عوارض چاقی در کودکی، چرا نگران‌کننده است؟
بسیاری از مادران فکر می‌کنند که کودک سالم یعنی کودک چاق! و به طور دایم سعی دارند به کودک خود غذا بخورانند. نظر شما چیست؟
روزنامه سلامت: بسیاری از مادران فکر می‌کنند که کودک سالم یعنی کودک چاق! و به طور دایم سعی دارند به کودک خود غذا بخورانند. نظر شما چیست؟ به نظر شما هم کودک سالم یعنی کودک تپل؟
چاقی در هر سنی به سلامت فرد لطمه وارد کرده همچنین بار سنگین مالی برای درمان بیماری های مرتبط با چاقی بر دوش جامعه تحمیل می کند. امروزه افزایش روند چاقی در تمام سنین به ویژه کودکان بسیار نگران کننده است.
طی دهه اخیر روند چاقی در تمامی کشور ها افزایش داشته است. شیوع چاقی دو سه برابر در آمریکا افزایش داشته است. در ایران نیز با افزایش تعداد کودکان چاق روبه رو هستیم. مطالعات از شیوع ۱۶ درصدی چاقی در دختران سنین ۸ تا ۱۰ سال تهرانی و دیگر شهر ها خبر می دهد.
عوارض خطرناک چاقی
بیماری های بسیاری ناشی از عوارض مستقیم و غیرمستقیم چاقی است که می توان از دیابت، بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، چربی خون بالا و حتی افزایش ریسک ابتلا به سرطان نام برد.
اختلالات تنفسی مثل آسم و نیز عوارض عصبی، روانی اجتماعی مثل عدم اعتماد به نفس وافسردگی افراد چاق را تهدید می کند. همان طور که می دانیم افسردگی خود پایه بسیاری از بیماری های روانی خواهد بود. امروزه در دنیای علم تغذیه هر روز با نتایج پژوهشی روبه رو می شویم که ارتباط چاقی با یک بیماری خاصی را اثبات کرده است. به راستی چاقی به عنوان مادر امراض شناخته می شود.
چرا باید نگران چاقی کودکان بود؟
علایق و عادات غذایی و نیز شیوه زندگی هر فردی در دوران کودکی او شکل می گیرد. همچنین تقسیم و تکثیر سلول های بافت چربی در دوران کودکی انجام می شود. کودکان چاق نسبت به بقیه کودکان تقسیم و تکثیر سلول های چربی بیشتری خواهند داشت در نتیجه درآینده بزرگسالانی چاق خواهند بود که به سختی می توانند وزن خود را به محدوده وزن طبیعی نزدیک کنند.
با این روند سن بروز بیماری های مزمن کاهش یافته و این افراد در سنین جوانی و بزرگسالی با بیماری های مزمن روبه رو خواهند شد. این موضوع نشان دهنده لزوم توجه به مساله چاقی کودکان است.
دلایل چاقی در کودکان
ابتدا در مورد عوامل ایجاد کننده چاقی کودکان صحبت می کنیم و سپس راه های پیشگیری و درمان چاقی کودکان مورد بحث قرار می گیرد.
مطالعات متعدد نشان داده است که در برخی خانواده ها احتمال ابتلا به چاقی بیشتر از سایرین است درواقع همانند بسیاری از موارد دیگر، چاقی هم زمینه ژنتیکی دارد البته این موضوع به این معنا نیست که این بیماری قابل کنترل نیست.
زمینه ژنتیکی فرد را مستعد می کند تا در صورت دریافت بیش از حد انرژی و فعالیت بدنی کم دچار اضافه وزن شود البته عوامل محیطی هم در این موضوع پراهمیت هستند.
کم تحرکی فیزیکی کودکان یکی از مهم ترین عوامل موثر در چاقی کودکان است. مطالعات جهانی نشان می دهد که با پیشرفت تکنولوژی بازی های کودکانه به سمت بازی های کامپیوتری و تماشای تلویزیون تغییر کرده است. تغییر بازی های کودکان به بازی های کم تحرک کامپیوتری با افزایش چاقی کودکان همراه بوده است.
به این ترتیب کودکان به حد کافی فعالیت بدنی برای مصرف انرژی دریافت شده و سوخت و ساز مناسب نخواهند داشت. از سوی دیگر چاقی با افزایش مصرف غذا های پرچربی، نوشیدنی های شیرین شده و تنقلات پرانرژی مرتبط است.
