روزه گرفتن کودکان، کله گنجشکی چگونه است؟

ماه رمضان همیشه به عنوان یک زمان خاص در سال برای مسلمانان در سراسر جهان در نظر گرفته می‌شود. این مقاله، درباره، روزه کله گنجشکی، روزه گرفتن کودکان و راه‌های تشویق آن‌ها راهکارهایی را ارائه می‌کند.

روزه کله گنجشکی کودکان
روزه کله گنجشکی، موضوع این مقاله است. هدف از گرفتن روزه کله گنجشکی آشنایی کودکان با روزه‌داری و تقویت قدرت بدنی آن‌ها برای روزه‌داری است.

کودکان در طول روز به تامین انرژی نیاز دارند. غذاها و میان‌وعده‌های متعادل و مقوی را برای آن‌ها انتخاب کنید. به هر حال، آن‌ها هنوز در حال رشد هستند. مصرف غذاهای شور و شیرین را کاهش دهید زیرا فقط تشنگی و اشتیاق آن‌ها به غذا خوردن و نوشیدن آن را در طول روز برایشان افزایش می‌دهد.

روزه کله گنجشکی چیست؟
همان‌طور که می‌دانید برخی از کودکان، روزه‌داری را با روزه کله‌گنجشکی آغاز می‌کنند. در این نوع روزه، بچه‌ها سحری می‌خورند و می‌خوابند. اما نباید تا نماز ظهر چیزی بخورند.
در این زمان می‌توانند ناهار، آب و میوه میل کنند، اما پس از آن باز هم تا هنگام اذان مغرب چیزی نخورند.
خوب است به بچه‌ها یاد بدهید که در هنگام روزه گرفتن کارهای خوب انجام بدهند و از کارهای بد دوری کنند.
به آن‌ها یاد بدهید دعا بخوانند، دروغ نگویند و غیبت نکنند.

روزه کله گنجشکی چه فایده‌ای دارد؟
روزه کله گنجشکی به بچه‌ها یاد می‌دهد تا به روزه‌داری عادت کنند، پس از آن راحت‌تر می‌توانند روزه بگیرند. علاوه بر این روزه کله گنجشکی فرصتی است تا کودکان عادت های بد تغذیه ای مانند ریزه‌خواری در طول روز یا مصرف میان‌وعده‌های ناسالم مثل چیپس و پفک را ترک کنند. خیلی از کودکان عادت دارند در فاصله دو وعده غذایی اصلی ریزه‌خواری کنند که این کار باعث می شود اشتهاشان را به غذای اصلی از دست بدهند و غذای وعده اصلی را که برای رشدشان ضروری است، به اندازه کافی نخورند. با روزه کله گنجشکی در فاصله صبحانه تا ناهار چیزی نمی خورند و در نتیجه ناهار را با میل و اشتهای بیشتری می خورند.

علاوه بر این بعضی کودکان در برابر بعضی تنقلات مثل شکلات یا بستنی نمی توانند خوددار باشند و به صورت بی‌رویه مصرف می‌کنند که باعث چاقی آنها می‌شود. روزه کله گنجشکی فرصتی است که مقاومت در برابر خوراکی ها را بیاموزند.
پس سعی کنید قبل از اینکه بچه‌ها به سن تکلیف برسند، آن‌ها را با روزه گرفتن آشنا کنید. 

بیشتر بخوانید: چند نکته درباره تغذیه روزه‌اولی ها

شعر روزه کله گنجشکی
از سحر تا الان
روزه دارد مادر
موقع افطار است
نیم ساعت دیگر
چای افطارش را
من خودم دم کردم
زحمت او را با
کار خود کم کردم
روزه دارم من هم
مثل مادر جانم
من نمازم را هم
مثل او می‌خوانم
روزه من اما
مثل او کامل نیست
روزه من اسمش
کله گنجشکی است

