تمرینات ورزشی برای کودکان، سن شروع
تمرینات تخصصی در ورزش کودکان علاوه بر اینکه تاثیر منفی بر رشد حرکتی می گذارد بر سایر جنبه های رشدی کودک از جمله اجتماعی و رشد عاطفی نیز تاثیر منفی می گذارد.
ایسنا: عضو هیات علمی دانشکده تربیت بدنی شهید بهشتی معتقد است که شروع زودهنگام تمرینات تخصصی در ورزش کودکان علاوه بر اینکه تاثیر منفی بر رشد حرکتی می گذارد بر سایر جنبه های رشدی کودک از جمله اجتماعی و رشد عاطفی نیز تاثیر منفی می گذارد.
دکتر علیرضا فارسی اظهار کرد: هزارن سال است که والدین از دیدن اینکه کودکانشان می ایستند و اولین گام هایشان را برمی‌دارند خوشحال می شوند. در اولین سال زندگی، رشد حرکتی یک کودک و اجراهای حرکتی او کاملا مشخص است. این امر سبب شده که رشد حرکتی همچنان از علایق والدین باشد و موجب غرور آنها شود. بر همین اساس به دلیل اهمیت رشد حرکتی نظریه های مختلفی شکل گرفتند که عمده آنها به نقش محیط و وراثت در رشد حرکتی پرداختند. شاید ترکیبی از این نظریه ها و استخراج یک دیدگاه جامع در خصوص اینکه به طور دقیق در چه زمانی و با چه شدتی می توان فعالیت بدنی را به کودکان تجویز کرد، بسیار دشوار باشد.
وی افزود: مراحل رشد حرکتی از حرکات بازتابی که قبل از تولد (۴ ماهگی دوران جنینی) شروع شده و پس از آن حرکات مقدماتی از تولد تا دو سالگی بوده و حرکات بنیادی که از ۲-۷ سالگی را در بر داشته و حرکات تخصصی از ۷-۱۴ سالگی به بالا شکل می گیرد. برخلاف تصور برخی از افراد حرکات تخصصی به جای تمرین و تقویت قبل از موعد مقرر تمرین شده و به جای اینکه تاثیر مثبت بر رشد حرکتی داشته باشد، علاوه بر اینکه تاثیر منفی بر رشد حرکتی می گذارد بر سایر جنبه های رشدی از قبیل رشد اجتماعی و رشد عاطفی نیز تاثیر منفی می گذارد.
فارسی گفت: وقتی کودک در سن ۶-۷ سالگی است، حرکات مقدماتی از قبیل، دویدن، لی لی کردن، سُرخوردن و ... شکل می‌گیرد. در این دوره سنی که دوره تفکر پیش عملیاتی و شروع عملیات عینی است. برخی مربیان و معلمان نه تنها محیط را برای حرکات ذکر شده فراهم نمی‌کنند، بلکه در جهت اجرای مهارتهای ورزشی و برگزاری مسابقات در سطوح قهرمانی و رقابتی حرکت می‌کنند. در ابعاد فاجعه آمیزتری در برخی از مراکز، فدراسیون‌ها، ادرات، مدارس و ... مسابقات رسمی و سازمان دهی شده برای انتخاب و تعقیب برنامه‌های ورزش قهرمانی صورت می‌گیرد. همانطور باتفاق نظریه پردازان و دانشمندان اشاره دارند، قبل از سن هفت سالگی کودک نیاز به ایجاد ارتباط میان جهان اطراف تخیلات خود دارد. در این سنین کودک نیاز به تعامل با محیط، دوستان و اشیاء اطراف دارد و پس از آن تا سن ۱۱ سالگی به طور منطقی باید حوادث واقعی را استدلال کند و دنیای واقعی را در گروه‌های تقسیم بندی کند. قبل از سن هفت ساگی کودک در ارتباط با دیگران خود محور است و بازی برای یادگیری جنبه‌های محیطی اهمیت پیدا می کند، علایق اجتماعی افزایش می یابد کودک ابراز علاقه به ارتباطات با مردم را آغاز می کند و .... بنابراین اگر در این دوره رقابت، انتخاب شدن، شکست و ... در ورزش و بازی در نظر گرفته شود کودک با شکست شناختی، ذهنی و اجتماعی روبرو شده و در رشد او اختلال ایجاد می شود.