امروزه ما در کشورمان با تغییر الگوی غذایی کودکان و نوجوانان به سمت افزایش مصرف غذا های پر کالری مثل فست فودها و نیز مصرف تنقلاتی مثل چیپس و پفک روبه رو هستیم. این مواد در عین حال که ارزش غذایی کمی دارند انرژی زیادی به کودک می رسانند.
جالب است بدانید که چاقی والدین، الگوی غذایی و نگرش والدین نسبت به غذا و تغذیه نیز در ایجاد چاقی کودکان موثر است. به این صورت که والدین چاق به طور معمول حجم غذای بیشتری به کودک شان می دهند و به طور دایم کودک شان را به خوردن تشویق می کنند، همچنین والدین نقش بسیار مهمی در شکل گیری علایق غذایی او دارند در نتیجه دانش غذایی والدین و غذا ها و میان وعده هایی که فراهم می کنند در شکل گیری عادات غذایی سالم یا ناسالم کودک موثر است.
از لحظه تولد کودک تغذیه او می تو اند در ایجاد چاقی او در سنین بعد موثر باشد.
تحقیقات نشان داده است نوع شیری که کودک در دوران شیرخوارگی با آن تغذیه شده و سن شروع تغذیه تکمیلی یکی دیگر از عوامل موثر در ایجاد چاقی است.
شروع زودهنگام تغذیه تکمیلی یعنی کمتر از ۶ ماهگی می تو اند موجب بروز چاقی در کودک شود. همچنین کودکانی که با شیر خشک تغذیه می شوند بیشتر در معرض چاقی قرار د ارند. در واقع ترکیب شیر مادر به گونه ای است که گذشته از تمام مزایای آن از چاق شدن کودک پیشگیری می کند.
و در آخر برخی بیماری ها مثل کم کاری تیرویید و بعضی از دارو ها از جمله ضد تشنج ها می توانند موجب بروز چاقی در کودک شوند که در صورت لزوم با آزمایش های پزشکی وجود یا عدم وجود این مشکلات پزشکی بررسی می شوند. متخصص تغذیه نیز با بررسی وضعیت تغذیه کودک، سطح فعالیت بدنی، شدت چاقی و گردآوری اطلاعات لازم مشکل کودک را شناسایی و راهکار ارایه می کند.
راهکارهای توصیه شده برای کنترل چاقی
اجرای برنامه کنترل چاقی فقط با همکاری خانواده انجام پذیر است. برنامه درمانی باید کل خانواده را درگیرسازد تا روی دریافت و انتخاب های غذایی و نیز سطح فعالیت بدنی کودک تاثیرگذار باشد.
در واقع زمانی که عادات غذایی و شیوه زندگی کل خانواده اصلاح می شود رفتار های غذایی و سطح فعالیت بدنی کودک تغییر می کند و وزن کاهش یافته حفظ می شود.
نمی توان انتظار داشت تا زمانی که سفره غذای خانواده به سمت غذا های سالم تر تغییر نکرده کودک بتو اند برنامه غذایی توصیه شده را حفظ کند.
باید کودک را به افزایش فعالیت بدنی ترغیب کرد. افزایش بازی کودک با دوستانش، ثبت نام در کلاس های ورزشی و محدود کردن تماشای تلویزیون به یک تا دو ساعت در روز بسیار مفید است.
هشدار
خانواده نباید به هیچ عنوان خودسرانه به کودک رژیم غذایی دهد و یا غذایی را از برنامه غذایی او حذف کند. این مساله می تو اند رشد مناسب کودک را به خطر اندازد.
خانواده فقط باید در انتخاب های غذایی مناسب، حذف تنقلات پرکالری و در عین حال بی ارزش مثل چیپس و تنقلات مشابه و جایگزینی آنها با تنقلات کم کالری تر و پرخاصیت تر، کاهش مصرف غذا های سرخ شده، نوشابه و شیرینی در منزل، ترغیب کودک به مصرف بیشتر میوه و سبزی، فراهم کردن محیط خانوادگی آرام و درک نیاز های روانی کودک و به طور کلی شیوه زندگی سالم تر کودک خود را همراهی کند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