افزایش اعتماد به نفس کودکان، ده روش عالی

کسانی که از اعتماد به‌ نفس کافی در زندگی برخوردار هستند، نیازی به توجه بقیه ندارند زیرا به توانایی های خود ایمان دارند و می دانند که در مسیر درستِ موفقیت حرکت می‌کنند.
البته لازم است یادآوری کنیم که اعتماد به‌ نفس با خودشیفتگی فرق دارد. افراد خودشیفته عموما دوست دارند که همیشه موردتوجه و تحسین و تشویق دیگران قرار بگیرند و این امر نیز از عدم امنیت درونی آن‌ها ناشی می شود. این در حالیست که اشخاص معتمدبه‌نفس برای خوشایند، رضایت و تعریف و تمجید دیگران کاری نمی کنند. این افراد با تمرکز روی خودشناسی و بهبود رفتارهایشان و همچنین با تکیه بر افکار سالم و مثبت و رفتارهای اجتماعی صحیح توانسته‌اند زندگی شخصی و حرفه ای خود را در صحیح‌ترین مسیر هدایت کنند.
اما نه تنها تمرین و خودشناسی، بلکه پیش‌ زمینه‌های تربیتی و فکری نیز در این امر نقش بسیار پررنگی دارد. والدین می‌توانند با پرورش صحیح فرزندان خود آینده آنها را تضمین کنند. به این معنی که علاوه بر آموزش مسئولیت‌پذیری و اخلاق، بهتر است اعتماد به‌ نفس کودک را نیز از همان سنین پایین پرورش دهند. پدر و مادر با آموختن احترام به خویش و ارزش قائل شدن برای وجود و توانایی های خود به کودک نه تنها آینده فرزند خود را می‌سازند بلکه به بهبود وضعیت اخلاقی و پیشرفت جامعه نیز کمک می‌کنند.

به کودک خود عشق بی قید و شرط بدهید
فرزند خود را همیشه غرق بوسه و بغل و نوازش کنید. همیشه و بدون خساست به او یادآوری کنید که چقدر دوستش دارید. احساس اعتمادبه‌نفس در کودک زمانی شکوفا می شود که از والدین خود بشنود: «من تو را دوست دارم و مهم نیست چه کسی هستی و چه کارهایی می کنی». این عبارت حس رضایت و اعتمادبه نفس زیادی به کودک می دهد و او در مقام تشکر، تلاش می کند تا نقاط قوت خود را افزایش دهد و بر مهارت هایش بیفزاید.
وقتی می خواهید رفتار اشتباه کودک را تصحیح کنید، یا برای اشتباهی که کرده او را تنبیه کنید حتما به او یادآوری کنید این رفتار اوست که ناشایست بوده نه خود او.
به طور مثال، به جای این جمله: «تو پسر شیطانی هستی، چرا نمی توانی درست رفتار کنی؟» بگویید: «هل دادن دوستت کار خوبی نیست. ممکن است او آسیب ببیند. لطفا دیگر این کار را انجام نده.»

به فرزند خود توجه نشان دهید
همیشه برای کودک خود وقت داشته باشید و سعی کنید در خلال کارهایتان به او یادآوری کنید که برایتان از اهمیت و ارزش بسیاری برخوردار است. می‌توانید شب‌ها قبل از خواب به اتاق او بروید و چندین دقیقه با هم حرف بزنید. یا در طول روز چندین دقیقه را با هم به قدم زدن در پارک یا اطراف خانه اختصاص دهید. مهم این است که توجه ویژه خود را همیشه به فرزندتان نشان دهید. این کار باعث می شود تا کودک به طور غیرمستقیم درک کند تا چه اندازه برای او ارزش قایل هستید. این توجه زمان زیادی از شما نمی گیرد.
هنگامی که کودک سوالی از شما می پرسد با دقت به او پاسخ دهید و در آن لحظه کوتاه، کارهای دیگر خود را کنار بگذارید. در چشمان او نگاه کنید تا باور کند واقعا به او توجه دارید و همه حرف هایش را می شنوید.

برای فرزند خود محدودیت تعیین کنید
با رفتارهای خود به فرزندتان بیاموزید که قانون‌مدار باشد. با تعیین برخی محدودیت‌ها می‌توانید این باور را در وجود او بیدار کنید. به طور مثال، اگر به او گفته اید باید خوراکی خود را در آشپزخانه بخورد، هرگز به او اجازه ندهید با بیسکوئیت یا میوه ای که در دست دارد در دیگر اتاق های خانه رژه برود. هر محدودیتی برای او تعیین می کنید تا انتها به آن پایبند باشید. این رفتار به او می آموزد برخی از قواعد را باید رعایت کرد و همیشه به آنها پایبند بود. خیلی زود هم به آنها عادت می کند و جزوی از وجود کودک خواهد شد.
در عین حال که پایبند قوانین خود هستید، به کودک نشان دهید که چقدر به او اعتماد دارید و برای کارها و رفتارهای درستی که دارد او را تشویق و حمایت کنید.

به کودک خود حق انتخاب بدهید
از همان سنین خردسالی به فرزند خود بیاموزید که او در زندگی حق انتخاب دارد و می‌تواند بر اساس قدرت ذهنی خود تصمیم‌گیری کند. برای چنین آموزشی مثلا می‌توانید دو گزینه به فرزندتان پیشنهاد دهید و از او بخواهید تا گزینه دلخواهش را انتخاب کند. مثلا به او بگویید که دوست دارد تی‌شرت قرمز یا پیراهن آبی خود را بپوشد؟ یا مثلا بپرسید که صبحانه سرد می‌خواهد یا دوست دارد نیمرو برایش درست کنید.
این شهامت را در وجود فرزند خود پرورش دهید تا مسایل جدید را در زندگی امتحان کند. با این کار به مرور می‌آموزد که انتخاب‌های درست‌تری در زندگی داشته باشید و همچنین یاد می‌گیرد که مطیع تصمیمات، اوامر و نظرات دیگران نباشد.

