برخورد با کودکان سر به هوا، چگونه باید باشد؟

جام نیوز: به طوری که این امر از یک سو شکایت والدین و از سوی دیگر شکایت معلمان آنها را برانگیخته است. این گروه از کودکان که گاهی القابی همچون کم توجه و سربه هوا به آنها نسبت داده می­ شود،کودکانی هستند که در بیشتر موارد در انجام تکالیف درسی خود یا امور محول شده به آنها، سهل انگاری کرده و مرتکب اشتباهات بسیاری می­ شوند. در بسیاری موارد دیده شده که حتی در نگهداری وسایل شخصی­شان نیز بی ­مسئولیت بوده و به وفور لوازم خود را گم یا خراب کرده­ اند. علل بسیار زیادی در بروز این امر دخیل هستند که از مهمترین آنها بی ­توجهی و انتظار بیش از حد والدین از کودک بدون در نظر گرفتن توانایی ­ها و پتانسیل ­های او است.

منشا بی‌نظمی کجاست؟

عواملی از جمله عدم برنامه­ ریزی مناسب برای کودک از سوی والدین و گاهی اولیاء مدرسه، روش تدریس یکنواخت و غیرجذاب معلم، مشکلات فکری که کودک با آنها دست به گریبان است، شنیدن صداهای نابهنجار هنگام تدریس معلم، ترس و عدم علاقه کودک به معلم و مدرسه، مشارکت ندادن کودک در کارهای گروهی و... در حواس پرتی کودک دخیل است. رفع این مشکل نیاز به همکاری و تعامل دوسویه والدین و معلم کودک دارد. برای این منظور آنها می­ بایست بیشتر به کودک توجه کنند و با او دوستانه و نه از روی خشم و عصبانیت درباره احساسات و افکارش صحبت کنند.

اگر کودک در منزل تکالیفش را به درستی انجام نمی­ دهد و سرسری از کنار آن می­ گذرد، می­ بایست والدین بدون هیچ گونه تذکر یا تهدیدی او را با تکالیف ناقص به مدرسه بفرستند و معلم هم تکالیف او را قبول نکند. هنگامی که کودک مجبور به نوشتن صحیح تکالیفش شود، سعی می­ کند تا در همان بار اول دقت و توجه بیشتری برای انجام تکالیف خود صرف کند و از این طریق ممکن است دست از بی­ دقتی و کم­ توجهی به مسائل مختلف بردارد و دست دوستی به سوی نظم و انظباط دراز کند.

کودک بی نظم کسی است که:

• قبل از هرچیز باید ببینیم به چه کودکی بی نظم گفته می شود؟ در واقع کودکان نامنظم این گونه اند: در سازگاری کند و ضعیف، در خلق و خوی عصبانی هستند، مدام بهانه گیری می کنند، حساس و زودرنجند، به کوچکترین بهانه ای می رنجند و نق می زنند و عرصه را بر والدین و مربیان تنگ می کنند.
• اینان کودکانی هستند هیجانی که به زحمت می توانند انضباط را رعایت کنند و تابع نظم شوند. تابع هیچ قیدی نیستند، کمی شُل هستند و سُست، بی اراده اند و در گرفتن تصمیم ضعیف هستند، احتمال تغییر در فکر و رأیشان بسیار است. اغلب آنان در شرایطی هستند که به راحتی گریه می کنند، به نظر می رسد که خسته و گرفتارند و نمی توانند طبق ضابطه کار کنند.

چرا کودک من بی نظم است و دختر همسایه منظم؟

علل زیستی:

کودکی که اختلال در دستگاه گوارش دارد، غدد او خوب ترشح نمی کند، انگل در معده اش دارد ممکن است رفتارهایی بروز دهد که غیرعادی و حاکی از بی نظمی است.

علل روانی:

• اختلالات روانی
• ضعف روحیه و عدم سازمان دهی خود
• بدبینی و سوء ظن به افراد
• میل به انتقام گیری
• بُهت روانی
• از دست دادن حافظه، شعور و هوش پایین

علل عاطفی:

• خشم و عصبانیت نسبت به والدین، اشخاص و اشیا
• احساس اضطراب و ناامنی در امور
• احساس حسادت و تبعیض
• وجود غم و دردی عمیق در درون کودک
• والدین افراط در محبت و شادی کرده و زمینه را برای پرتوقعی، بی نظمی و بی توجهی به امور فراهم کرده اند.
• دوست های بی نظم دارد.
• وقتی بازی می کند آن چنان در آن غرق می شود که متوجه شرایط نیست.
• والدین یا مربیان، خودشان بی نظم هستند پس کودک الگوی درستی در نظم ندارد.
• والدین در ایجاد و رعایت قوانین، سهل انگاری می کنند.
• کودک، هدفی ملموس و عملی در زندگی تحصیلی، خانوادگی و... ندارد.

بچه‌ منظم کسی است که:

نظمی که از کودک توقع داریم این گونه است:

• کودک، رعایت کردن آن را دوست داشته باشد پس به علایق کودکتان توجه کنید.
• متناسب با رشد کودک و طبق شرایط روحی و جسمی او باشد.
• در راه حفظ منافع او باشد. نظم را در اموری از کودکتان بخواهید که فایده‌ نظم داشتن را بچشد.
• در حد درک کودک باشد و او آن را منطقی بداند. مثلاً اهر وقت ماشینش را می خواهد زود پیدا کند باید همیشه آن را در جعبه‌ ماشین هایش که در گوشه‌ اتاق است بگذارد.
• مستمر باشد. اگر فقط یکی دوبار تأکید بر نظم داشتن در موردی کنید و سپس کودکتان را رها سازید او سریعاً به حالت بی نظمی گذشته برمی گردد.
• استعداد، اطرافیان، میزان مشغله درسی، شادابی و نیروی جسمی کودکتان را نیز درنظر بگیرید.
• مهمترین نکته این است که خودتان (هم شما و هم همسرتان) افرادی منظم باشید تا فرزندتان هم الگوی عملی را دیده باشد و هم اینکه بهتر از شما حرف شنوی و علاقه به رعایت نظم خواهد داشت.