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: آنچه برای کودکان تا قبل از سن ۱۱ سالگی اهمیت دارد اجازه دادن به کودک برای تجربه ورزش‌های مختلف و بازی‌های متنوع بدون ترس از شکست، ایجاد رعب وحشت، گریزان شدن از فعالیت بدنی به دلیل شکست از دوستان و همسالان است. بر عکس باید فضا با نوعی از رقابت باشد که هم احساس برنده شدن داشته باشند و هم رقابت در آن بطور ظریفی جای داده شود و جنبه رقابت همه یا هیچ نداشته باشد. به طوریکه کودکان بتوانند در رشته های مختلف فعالیت‌های خود را انجام داده و تا سن ۱۱ تا ۱۴ سالگی که نوجوانی آغاز می شود و نیاز به حس استقلال دارند رشته های ورزشی خود را انتخاب کرده، و به صورت فعال در این سنین به آن رشته ورزشی ادامه دهند.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که اگر فشار بر کودکان قبل از سن ۱۱ سالگی برای انتخاب یک رشته ورزشی باشد چه اتفاقی می افتد؟ خاطرنشان کرد: اول اینکه ممکن است کودک شایستگی لازم در آن رشته ورزشی را نداشته باشد و به اجبار در آن رشته فعالیت کند و این سبب عدم وجود انگیزه برای فعالیت می‌شود و فعالیت کودک در بلند مدت جواب نخواهد داد. در صورتی که ممکن است انگیزه لازم را داشته باشد اما به دلیل اینکه تا سن ۱۱ سالگی هنوز پتانسیل واقعی کودک برای رشته ورزشی شکل نگرفته باشد علیرغم انگیزه و علاقه لازم کودک توانایی و موفقیت را در طی مسیر حس نکند و این مساله موجب کاهش انگیزه در طی زمان و عدم موفقیت او خواهد بود. حالت دیگر نیز ممکن است این باشد که کودک در رشته های دیگر توانمندی بیشتری داشته باشد. بنابراین بهتر است تا برای کودک تا سن ۷ سالگی مهارتهای پایه، مهارتهای تخصصی، آمادگی اولیه حرکتی، استقامت قلبی، چابکی، انعطاف پذیری و ... مد نظر قرار گیرد که همراه با بازی های متنوع و هیجانی باشد. به فرض مثال اگر فوتبال بازی می کند حداقل قانون مثلا آفساید پرتاب اوت صحیح یا اندازه واقعی زمین و توپ و غیره خیلی در اولویت نباشد، بلکه جنبه هیجانی و آمادگی حرکتی اولیه مد نظر باشد یا در بسکتبال قوانین بطور کامل اجرا نشود و اندازه زمین و حلقه و توپ مناسب سازی شود. از سن ۷-۱۱ سالگی مقداری از قوانین رشته ها به مرور اضافه شود و قانونمندی کم کم وارد بازی شود اما نه بطور کامل.
فارسی در پایان اضافه کرد: به بچه ها باید اجازه شرکت در چند رشته ورزشی به طور همزمان داده شود تا توانائی های پایه کودک تقویت شود. از سن حدود ۱۲ تا ۱۳ سالگی باید به کودک اجازه داد تا بتواند چند رشته ورزشی را امتحان کرده و از بین آنها در سن ۱۴ سالگی رشته تخصصی خود را انتخاب کند. قبل از سن ۱۴-۱۵ سالگی اجازه فعالیت سنگین به ویژه تمرینات پلیومتریک، توانی و انفجاری و تمرینات قدرتی سنگین با وزنه برای کودکان و نوجوانان مناسب نیست. هم‌چنین بعد از این سن تا سن ۱۸ سالگی هنوز در برخی از تمرینات سنگین با وزنه و حرکات پلیومتریک باید احتیاط لازم را به عمل آورد.
