فریز کردن زخم دهانه رحم چگونه است؟

فریز کردن زخم دهانه رحم که با نام سرما درمانی دهانه رحم نیز شناخته می‌شود، از نیتروژن مایع برای درمان سلول‌های آسیب‌دیده استفاده می‌کند. این روش بافت‌هایی را که باعث خونریزی‌های غیرعادی می‌شوند، از بین می‌برد و اگرچه درمان‌های جدیدتر در بسیاری از موارد جایگزین آن شده‌اند، اما هنوز در برخی شرایط و مکان‌ها بهترین گزینه درمانی محسوب می‌شود. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره فریز زخم دهانه رحم آشنا شوید.

فریز کردن دهانه رحم چیست؟

سرما درمانی یا کرایوتراپی در این ناحیه روشی است که از مواد شیمیایی بسیار سرد (مانند نیتروژن مایع یا گاز آرگون) برای فریز و نابود کردن سلول‌های غیرطبیعی روی دهانه رحم استفاده می‌کند. امروزه فناوری‌های جدیدی جایگزین کرایوتراپی شده‌اند، اما این روش هم‌چنان در شرایط و مکان خاص می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.

چه کسانی به فریز کردن دهانه رحم نیاز دارند؟

پزشکان ممکن است این روش را در موارد زیر توصیه کنند:

• خونریزی غیرطبیعی یا بدون دلیل مشخص از دهانه رحم
• التهاب دهانه رحم (سرویسیت)
• زگیل تناسلی
• وجود سلول‌های غیرطبیعی روی دهانه رحم که احتمال دارد به سرطان دهانه رحم تبدیل شوند، مانند دیسپلازی دهانه رحم.

نحوه آمادگی برای فریز کردن دهانه رحم

کرایوتراپی در مطب پزشک و در حالی انجام می‌شود که شما بیدار هستید. با این حال، پیش از انجام فرایند، ممکن است پزشک از بی‌حسی موضعی استفاده کند تا فقط دهانه رحم شما بی‌حس شود. گاهی نیز ممکن است یک داروی آرام‌بخش به شما بدهد تا احساس آرامش بیشتری داشته باشید، اما به طور کلی، نیازی به بیهوشی عمومی و خوابیدن نیست.
به علاوه، پزشک ممکن است از شما بخواهد که از ۲۴ تا ۴۸ ساعت پیش از فریز کردن زخم دهانه رحم، از برقراری رابطه جنسی یا وارد کردن تامپون به واژن خودداری کنید.

روش انجام فریز زخم دهانه رخم

کرایوتراپی روشی است که با استفاده از مواد شیمیایی بسیار سرد، سلول‌های آسیب‌دیده را منجمد و نابود می‌کند تا سلول‌های جدید در همان محل رشد کنند. در واقع، پزشک به ترتیب اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

• ابتدا مانند معاینه‌های معمول زنان روی تخت معاینه دراز می‌کشید و پاهایتان را روی رکاب‌های مخصوص قرار می‌دهید.
• سپس پزشک، اسپکولوم را در واژن شما قرار می‌دهد. اسپکولوم همان ابزاری که هنگام تست پاپ اسمیر استفاده می‌شود و دیواره واژن را باز نگه می‌دارد تا پزشک دید بهتری به دهانه رحم داشته باشد.
• در مرحله بعد، یک ابزار فلزی توخالی به نام کرایوپروب نیز وارد واژن می‌شود که یک ماده شیمیایی بسیار سرد (تا دمای منفی ۵۰ درجه سانتی‌گراد) از طریق این پروب عبور کرده و نوک آن را به شدت سرد می‌کند.
• نوک کرایوپروب روی بافت یا سلول‌هایی که باید درمان شوند قرار می‌گیرد. نوک پروب با کریستال‌های یخ پوشیده خواهد شد و به اندازه‌ای سرد است که بافت دهانه رحم را منجمد کند.
• پزشک پروب را چند دقیقه در همان محل نگه می‌دارد تا بافت تا دمای حدود منفی ۲۰ درجه سانتی‌گراد منجمد شود.
• سپس پروب را برداشته و چند دقیقه منتظر می‌ماند تا ناحیه یخ‌زده ذوب شود. حال اگر لازم باشد، این فرآیند تکرار می‌شود.

مراقبت‌های بعد از فریز کردن زخم دهانه رحم

بعد از فریز زخم دهانه رحم می‌توانید همان روز به خانه بازگردید و نیازی به بستری یا حضور در اتاق ریکاوری ندارید. البته در صورت درد داشتن، می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه استفاده کنید و طبیعی است که از همان لحظه بعد از عمل، ترشح آبکی و کمی خونی از واژن خارج شود. دلیل این ترشحات، ذوب شدن سلول‌های منجمد است که یا جذب بدن شده یا از واژن خارج می‌شوند و ممکن است تا چند هفته ادامه داشته باشند.
در این مدت، می‌توانید از نوار بهداشتی استفاده کنید، اما استفاده از تامپون را توصیه نمی‌کنیم. پزشک شما نیز برای پیگیری درمان و اطمینان از نابودی سلول‌های غیرطبیعی، یک ویزیت بعدی تعیین خواهد کرد و برای تأیید موفقیت درمان هم ممکن است یکی از آزمایش‌های زیر را پیشنهاد کند:

• تست پاپ اسمیر
• نمونه‌برداری (بیوپسی)
• روش LEEP (برداشتن بافت با حلقه الکتریکی)

لازم به ذکر است که بیشتر افراد می‌توانند بلافاصله بعد از فریز دهانه رحم به روال عادی زندگی خود بازگردند، اما بهتر است با پزشک خود درباره مدت زمان استراحت یا فعالیت‌هایی که باید از آن‌ها پرهیز شود مشورت کنید. پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که تا سه هفته از رابطه جنسی، استفاده از تامپون یا وارد کردن هر چیزی به داخل واژن خودداری کنید. این اقدامات در نهایت به بهبودی دهانه رحم و جلوگیری از عفونت کمک می‌کنند.