حدیث درباره روزه کله گنجشکی
امام صادق علیه‌السلام فرمود‌ه‌اند:
«وقتی فرزندانمان هفت ساله می‌شوند، به آن‌ها می‌گوییم به اندازه طاقت و تحملشان روزه بگیرند که نصف روز یا بیشتر یا کمتر است و هر وقت تشنگی و گرسنگی اذیتشان کرد، می‌خورند تا اینکه به روزه گرفتن عادت کنند. پس به فرزندانتان هر وقت هفت ساله شدند، بگویید هر چقدر از روز را که طاقت دارند روزه بگیرند و هر وقت تشنگی بر آن‌ها غالب شد، بخورند.»
« إِنَّا نَأْمُرُ صِبْیَانَنَا بِالصِّیَامِ إِذَا کَانُوا بَنِی سَبْعِ سِنِینَ بِمَا أَطَاقُوا مِنْ صِیَامِ الْیَوْمِ فَإِنْ کَانَ إِلَى نِصْفِ النَّهَارِ وَ أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ‏ أَوْ أَقَلَّ فَإِذَا غَلَبَهُمُ‏ الْعَطَشُ وَ الْغَرَثُ أَفْطَرُوا حَتَّى یَتَعَوَّدُوا الصَّوْمَ وَ یُطِیقُوهُ فَمُرُوا صِبْیَانَکُمْ إِذَا کَانُوا أَبْنَاءَ تِسْعِ سِنِینَ بِمَا أَطَاقُوا مِنْ صِیَامٍ فَإِذَا غَلَبَهُمُ الْعَطَشُ أَفْطَرُوا.»

روزه گرفتن کودکان، چطور آن‌ها را تشویق کنیم؟
می‌توانید با راهکارهایی که در ادامه گفته می‌شود، به کودکان انگیزه بدهید تا روزه بگیرند.

1. تمرین کردن نقش مهمی دارد
روش‌های زیادی وجود دارد که کودکان بتوانند روزه بگیرند. این‌که آیا آن‌ها برای وعده سحر از خواب بیدار می‌شوند، صبحانه را دیر وقت صرف می‌کنند یا صبحانه را به طور کامل کنار می‌گذارند، باعث می‌شود یک روتین درباره روزه‌داری داشته باشند.
هنگامی که به آن عادت کردند، می‌توانند روزه گرفتن را با چند ساعت در روز آغاز کنند.
بهتر است ابتدا ساعت‌های روزه‌داری بچه‌ها ۳ ساعت باشد و به تدریج افزایش پیدا کند. با توجه به اینکه بچه ها در سن رشد هستند و فعالیت بدنی بیشتری هم دارند، تامین کالری مورد نیاز بدن برای آنها ضروری تر از بزرگسالان است. به همین دلیل نباید از بچه ها انتظار داشته باشیم روزه کامل بگیرند. این کار می تواند به سلامت آنها آسیب برساند.

بیشتر بخوانید: بیماران ام اس می توانند روزه بگیرند؟

۲. انتخاب‌های سالم داشته باشید
کودکان در طول روز به تامین انرژی نیاز دارند. غذاها و میان‌وعده‌های متعادل و مقوی را برای آن‌ها انتخاب کنید. به هر حال، آن‌ها هنوز در حال رشد هستند.
مصرف غذاهای شور و شیرین را کاهش دهید زیرا فقط تشنگی و اشتیاق آن‌ها به غذا خوردن و نوشیدن را در طول روز برایشان افزایش می‌دهد.
غذایی که سرشار از فیبر و پروتئین است، برای سیر نگه داشتن کودکان در طول روز بهتر است. شیر، ماست، برنج، سیب‌زمینی و سبزیجات را به غذای کودکان بیفزایید.

مهم‌ترین نکته در آموزش روزه‌داری به کودکان این است که با مثال پیش بروید. داشتن یک الگوی خوب، باعث می‌شود ماه رمضان برای بچه‌ها لذت‌بخش باشد. این نکته را فراموش نکنید که فرزندان ما در مورد همه چیز به ما نگاه می‌کنند و روزه گرفتن هم تفاوتی ندارد.

3. یک سیستم پاداش تنظیم کنید
برای فرزندان خود هدف ایجاد کنید تا برای رسیدن به آن تلاش کنند. از آن‌ها بپرسید چند روز می‌خواهند روزه بگیرند؟ یا چند ساعت در روز؟
پس از نوشتن آن، به ازای موفقیت‌شان برای آن‌ها پاداش در نظر بگیرید. شاید پیشنهاد یک بستنی شیرین به عنوان پاداش، آن‌ها را ترغیب کند تا روزه را امتحان کنند.

