جدا کردن اتاق کودک، چه زمانی؟

بهتر است والدین در اتاق خواب کودک حضور پیدا کنند تا کودک به خواب رود. حضور والدین در کنار او موجب آرامش روانی کودک می شود و به او این اطمینان را می دهد که اتاق خواب او وحشتی ندارد و هر زمانی که لازم باشد والدین در کنار او خواهند بود.

در ارتباط با سن جدایی رختخواب کودک از رختخواب والدین مانند سایر موضوعات تربیتی کودک، میان صاحب نظران اختلاف نظر وجود دارد و هر کدام از آنان سن خاصی را برای این کار تعیین می کنند.


چگونه دختر ۹ ساله ام را توجیه کنم که باید جدا بخوابد؟ چند سال تلاش به این کار کردم اما هر بار با سوال هاى او که چرا باید این طورى باشد دهانم بسته می شود و نمی توانم پاسخ دهم. اصلا چگونه و از چند سالگی باید اتاق خواب بچه را از اتاق والدین جدا کرد؟

در ارتباط با سن جدایی رختخواب کودک از رختخواب والدین مانند سایر موضوعات تربیتی کودک، میان صاحب نظران اختلاف نظر وجود دارد و هر کدام از آنان سن خاصی را برای این کار تعیین می کنند. بررسی های ما نشان می دهد چهار سالگی سن مناسبی برای این کار می باشد. البته عوامل دیگری مانند تعداد فرزندان، مدل دلبستگی کودک به مادر، ارتباط عاطفی والدین و کودک در این میان تاثیر گذار هستند. با ذکر این مطلب، موضوع مورد نظر شما را بررسی می کنیم :

خداوند متعال در سوره نور (آیات ۵۸ و ۵۹)، به مسلمانان یاد آور می شود که فرزندان آنان باید در سه وقت برای ورود به حریم خصوصی والدین اجازه بگیرند. از دیدگاه اسلام باید بین زن و شوهر و فرزندان آنان مرزهای مشخصی باشد و زن و مرد در طول شبانه روز چند نوبت فرصت خلوت با یکدیگر را داشته باشند. از سوی دیگر روان شناسان بر جدا ساختن رختخواب کودک از والدین تاکید می کنند و آن را عاملی برای رشد شخصیت کودک می دانند. از این رو، والدین باید به این امر توجه داشته باشند که بستر کودکانشان را از سنی که قادر به اجازه گرفتن برای ورود به اتاق هستند جدا کنند و کودکان را در اتاق جداگانه‌ای بخوابانند.

قبل از اینکه به بررسی راه های جدا کردن اتاق خواب کودک بپردازم لازم است چند نکته را برای شما متذکر شوم :
نکته 1- از آنجا که کودک به خوابیدن در کنار والدین خود عادت کرده است، تغییر مکان خواب او برای کودک چندان خوشایند نیست، از این رو ممکن است این امر با مقاومت کودک روبرو شود و از کودک رفتارهای نامناسب دیده شود. برخی از والدین برای رهایی از ناراحتی های هنگام خواب ، در مقابل کودک کوتاه می آیند و او را در تمایلاتش برای خوابیدن در کنار خودشان آزاد می‌گذارند و احساس می‌کنند که این بهترین کار برای کودک است. اگر چه این کار برای یکی دو شب قابل توجیه است، مثلاً وقتی که کودک بیمار است یا روحیه نامناسبی دارد؛ اما در بیشتر موارد این عمل مناسب نیست و به کودک می آموزد که با کمی اصرار و بد اخلاقی می تواند (حتی بعد از بزرگ شدن) در کنار والدین خود بخوابد. (در اینجا مادر نقش اساسی دارد و نباید اسیر احساسات مادرانه خود شود).

نکته 2- به یاد داشته باشید تغییر مکان خواب کودک یک شبه ایجاد نمی شود و کودکی که نه سال در کنار والدین خود بوده به سادگی مکان جدید را نمی پذیرد، پس برای اینکه تغییر مکان کودک کمترین آسیب را به او برساند صبور باشید و در برابر رفتارهای او تحکمی عمل نکنید.

نکته 3- هیچ گاه برای ایجاد این عادت در کودک از تنبیه استفاده نکنید، این امر می تواند آثار بسیار منفی در کودک داشته باشد و حتی ممکن است کودک دچار اختلالات خواب شود.

