تاثیر اخبار جنگ بر کودکان | راهنمای والدین
در دنیای پرتنش امروز، اخبار بد و گزارش‌های مکرر از جنگ‌ها و درگیری‌هایی در خاورمیانه مانند جنگ غزه، عراق و اسرائیل تاثیر روانی عمیقی بر کودکان می‌گذارد. دیدن تصاویر سربازان، خشونت و کودک‌سربازها می‌تواند باعث اضطراب و افسردگی شود. روانپزشکان نسبت به افزایش اضطراب جنگ در کودکان هشدار می‌دهند. در این مقاله، تاثیر اخبار جنگ بر کودکان و نقش والدین در کاهش آن را بررسی می‌کنیم.
تاثیر اخبار جنگ بر کودکان
خاورمیانه همواره مرکز جنگ و تنش بوده است و اخبار ناگوار آن به‌طور مداوم به گوش می‌رسد. اخبار جنگ و خشونت می‌تواند سلامت روان کودکان را به‌شدت تحت تاثیر قرار دهد. از آن‌جا که کودکان توانایی کافی برای درک وقایع و کنترل احساسات خود ندارند، در برابر استرس جنگ و اضطراب‌های مزمن آسیب‌پذیرتر هستند.
برای مثال جنگ غزه، آسیب روانی قابل توجهی بر کودکان داشته است. بر اساس گزارش مرکز آموزش جامعه‌محور مدیریت بحران در غزه، بیش از ۵۰۰ کودک مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. این گزارش نشان می‌دهد بیش از یک سال آوارگی، فقدان و بمباران‌های بی‌وقفه، کودکان آسیب‌پذیر غزه را به شدت دچار آسیب روانی کرده و خانواده‌هایشان را تا مرز نابودی کشانده است.
بر اساس گزارش مراقبان، در میان آسیب‌پذیرترین کودکان غزه:
- ۹۶٪ از کودکان احساس می‌کنند مرگ نزدیک است.
- ۹۲٪ واقعیت را نمی‌پذیرند.
- ۸۷٪ دچار ترس شدید هستند.
- ۷۹٪ از کابوس‌های شبانه رنج می‌برند.
- ۷۷٪ از صحبت درباره‌ی وقایع تروماتیک خودداری می‌کنند.
- ۷۳٪ علائم پرخاشگری نشان می‌دهند.
- ۴۹٪ به دلیل جنگ آرزوی مرگ دارند.
و بسیاری دیگر نیز نشانه‌های انزوا، اضطراب شدید و حس فراگیر ناامیدی را تجربه می‌کنند.
نقل قول از:
By almost every measure, 2024 has been one of the worst years on record for children in conflict in UNICEF’s history – both in terms of the number of children affected and the level of impact on their lives.
ترجمه:
بر اساس تقریباً تمام شاخص‌ها، سال ۲۰۲۴ یکی از بدترین سال‌ها در تاریخ یونیسف برای کودکان درگیر در جنگ بوده است – هم از نظر تعداد کودکانی که تحت تاثیر قرار گرفته‌اند و هم از نظر شدت تاثیر بر زندگی آن‌ها.
تاثیر اخبار جنگ بر روان کودکان چیست؟
اخبار جنگ می‌تواند تاثیر عمیقی بر روان کودکان بگذارد، حتی اگر آن‌ها مستقیماً در مناطق جنگی نباشند. کودکان ممکن است از طریق رسانه‌هایی مانند تلویزیون، روزنامه‌ها و شبکه‌های اجتماعی با تصاویر و اطلاعات مربوط به جنگ مواجه شوند که می‌تواند باعث افزایش اضطراب، ترس و کاهش احساس امنیت شود. این تاثیرات می‌تواند به ویژه زمانی شدیدتر باشد که کودکان اضطراب والدین خود را احساس کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که کودکان در معرض اخبار جنگ ممکن است علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اضطراب، افسردگی و اختلالات رفتاری را تجربه کنند. تاثیر روانی اخبار جنگ بر کودکان می‌تواند از طریق چند مکانیسم رخ دهد:
- اضطراب والدین: کودکان ممکن است از طریق درک اضطراب والدین خود، احساس ناامنی بیشتری کنند. این موضوع به ویژه در کودکان و نوجوانانی که در حال توسعه الگوهای شناختی ایمنی اجتماعی هستند، اهمیت دارد.