۴. پیشرفت روزه‌داری کودکان را پیگیری کنید
یک تقویم رنگارنگ تهیه کنید تا با استفاده از آن اهداف و دستاوردهای روزه‌داری کودکان را پیگیری کنید. این تقویم را روی دیوار قرار دهید.
برای هر روز که روزه خود را تمام کردند، روی تقویم، یک ستاره طلایی، یا یک برچسب و کلمات تشویقی بگذارید!
این کار باعث می‌شود کودکان به خود افتخار کنند و تشویق شوند که بیشتر این کار را انجام دهند.

5. آماده روزه گرفتن با هم باشید
خواه برای بیدار شدن در سحر باشد، یا کمک به چیدن سفره افطاری، بچه‌ها را درگیر روال روزمره ماه رمضان کنید.
آن‌ها می‌توانند به آماده کردن افطار کمک کنند؛ مثلا خرما یا زولبیا را در ظرف بچینند یا چیدمان سفره افطار را به عهده بگیرند. اجازه بدهید به این روال عادت کنند و دوست داشته باشند بخشی از آن باشند. این می تواند فرصتی باشد که مسئولیت‌پذیری و مشارکت در کارهای خانه را به آنها بیاموزید.

بیشتر بخوانید: روزه گرفتن در بارداری درست است یا غلط؟

۶. به کودکان دلیل روزه گرفتن را بیاموزید
برای بچه‌ها مهم است که درک کنند چرا ماه رمضان چنین اهمیتی برای مسلمانان دارد و چرا ما روزه می‌گیریم.
خوب است وقت بگذارید و این موضوع را برای کودکان توضیح دهید و به سئوالات آنها پاسخ دهید!
یادگیری برخی از سنت‌های روزه‌داری که ما انجام می‌دهیم نیز ممکن است، به بچه‌ها کمک کند زیبایی ماه رمضان را ببینند.
به غیر از درگیر کردن آن‌ها در هنگام سحر و افطار، بیایید آن‌ها را تشویق کنیم که قرآن بخوانند (یا حتی فقط کنار ما بنشینند) و با هم دعا کنند. درباره سنت های ماه رمضان در شهر یا روستای محل زندگی تان برای شان توضیح بدهید. به آنها بگویید ماه رمضان چه فلسفه ای در دین اسلام دارد و باید بتوانند در این ماه افراد مستمند را درک کنند و با آنها همدردی کنند.

بیشتر بخوانید: چگونه به کودکان قرآن آموزش بدهیم؟

همچنین می‌توانیم به بچه‌ها یاد بدهیم که دعایی را برای زمان افطار حفظ کنند تا هنگام افطار با هم بلند بخوانیم.

۷. کودکان را با مثال درباره روزه‌داری راهنمایی کنید
مهم‌ترین نکته در آموزش روزه‌داری به کودکان این است که با مثال پیش بروید.
داشتن یک الگوی خوب، باعث می‌شود ماه رمضان برای بچه‌ها لذت‌بخش باشد. این نکته را فراموش نکنید که فرزندان ما در مورد همه چیز به ما نگاه می‌کنند و روزه گرفتن هم تفاوتی ندارد.
آن‌ها کاری را که ما انجام می‌دهیم، انجام خواهند داد و تلاش خواهند کرد تا بتوانند دقیقا مانند بزرگ‌ترها به اهداف روزه‌داری دست یابند.
مهربان باشید، تجربیاتتان را با کودکان به اشتراک بگذارید و نحوه روزه گرفتن را به آن‌ها نشان دهید!

نکته آخر درباره روزه گرفتن کودکان
اگر چه بسیار خوب است که به آن‌ها یاد دهید از کودکی، روزه بگیرند، اما به یاد داشته باشید که آب و هوا، سلامتی و خستگی بچه‌ها را هم در نظر بگیرید. مراقب باشید بچه ها بیش از حد تشنه یا گرسنه نشوند و فشار زیادی را تحمل نکنند. در نظر داشته باشید که تحمل بچه ها از شما کمتر است و اگر خیلی به آنها فشار بیاورید ممکن است سلامتی شان آسیب ببیند.
آنها همیشه می‌توانند فردا دوباره روزه گرفتن را امتحان کنند، یا این کار را در ماه رمضان آینده انجام دهند. بنابراین به بچه‌ها سخت نگیرید و در طول روز مراقب نیازهای آن‌ها باشید.

اگر درباره تغذیه کودکان در ماه مبارک رمضان، سئوالی دارید، متخصصان تغذیه در کلینیک نی نی بان می‌توانند به شما کمک کنند.