چه باید کرد؟
۱. هیچ گاه کودک خود را به تنهایی برای خوابیدن در اتاق خود نفرستید،زیرا این امر می تواند فشار روانی زیادی را به کودک متحمل کند. بهتر است که ده تا سی دقیقه قبل از خواب را به او اختصاص دهید. می‌توانید با او گفتگو یا بازی آرامی کنید یا برایش قصه بگویید یا کتاب بخوانید. هنگامی که چند صفحه به پایان داستان باقی مانده به او تذکر دهید که کم کم وقت تمام می‌شود و او می‌بایست بخوابد. از شوخی ها و بازیهای پر تحرک ، تعریف قصه‌های ترسناک و یا هر عملی که به هنگام خواب هیجان کودک را برانگیزد، اجتناب نمایید.

۲. یکی از شرایط برای جدا کردن اتاق خواب، ارتباط عاطفی با کودک است، بنابراین در طول روز با کودک خود ارتباط کلامی بر قرار کنید و در بازی های کودکانه او شرکت کنید. در این صورت کار شما برای جدا کردن او راحت تر خواهد بود.

۳. بهتر است والدین در اتاق خواب کودک حضور پیدا کنند تا کودک به خواب رود. حضور والدین در کنار او موجب آرامش روانی کودک می شود و به او این اطمینان را می دهد که اتاق خواب او وحشتی ندارد و هر زمانی که لازم باشد والدین در کنار او خواهند بود.

۴. چنانچه به هر دلیلی برای مدتی مجبور شدید که کودک را در کنار خود بخوابانید، به جای اینکه او را به اتاق خواب خود بیاورید، شما به اتاق او بروید و در کنار او (البته با فاصله) بخوابید.

۵.بهتر است از جدا کردن مرحله به مرحله استفاده کنید. یعنی کودک در مرحله اول در رختخواب خود در اتاق والدین بخوابد، بعد رختخواب او به تدریج فاصله بیشتری از رختخواب والدین بگیرد تا آنکه به اتاق خودش منتقل شود.

۶. چنانچه کودک تا صبح چند بار از خواب بیدار می شود و می‌خواهد به رختخواب والدین برگشته و پیش آنها بخوابد، در اینجا مقاومت والدین به ویژه مادر نقش اساسی و مهم را دارد. در چنین موقعیتی مادر باید با آرامش و همراه با نوازش با کودک خود صحبت کند و او را متقاعد کند که به اتاق خود باز گردد. پس از آن مادر باید به همراه کودک به اتاق او برگردد و تا موقع خوابیدن کنار او باقی بماند. اگر مادر این روند را برای مدتی مانند یک ماه ادامه دهد اما تنها یک مرتبه به کودک اجازه خوابیدن در کنار خود را بدهد، تمام زحماتش از بین خواهد رفت.

۷. اتاق خواب او را با وسائلی که مورد علاقه او می باشد تزیین کنید و اتاق او را به محل خوشایندی برای او تبدیل کنید.

۸. با بیان خاطرات شیرین خود و یا دیگران از جدا کردن اتاق خوابتان در دوران کودکی و تعریف داستان هایی در این مورد، زمینه پذیرش را در او بالا ببرید.

۹. از او بخواهید احساس خود را بیان کند. زمانی که او احساس خود را بیان می کند احساس او را با تمام وجود بپذیرید و از تمسخر او هنگام بیان احساس پرهیز کنید.

۱۰. چنانچه کودک شما از تاریکی می ترسد، در اتاق او چراغ خواب قرار دهید.

۱۱. مقوایی(با رنگ جذاب) را در اتاق خواب او نصب کنید و عکس کودک خود را بر روی آن بچسبانید. با او قرار بگذارید که هر شبی که او جداگانه و در اتاق خود بخوابد، ستاره ای بر روی مقوا می چسبانید و زمانی که ستاره ها به ده عدد رسید برای او هدیه ای تهیه می کنید. به مرور زمان تعداد تشویق های خود را کاهش دهید تا این امر در درون او نهادینه شود.

۱۲. سعی کنید بسیار طبیعی با این موضوع برخورد کنید و از نشان دادن حساسیت زیاد نسبت به آن خودداری کنید.

۱۳.از همین امشب شروع کنید و به یاد داشته باشید هر چه سن کودک افزایش پیدا کند، مشکلات شما در این مورد بیشتر می شود.