مزایای فریز کردن زخم دهانه رحم

کرایوتراپی یک روش غیرتهاجمی است. به همین دلیل، درد، خونریزی و احتمال بروز عوارض نیز در آن کمتر است. هم‌چنین، نسبت به سایر روش‌های جراحی، زمان کمتری می‌برد. البته این روش معمولاً زمانی مؤثر است که سلول‌های آسیب‌دیده فقط روی سطح دهانه رحم قرار داشته باشند. در واقع، اگر زخم دهانه رحم سطح وسیعی را پوشانده، به سمت رحم گسترش یافته یا به لایه‌های عمقی‌تر نفوذ کرده باشد، کرایوتراپی گزینه مناسبی نیست.

خطرات فریز کردن دهانه رحم

فریز کردن دهانه رحم عموماً ایمن است و نباید روی توانایی بارداری در آینده تأثیر بگذارد. با این حال، ممکن است با عوارض زیر همراه باشد:

• گرفتگی یا درد
• لکه‌بینی از واژن
• احساس سرگیجه یا غش (بیشتر بلافاصله پس از انجام درمان)
• عفونت یا تشدید عفونت‌های لگنی موجود
• ایجاد جای زخم در دهانه رحم (وضعیتی به نام تنگی دهانه رحم یا cervical stenosis)
• سوختگی سرمایی در دهانه رحم

عوارض فریز کردن دهانه رحم

عوارض جانبی کرایوتراپی معمولاً بسیار خفیف هستند. به عنوان مثال، ممکن است برای چند ساعت پس از درمان احساس درد یا گرفتگی داشته باشید. بعضی از افراد نیز احساس سرما یا لرز دارند. ترشح آبکی و کمی خونی از واژن نیز به مدت چند هفته پس از درمان کاملاً طبیعی است.

معایب فریز کردن دهانه رحم

پزشکان ممکن است در برخی شرایط درباره استفاده از سرما درمانی برای دهانه رحم تردید داشته باشند. برخی از معایب این روش عبارتند از:

• پزشک نمی‌تواند بافتی را که برداشته شده، بررسی یا آزمایش کند، چون در این روش بافت نابود می‌شود.
• دقت آن پایین‌تر است و ممکن است سلول‌های سرطانی تشخیص داده نشوند.
• نمی‌تواند دیسپلازی شدید دهانه رحم (CIN ۳) را که احتمال سرطانی شدن بیشتری دارد، از بین ببرد.
• قدرت نفوذ به لایه‌های عمیق‌تر دهانه رحم را ندارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر پس از کرایوتراپی علائم خاصی داشتید، باید فوراً با پزشک تماس بگیرید. این علائم می‌توانند نشانه‌ای از عفونت یا عارضه‌ای دیگر باشند و عبارتند از:

• تب ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر
• خونریزی شدید واژینال
• درد شدید در ناحیه شکم
• ترشح واژینال با بوی بد

سوالات متداول

آیا کرایوتراپی درد دارد؟

خیر، کرایوتراپی نباید دردناک باشد. در واقع، ممکن است کمی ناراحتی یا گرفتگی خفیف احساس کنید، اما نباید درد جدی داشته باشید. البته بعضی از افراد بلافاصله بعد از درمان، کمی احساس سرگیجه یا سرمای خفیف نیز خواهند داشت.

فریز کردن زخم دهانه رحم چقدر طول می‌کشد؟

کل این فرایند کمتر از ۱۰ دقیقه زمان می‌برد.

آیا کرایوتراپی می‌تواند HPV را از بین ببرد؟

بله. این روش می‌تواند سلول‌های پیش‌سرطانی ناشی از ویروس HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) را از روی دهانه رحم حذف کند، اما در این روند، سلول‌ها نابود می‌شوند و به همین دلیل، پزشک نمی‌تواند آن‌ها را برای بررسی آزمایشگاهی ارسال کند.

کرایوتراپی برای دیسپلازی دهانه رحم چقدر مؤثر است؟

این روش در حدود ۹۰درصد مواقع مؤثر واقع می‌شود و معمولاً سلول‌های غیرطبیعی دوباره بازنمی‌گردند. با این حال، اگر بازگشتند، می‌توانید یک جلسه دیگر این درمان را انجام دهید.

بهبودی کامل دهانه رحم بعد از فریز کردن چقدر طول می‌کشد؟

فرایند بهبود دهانه رحم بعد از فریز کردن ممکن است تا سه هفته طول بکشد.

جمع‌بندی

فریز کردن زخم دهانه رحم با استفاده از مواد شیمیایی بسیار سرد و فرآیند انجماد انجام می‌شود. در نتیجه، برخلاف روش‌های دیگر که بافت را برای بررسی حفظ می‌کنند، کرایوتراپی بافت را از بین می‌برد و امکان آزمایش آن وجود ندارد. هم‌چنین، این روش دقت بالایی ندارد و نمی‌تواند به لایه‌های عمیق‌تر دهانه رحم نفوذ کند. با این حال، در برخی شرایط و مکان‌ها که پزشک تشخیص می‌دهد، ممکن است گزینه‌ مناسبی باشد.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.