دکتر علیرضا فارسی اظهار کرد: هزارن سال است که والدین از دیدن اینکه کودکانشان می ایستند و اولین گام هایشان را برمی‌دارند خوشحال می شوند. در اولین سال زندگی، رشد حرکتی یک کودک و اجراهای حرکتی او کاملا مشخص است. این امر سبب شده که رشد حرکتی همچنان از علایق والدین باشد و موجب غرور آنها شود. بر همین اساس به دلیل اهمیت رشد حرکتی نظریه های مختلفی شکل گرفتند که عمده آنها به نقش محیط و وراثت در رشد حرکتی پرداختند. شاید ترکیبی از این نظریه ها و استخراج یک دیدگاه جامع در خصوص اینکه به طور دقیق در چه زمانی و با چه شدتی می توان فعالیت بدنی را به کودکان تجویز کرد، بسیار دشوار باشد.
وی افزود: مراحل رشد حرکتی از حرکات بازتابی که قبل از تولد (۴ ماهگی دوران جنینی) شروع شده و پس از آن حرکات مقدماتی از تولد تا دو سالگی بوده و حرکات بنیادی که از ۲-۷ سالگی را در بر داشته و حرکات تخصصی از ۷-۱۴ سالگی به بالا شکل می گیرد. برخلاف تصور برخی از افراد حرکات تخصصی به جای تمرین و تقویت قبل از موعد مقرر تمرین شده و به جای اینکه تاثیر مثبت بر رشد حرکتی داشته باشد، علاوه بر اینکه تاثیر منفی بر رشد حرکتی می گذارد بر سایر جنبه های رشدی از قبیل رشد اجتماعی و رشد عاطفی نیز تاثیر منفی می گذارد.
فارسی گفت: وقتی کودک در سن ۶-۷ سالگی است، حرکات مقدماتی از قبیل، دویدن، لی لی کردن، سُرخوردن و ... شکل می‌گیرد. در این دوره سنی که دوره تفکر پیش عملیاتی و شروع عملیات عینی است. برخی مربیان و معلمان نه تنها محیط را برای حرکات ذکر شده فراهم نمی‌کنند، بلکه در جهت اجرای مهارتهای ورزشی و برگزاری مسابقات در سطوح قهرمانی و رقابتی حرکت می‌کنند. در ابعاد فاجعه آمیزتری در برخی از مراکز، فدراسیون‌ها، ادرات، مدارس و ... مسابقات رسمی و سازمان دهی شده برای انتخاب و تعقیب برنامه‌های ورزش قهرمانی صورت می‌گیرد. همانطور باتفاق نظریه پردازان و دانشمندان اشاره دارند، قبل از سن هفت سالگی کودک نیاز به ایجاد ارتباط میان جهان اطراف تخیلات خود دارد. در این سنین کودک نیاز به تعامل با محیط، دوستان و اشیاء اطراف دارد و پس از آن تا سن ۱۱ سالگی به طور منطقی باید حوادث واقعی را استدلال کند و دنیای واقعی را در گروه‌های تقسیم بندی کند. قبل از سن هفت ساگی کودک در ارتباط با دیگران خود محور است و بازی برای یادگیری جنبه‌های محیطی اهمیت پیدا می کند، علایق اجتماعی افزایش می یابد کودک ابراز علاقه به ارتباطات با مردم را آغاز می کند و .... بنابراین اگر در این دوره رقابت، انتخاب شدن، شکست و ... در ورزش و بازی در نظر گرفته شود کودک با شکست شناختی، ذهنی و اجتماعی روبرو شده و در رشد او اختلال ایجاد می شود.