خصوصیات کودکان اوتیسمی، آیا میدانید؟

به تفاوت در نحوۀ رشد و توسعۀ مغز یک کودک نسبت به سایر کودکان، اختلال طیف اوتیسم (austism spectrum disorder) یا به اختصار اوتیسم گفته می‌شود. کودکان اوتیسم ممکن است در درک دنیای اطراف خود با مشکل مواجه شوند.

کودکان اوتیسم چه خصوصیاتی دارند؟
کودکان اوتیسم ممکن است در موارد زیر مشکلاتی داشته باشند:
حرف زدن و یادگیری معنای کلمات
دوست‌یابی یا ارتباط برقرار کردن با دیگران
مواجه شدن با تغییرات (مانند امتحان کردن غذاهای جدید، تغییر معلم کلاس یا جابه‌جا شدن اسباب‌بازی‌ها از محل همیشگی‌شان)
مواجه شدن با صداهای بلند، نور شدید یا اماکن شلوغ
این کودکان همچنین ممکن است به شکل نامتعارفی حرکت کنند (مانند شل و وِل بودن دستان) یا یک کار را چندین بار پشت سر هم تکرار کنند (مانند تکرار یک کلمه).
کودکی که به اوتیسم دچار است امکان دارد در این موارد مشکلات خفیف یا شدید داشته باشد. برخی از کودکان برای انجام کارهای روزمره به کمک کمی نیاز دارند و سایر کودکان ممکن است برای یادگیری و انجام کارهای روزمره به کمک زیادی نیاز داشته باشند.

علت اوتیسم چیست؟
اوتیسم مشکلی است که فرد با آن به دنیا می‌آید و هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند که علت بروز آن چیست. بااین‌وجود حدس زده می‌شود که این اختلال با ژن‌های کودک و سایر چیزهایی که در نحوۀ توسعۀ مغز او دخیل هستند ارتباط دارد.

عوامل خطر اوتیسم
عوامل خطر اوتیسم عبارت‌اند از وزن کم هنگام تولد، قرار گرفتن جنین در معرض والپروات و سن والدین. احتمال بروز اختلال طیف اوتیسم در پسران بیشتر از دختران است.
برخی از والدین نگران هستند که انجام واکسیناسیون در دوران کودکی باعث بروز اوتیسم می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که هیچ ارتباطی بین واکسیناسیون و بروز اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد.

تشخیص کودکان اوتیسم
پزشکان برای تشخیص این اختلال در نوزادان و کودکان از چکاپ‌های مربوط به نشانه‌های اوتیسم استفاده می‌کنند. ممکن است والدین یک کودک فکر کنند که فرزندشان مشکلی دارد و به همین دلیل به پزشک مراجعه کنند. شاید هم کودک به سنی رسیده که می‌تواند صحبت کند اما این کار را انجام نمی‌دهد. همچنین ممکن است که کودک به برقراری ارتباط با سایر انسان‌ها علاقه‌ای نداشته یا به شکل نامتعارفی به انجام بازی مشغول می‌شود.
اگر پزشک احتمال دهد که کودک به اوتیسم دچار است، با کمک یک تیم متخصص برای تشخیص اوتیسم در کودک اقدام خواهد کرد.

اگر فرزندتان به اوتیسم دچار است
برخی از افرادی که به اوتیسم دچار هستند حس می‌کنند که هیچ مشکل و اختلالی نداشته و نیازی به تغییر ندارند. درواقع این افراد به آنچه که هستند می‌بالند و می‌خواهند همانگونه که هستند توسط دیگران تایید شوند، حتی اگر نسبت به اغلب مردم توانایی‌ها و ضعف‌های متفاوتی داشته باشند.
تمام افراد سزاوار احترام هستند، اما کودکان اوتیسم به دلیل متفاوت بودن ممکن است توسط سایر کودکان مورد اذیت و آزار قرار بگیرند یا طرد شوند. اذیت و آزار هرگز رفتار درست و صحیحی محسوب نمی‌شود، اما در هر صورت این واقعیت دارد که برقراری ارتباط و دوست شدن با فرد دچار به اوتیسم کار آسانی نمی‌باشد.
کودکان اوتیسم معمولاً برخی از جوک‌ها و لطیفه‌ها را متوجه نمی‌شوند و اگر می‌خواهید با آن‌ها ارتباط برقرار کنید، ممکن است نیاز باشد تا هنگام صحبت کردن با این کودکان واضح و دقیق باشید.
سعی کنید همواره صبور و مهربان باشید. فراموش نکنید که درک موضوعی مانند «دوست بودن» شاید برای کودکی که اوتیسم دارد دشوار باشد. اگر همکلاسی‌هایتان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند، از آن‌ها حمایت کنید و تنهایشان نگذارید. موارد آزار و اذیت را به افراد بزرگ‌سال گزارش دهید تا به شما برای مقابله با چنین رفتارهایی کمک کنند.