به کودک خود اجازه اشتباه کردن بدهید
فرض کنید کودک سر میز نشسته، بشقاب را زیاد به لبه می‌کشد و بشقاب با غذای درونش روی زمین می‌افتد و می‌شکند و اطراف میز و صندلی را کثیف می‌کند. در این وضعیت دو انتخاب وجود دارد، یک اینکه شما سر کودک خود داد بزنید و او را بی‌عرضه بخوانید که حتی توان غذا خوردن هم ندارد. یا اینکه آرام باشید، نفس عمیق بکشید و به او یاد بدهید که اگر بشقاب را درست روی میز بگذارد دیگر چنین اتفاقی روی نخواهد داد.
شما با آرامش خود به کودک می‌آموزید که انسان جایز الخطاست، اشتباه کردن جزوی از وجود همه آدم‌هاست و اگر کسی اشتباه کند به این معنی نیست که انسان بد، بی‌عرضه یا ناتوانی است. شما با رفتار صحیح خود به کودک می‌آموزید که از اشتباه‌های خود درس بگیرد و به جای احساس بد داشتن نسبت به خود، درصدد رفع آنها بر بیاید.

کارهای مثبت فرزند خود را تحسین کنید
برای فرزند خود چهارپایه یا صندلی بگذارید تا خیلی راحت دست‌هایش را دم سینک بشوید، دندان‌هایش را مسواک بزند. یا یک محل یا جعبه‌ی اختصاصی برای اسباب‌بازی‌های او در نظر بگیرید. برایش لباس‌هایی بخرید که راحت پوشیده می‌شوند تا خودش بتواند مستقل از شما لباس‌ها را پوشیده و در بیاورد. همین کارهای به ظاهر ساده تاثیر بسیار عمیقی در روحیه و احساسات کودک دارد.
به طور مثال، وقتی پدر خانواده به خانه آمد به او بگویید: «سارا همه وسایل سالاد را خودش شسته است» این باعث می شود تا کودک احساس فوق العاده ای پیدا کند و به دنبال آن، محبت و تشویق پدر را نیز دریافت کند.
به یاد داشته باشید که نوع بشر همیشه و در همه حال از تحسین شدن و مورد تشویق قرار گرفتن لذت می برد. همین امر باعث می شود تا کارهای مثبت بیشتری انجام دهد. بنابراین با تشویق کودک برای انجام کارهای درست و مثبت حس اعتماد به نفس او را افزایش دهید.

به احساسات و عواطف فرزند خود احترام بگذارید
وقتی قصد دارید از پارک به خانه برگردید، احتمالا کودکتان شروع می‌کند به گریه یا بغض کردن. در اینجا وظیفه شما این است که به احساسات او احترام بگذارید و بدون گفتن جملات منفی به او نشان دهید که حس‌هایش و خواسته‌هایش چقدر برای شما مهم است. یعنی هنگام رفتن از پارک به فرزند خود بگویید: «می‌دانم که ناراحتی که می‌خواهیم به خانه برویم.»
این جمله عاری از هر گونه قضاوتی است. با همین جمله به کودک می‌گویید که احساسات او را (هر چند غلط) می‌توانید درک کنید و برای آن احترام قایل هستید. این باعث می‌شود تا کودک از همان سنین کم بیاموزد که عواطف واقعی خود را نمایش دهد و از اینکه خودش باشد خجالت نکشد. شما با این کار اعتماد به نفس کودک را در آینده افزایش می‌دهید.

هرگز کودک خود را با دیگران مقایسه نکنید
صحبت هایی همچون: «چرا نمی توانی همچون محمد خوب باشی؟» به فرزند شما این پیغام را القا می کند که او خوب نیست و برای شما ارزش و احترامی ندارد. حتی مقایسه های مثبت همچون: «تو بهترین بازیکن هستی» نیز به روحیه و اعتمادبه‌نفس کودکان لطمه وارد می کند. باید بدون اینکه او را با دیگران مقایسه کنید - یا او را بالا ببرید و از دیگران بهتر نشان دهید یا او را تحقیر کنید - به او حس ارزشمند بودن بدهید. باید بدانید کاری که انجام می دهد بدون قیاس با دیگران درست یا نادرست است. این باعث می‌شود تا فرزند بیاموزد خودش به طور مستقل رفتار درستی داشته باشد.

برای کودک خود حامی و امیدبخش باشید
همه کودکان به توجه، تشویق و حمایت افراد موردعلاقه‌شان نیاز دارند؛ حمایتی همچون شنیدن این جمله‌ها: «من به تو ایمان دارم و می دانم موفق می شوی زیرا تلاش های تو را می بینم. به تلاش هایت ادامه بده» شهامت بخشیدن به کودک در خلال انجام کارها باعث می شود تا با توان بیشتری مسئولیت هایش را به انجام برساند. این حتی از تشویق پس از انجام کارهای نیز موثرتر است. به طور مثال، اگر کودک در تلاش برای بستن بند کفش خود است، او را تشویق کنید تا کارش را درست انجام دهد و خودت وارد عمل نشوید.