است. به این صورت که برای کودک مشخص کنید برای مثال هر ۲ یا ۳ ساعت یکبار به دستشویی رود و به طور کامل مثانه خود را تخلیه کند. با استفاده از روش‌های تقویت مثبت و دادن پاداش به کودک این رفتار را تبدیل به یک عادت کنید. به مرور زمان از فشار وارد بر مثانه کاسته شده و دفعات نیاز به دفع ادرار کاهش می‌یابد.
مصرف غذاهایی که باعث بهبود عملکرد مثانه می‌شوند مانند نوشیدنی‌های سالم، آب، میوه‌های حاوی فیبر و پرهیز از غذاهایی که باعث تحریک مثانه می‌شود مانند نوشیدنی‌های کافئین‌دار و شکلات تا حد زیادی می‌تواند به بهبود تکرر ادرار کمک کند.
پرکاری مثانه هم برای کودک و هم برای والدین خسته کننده است. اگر شما هم با این مشکل مواجه هستید نیازی به نگران شدن نیست این مشکل قابل درمان است. با رعایت نکات پیشگیرانه که در این مقاله اشاره کردیم تا حد زیادی می‌توانید از مبتلا شدن کودک به پرکاری مثانه جلوگیری کنید. با بزرگ‌تر شدن کودکان کنترل آن‌ها روی مثانه بیشتر شده و از مرحله تکرر ادرار عبور خواهید کرد.
بهتر است بدانید که تکرر ادرار در کودکان معمولا موقتی است و اگر به خوبی علت این مشکل را تشخیص دهید قادر خواهید بود به آسانی از آن عبور کنید.