- مواجهه با رسانه‌ها: تصاویر و اخبار جنگ در رسانه‌ها مانند موشک‌ها می‌تواند تهدید اجتماعی جمعی ایجاد کند و کودکان را در معرض استرس قرار دهد.
تاثیر جنگ نرم بر جوانان و نوجوانان
جنگ نرم که به عنوان جنگ روانی یا عملیات روانی نیز شناخته می‌شود، شامل استفاده از تاکتیک‌های غیرنظامی مانند تبلیغات، اطلاعات نادرست، نفوذ فرهنگی و رسانه‌ای برای تاثیرگذاری بر افکار، احساسات و رفتارهای گروه‌های هدف است. جوانان و نوجوانان به دلیل حساسیت عاطفی، به‌ویژه در برابر تاثیرات جنگ نرم آسیب‌پذیر هستند. گروه‌های خاص شامل موارد زیر هستند:
- سربازان کودک: در برخی درگیری‌ها مانند عراق، کودکان به عنوان سرباز مورد استفاده قرار می‌گیرند که منجر به آسیب‌های روانی شدید می‌شود.
- جوانان در مناطق جنگی: در غزه جایی که ۶۵٪ جمعیت زیر ۲۵ سال هستند، مواجهه مداوم با خشونت و تبلیغات روانی تاثیرات مخربی دارد.
تاثیرات جنگ بر کودکان
تاثیر جنگ بر کودکان، چنان‌که اشاره کردیم، فراتر از آسیب‌های جسمی است. کودکانی که در مناطق جنگ‌زده زندگی می‌کنند، با چالش‌های روانی، اجتماعی و آموزشی متعددی روبه‌رو هستند. در جدول زیر خلاصه‌ای از تاثیرات جنگ بر کودکان ذکر شده است:
|
دسته‌بندی |
تاثیرات |
|
جسمی |
جراحات ناشی از خشونت، سوءتغذیه، بیماری، مرگ |
|
روانی |
تروما، اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه، از دست دادن اعتماد به بزرگسالان |
|
اجتماعی |
آوارگی، جدایی از خانواده، از دست دادن جامعه |
|
آموزشی |
تعطیلی مدارس، از دست دادن دسترسی به آموزش، اختلال در یادگیری |
راهکارهای کاهش تاثیر اخبار جنگ بر کودکان
- محدود کردن مواجهه با رسانه‌ها: والدین باید تا حد امکان دسترسی کودکان به اخبار بد، تصاویر خشونت‌آمیز و گزارش‌های مربوط به جنگ را کنترل کنند. استفاده از فیلترهای محتوایی و تعیین زمان مشخص برای استفاده از تلویزیون یا شبکه‌های اجتماعی، نقش مهمی در کاهش تنش روانی دارد.
-
گفت‌وگوهای عاطفی: صحبت کردن با کودک درباره‌ی احساساتش، بدون قضاوت یا فشار، به او کمک می‌کند تا اضطراب خود را ابراز کرده و احساس امنیت کند. والدین می‌توانند با گوش دادن فعال و همدلی، فضای امنی برای تخلیه هیجانات فراهم کنند.
- تقویت تاب‌آوری: مشارکت کودکان در فعالیت‌های گروهی، بازی‌های تعاملی، و برنامه‌های آموزشی مبتنی بر مهارت‌های زندگی، می‌تواند احساس کنترل، امنیت و تعلق خاطر را در آن‌ها تقویت کند. این مهارت‌ها نقش مهمی در مقابله با فشارهای روانی دارند.
- دسترسی به خدمات روانپزشکی: در مناطق درگیر جنگ یا بحران، فراهم‌سازی منابع روانپزشکی و روان‌شناسی کودک، از جمله مشاوره فردی یا گروهی، باید در اولویت قرار گیرد. همکاری میان مدارس، نهادهای درمانی و سازمان‌های غیردولتی می‌تواند مسیر دریافت کمک تخصصی را برای خانواده‌ها هموارتر کند.
نتیجه‌گیری
نقش والدین در کاهش تاثیر اخبار جنگ بر کودکان بسیار حیاتی است. شما با محدود کردن دسترسی به رسانه‌های خشونت‌آمیز، گفت‌وگوهای همدلانه درباره احساسات کودکانتان و تقویت مهارت‌های تاب‌آوری روانی، می‌توانید اضطراب جنگ و ترس را کنترل کنید.
