مدفوع نکردن کودکان، چگونه درمان می شود؟

نگه داشتن مدفوع یکی دیگر از مشکلات رایج در مسیر آموزش دستشویی رفتن به کودکان است. کودک برای نگه داشتن مدفوع باید بتواند احساس فشار روده اش را که نشان دهنده ی زمان مدفوع کردن است نادیده بگیرد. دیگران نیز گاهی از این روش استفاده می کنند، زیرا گاهی دستشویی در دسترس نیست و باید مدتی صبر کنند. با این حال اگر کودک همچنان مدفوع را نگه دارد باعث بروز مشکلاتی برای خودش می شود. دیواره روده رفته رفته باز می شود، تا میزان بیشتری از مدفوع را در خود جای دهد. با بزرگ تر شدن توده ی مدفوع، دفع آن سخت تر می شود و کودک به دفع آن میل کمتری نشان می دهد در نتیجه یک چرخه ی نگه داشتن مدفوع و بیشتر شدن مدفوع ایجاد می شود. وقتی کودک طی چند ماه به کرات به نگه داشتن مدفوع اصرار ورزد، حساسیت او به احساس دفع کم می شود زیرا دیواره ی روده اتساع پیدا کرده و اعصاب آن ناحیه به خوبی به احساس فشار پاسخ نمی دهد. به همین علت است که کودک به والدینش می گوید: (( لازم نیست به دستشویی بروم)) زیرا او اصلا احساس دفع نمی کند. گاهی والدین متوجه می شوند کودکشان به جلو خم شده، صورتش قرمز شده و به نظر می رسد دارد برای خارج کردن مدفوع زور می زند. این حالت اغلب در مواقعی دیده می شود که کودک سعی در نگه داشتن مدفوع دارد و حالت خم شدن او به جلو برای این است که ماهیچه هایش را منقبض کند.
اغلب با این که کودک سعی در نگه داشتن مدفوع دارد، مقدار کمی مدفوع خارج می شود. اگر کودک بدون پوشک باشد، والدین متوجه می شوند شورت کودک کمی کثیف شده است. این کثیف شدگی همه را ناراحت می کند. کودک ممکن است اصلا متوجه خروج این مقدار کم مدفوع نشده باشد. این کثیف کردنها مشکلات را بیشتر می کند زیرا از آنجا که کودک نتوانسته خودش را به موقع به دستشویی برساند سرزنش می شود و همین سرزنش ها در او احساس شرم یا خجالت زدگی ایجاد می کند.
والدینی که گمان می کنند فرزندشان مدفوعش را نگه می دارد، باید به پزشک مراجعه کنند. برای کمک بیشتر بهتر است والدین دفعاتی را که کودک مدفوع کرده ثبت کنند و آن را به پزشک نشان دهند. همچنین والدین باید اندازه (باریک، متوسط، ضخیم، خیلی ضخیم ) و قوام (خمیر مانند، نرم، سفت) مدفوع را در هر بار دفع ثبت کنند.

درمان نگه داشتن مدفوع مراحل مختلفی دارد
- باید برای والدین و کودک توضیح داد که این مشکل شایع است. والدین نباید به خاطر زودتر تشخیص ندادن مشکل یا سرزنش کودک و… خود را سرزنش کنند.در حقیقت اگر والدین در سن ۲ تا ۴ سالگی به این مشکل پی ببرند، این مشکل را زود تشخیص داده اند و از بروز ناراحتیهای آینده جلوگیری کرده اند. حتی اگر شروع نگه داشتن مدفوع همراه با بیماری، یبوست یا اضطراب خانواده بوده است پیدا کردن علت اهمیت کمتری نسبت به درمان خود مشکل دارد.
- بررسی روند دفع مدفوع توسط کودک به منظور ایجاد موقعیتی مناسب برای نظم بخشیدن به آن. اگر کودک هنوز پوشک می بندد، آموزش دستشویی رفتن باید برای مدتی متوقف شود. اگر کودک از لگن یا دستشویی استفاده می کند و والدین برای دفع مدفوع زمان های خاصی را برای نشستن روی لگن در نظر گرفته اند، آسان تر است که عادات دفعی جدیدی را امتحان کنند. به بعضی از کودکان می توان آموخت برای کمک به فشار آوردن به خود به داخل یک بادکنک بدمند. برای آن که کودک راحت تر باشد باید پاهایش روی زمین یا چهارپایه قرار گیرند.
- افزایش فیبر در رژیم غذایی کودک به نرم تر و آسان تر شدن دفع مدفوع کمک می کند.
- از واکنش های طبیعی بدن که موجب تحریک دفع می شوند استفاده کنید. بیشتر بچه ها پس از یک نوشیدنی گرم می توانند به راحتی مدفوع خود را دفع کنند. احساس گرمی و پری معده معمولا پس از ۱۵ دقیقه موجب تحریک دفع می شود. حمام گرم و قرار دادن حوله گرم برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی شکم کودک نیز می توانند به دفع مدفوع کمک کنند.
- استفاده روزانه از ملین.بیشتر کودکان باید برای مدت طولانی دارو مصرف کنند. داروها را باید به مقدار توصیه شده مصرف کرد نباید بدون دستور پزشک مقدار آنها را تغییر داد و یا قطع کرد. معمولا لازم است مدتی پس از برطرف شدن مشکل نگه داشتن مدفوع داروها همچنان استفاده شوند. اگر والدین مصرف داروها را خیلی زود متوقف کنند امکان دارد مشکل نگه داشتن مدفوع دوباره برگردد.
اگرچه در این مقاله به توضیح الگوهای نگه داشتن مدفوع در کودکان قبل از سنین مدرسه پرداختیم، اما امکان بروز این مشکل در کودکان بزرگتر نیز وجود دارد. یکی از شایع ترین زمانها برای شروع نگه داشتن مدفوع ، سالهای اول دبستان است. با مشغول تر شدن کودک ممکن است او وقت لازم برای کسب آرامش در خانه برای دفع نداشته باشد. در مدرسه ممکن است دستشویی رفتن برای کودک ناخوشایند باشد یا ممکن است کودک نخواهد برای دستشویی رفتن کلاس را ترک کند. بنابراین آنها هم مانند کودکان کوچکتر مدفوع خود را نگه می دارند، که با آموزش و در صورت لزوم با مراجعه به پزشک باید آن را درمان کرد.