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: آنچه برای کودکان تا قبل از سن ۱۱ سالگی اهمیت دارد اجازه دادن به کودک برای تجربه ورزش‌های مختلف و بازی‌های متنوع بدون ترس از شکست، ایجاد رعب وحشت، گریزان شدن از فعالیت بدنی به دلیل شکست از دوستان و همسالان است. بر عکس باید فضا با نوعی از رقابت باشد که هم احساس برنده شدن داشته باشند و هم رقابت در آن بطور ظریفی جای داده شود و جنبه رقابت همه یا هیچ نداشته باشد. به طوریکه کودکان بتوانند در رشته های مختلف فعالیت‌های خود را انجام داده و تا سن ۱۱ تا ۱۴ سالگی که نوجوانی آغاز می شود و نیاز به حس استقلال دارند رشته های ورزشی خود را انتخاب کرده، و به صورت فعال در این سنین به آن رشته ورزشی ادامه دهند.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که اگر فشار بر کودکان قبل از سن ۱۱ سالگی برای انتخاب یک رشته ورزشی باشد چه اتفاقی می افتد؟ خاطرنشان کرد: اول اینکه ممکن است کودک شایستگی لازم در آن رشته ورزشی را نداشته باشد و به اجبار در آن رشته فعالیت کند و این سبب عدم وجود انگیزه برای فعالیت می‌شود و فعالیت کودک در بلند مدت جواب نخواهد داد. در صورتی که ممکن است انگیزه لازم را داشته باشد اما به دلیل اینکه تا سن ۱۱ سالگی هنوز پتانسیل واقعی کودک برای رشته ورزشی شکل نگرفته باشد علیرغم انگیزه و علاقه لازم کودک توانایی و موفقیت را در طی مسیر حس نکند و این مساله موجب کاهش انگیزه در طی زمان و عدم موفقیت او خواهد بود. حالت دیگر نیز ممکن است این باشد که کودک در رشته های دیگر توانمندی بیشتری داشته باشد. بنابراین بهتر است تا برای کودک تا سن ۷ سالگی مهارتهای پایه، مهارتهای تخصصی، آمادگی اولیه حرکتی، استقامت قلبی، چابکی، انعطاف پذیری و ... مد نظر قرار گیرد که همراه با بازی های متنوع و هیجانی باشد. به فرض مثال اگر فوتبال بازی می کند حداقل قانون مثلا آفساید پرتاب اوت صحیح یا اندازه واقعی زمین و توپ و غیره خیلی در اولویت نباشد، بلکه جنبه هیجانی و آمادگی حرکتی اولیه مد نظر باشد یا در بسکتبال قوانین بطور کامل اجرا نشود و اندازه زمین و حلقه و توپ مناسب سازی شود. از سن ۷-۱۱ سالگی مقداری از قوانین رشته ها به مرور اضافه شود و قانونمندی کم کم وارد بازی شود اما نه بطور کامل.
فارسی در پایان اضافه کرد: به بچه ها باید اجازه شرکت در چند رشته ورزشی به طور همزمان داده شود تا توانائی های پایه کودک تقویت شود. از سن حدود ۱۲ تا ۱۳ سالگی باید به کودک اجازه داد تا بتواند چند رشته ورزشی را امتحان کرده و از بین آنها در سن ۱۴ سالگی رشته تخصصی خود را انتخاب کند. قبل از سن ۱۴-۱۵ سالگی اجازه فعالیت سنگین به ویژه تمرینات پلیومتریک، توانی و انفجاری و تمرینات قدرتی سنگین با وزنه برای کودکان و نوجوانان مناسب نیست. هم‌چنین بعد از این سن تا سن ۱۸ سالگی هنوز در برخی از تمرینات سنگین با وزنه و حرکات پلیومتریک باید احتیاط لازم را به عمل آورد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