راه‌های درمان کودکان اوتیسم
درحال‌حاضر اوتیسم درمان مشخصی ندارد، اما برنامه‌های درمانی می‌توانند تغییر قابل‌توجهی در وضعیت کودکان اوتیسم ایجاد کنند. هرچه برنامۀ درمانی در سن پایین‌تری شروع شود، نتیجۀ آن بهتر و سریع‌تر خواهد بود.
پزشکان، روان‌درمانگران و معلمان متخصص در آموزش کودکان اوتیسم می‌توانند به آموزش نحوۀ گفتار، بازی کردن و یادگیری در این کودکان کمک کنند. روان‌درمانگران نیز به کودکان اوتیسم کمک می‌کنند تا روش‌های دوست‌یابی، رعایت نوبت هنگام بازی کردن و ارتباط برقرار کردن با دیگران را یاد بگیرند.

روان‌درمانی
تحلیل کاربردی رفتار یا ABA مقبول‌ترین روش علمی برای درمان اوتیسم است. مطالعات نشان داده‌اند که این روش به کودکان اوتیسم کمک می‌کند تا مهارت‌های مورد نیاز خود را به دست آورده و رفتارهای ناخوشایند مانند خودآزاری را به حداقل برسانند. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که تحلیل کاربردی رفتار برای تمام کودکان اوتیسم (از اوتیسم خفیف تا اوتیسم شدید) موثر می‌باشد. اثرگذاری این روش در صدها مطالعۀ علمی اثبات شده است.

کاردرمانی
هدف از طراحی کاردرمانی یا OT این است که مهارت‌های مورد نیاز برای انجام فعالیت‌های گوناگون در زندگی روزمره را کسب کنند، ازجمله تحرک مناسب بدن، مهارت‌های پردازش حواس، مهارت‌های خودیاری و موارد دیگر.
بسیاری از والدین گزارش داده‌اند که استفاده از «داستان‌های اجتماعی» نیز می‌تواند بسیار مفید باشد. داستان‌های اجتماعی ذهن مخاطب را درگیر می‌کنند و روش تعامل‌گرانه‌ای برای آماده‌سازی کودک برای حضور در موقعیت‌های اجتماعی محسوب می‌شوند. این داستان‌ها از نگاه کودک روایت می‌شوند، داستان‌سرایی داشته و حاوی تصاویر و نقاشی‌هایی هستند که به کودکان برای تجربۀ موقعیت‌های اجتماعی در دنیای واقعی کمک می‌کنند.

دارو
همان‌طور که اشاره شد، درحال‌حاضر دارویی وجود ندارد که به‌طور مشخص برای درمان علائم اوتیسم استفاده شود. بااین‌وجود، داروهایی هستند که معمولاً برای کودکان اوتیسم تجویز می‌شوند تا به آن‌ها برای مقابله با مشکلات ناشی از اوتیسم نظیر افسردگی، اضطراب و بیش‌فعالی کمک کنند.

روش‌های جایگزین
باید به این نکته اشاره کنیم که روش‌های جایگزین زیادی برای «درمان» اختلال طیف اوتیسم توسط افراد مختلف ارائه می‌شود. بااین‌حال شواهد علمیِ معتبر هیچ‌یک از این روش‌های جایگزین - ازجمله کى‌لیت‌شدن (chelation)، رژیم‌های غذایی، مکمل‌ها یا ارتباط تسهیل‌شده - را برای درمان اوتیسم تایید نکرده‌اند. برخی از این روش‌ها، خصوصاً کى‌لیت‌شدن (تلاش برای حذف فلزات سنگین از بدن با استفاده از تزریق‌ مواد شیمیایی) می‌توانند بسیار خطرناک باشند. اگر می‌خواهید از چنین روش‌های درمانی‌ای برای فرزندتان استفاده کنید، باید حتماً با پزشک متخصص مشورت کرده و زیر نظر او اقدام کنید.