عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان در سنین باروری است. این کیست‌ها اغلب خوش‌خیم هستند و به‌طور خودبه‌خود ناپدید می‌شوند. اما در برخی موارد، کیست‌ها بزرگ شده یا علائمی ایجاد می‌کنند که نیاز به درمان دارند. یکی از روش‌های رایج برای درمان کیست تخمدان، عمل لاپاراسکوپی است. لاپاراسکوپی روشی کم‌تهاجمی است که با ایجاد چند برش کوچک در شکم انجام می‌شود و به جراح اجازه می‌دهد تا کیست را مشاهده و بردارد. در این مطلب، به بررسی عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان، مزایا، عوارض و موارد دیگر خواهیم پرداخت.

کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان یک کیسه غیرطبیعی پر از مایع است که داخل یکی از تخمدان‌ها تشکیل می‌شود. این کیست می‌تواند مشکلات بسیاری برای زنان ایجاد کند اعم از نامرتب بودن دوره‌های ماهانه، درد بسیار و ناباروری. افزایش وزن این مشکل را تشدید می‌کند و از راه‌های موثر کنترل آن کاهش وزن است. تخمدان‌ها بخشی از دستگاه تناسلی زنانه هستند که وظیفه تولید تخمک و هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون را بر عهده دارند. کیست‌های تخمدان معمولاً شایع هستند و اغلب بی‌ضرراند، اما در برخی موارد ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی شوند.

 برای کسب اطلاعات بیشتر در صورت داشتن هر کدام از علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید.

چه روش‌هایی برای تشخیص کیست تخمدان وجود دارد؟

تشخیص کیست تخمدان توسط متخصص و با معاینه و ترکیبی از دیگر روش‌ها انجام می‌شود. در ادامه این روش‌های تشخیصی به صورت مختصر معرفی و توضیح داده می‌شوند:

روش بالینی

از روش‌های ابتدایی است که متخصص برای تشخیص کیست تخمدان استفاده می‌کند. در واقع تشخیص اولیه پزشک در همین معاینه لگنی اتفاق می‌افتد. معاینه بالینی شامل روش‌هایی از جمله معاینه لگن، سونوگرافی، آزمایش خون، سی تی اسکن و ام آر آی و لاپاراسکوپی است. 

تست حاملگی

ممکن است شخصی مجرد باشد و ارتباطی را تجربه نکرده باشد اما پزشک برای تشخیص کیست تخمدان تست حاملگی را برای بیمار ضروری بداند. در حال بدانید که این تست یکی از راه‌های تشخیص کیست تخمدان است.

لاپاراسکوپی

در این روش پزشک می‌تواند با ایجاد دو شکاف کوچک روی شکم ابزاری باریک و روشن را وارد بدن بیمار می‌کند و با مشاهده دقیق تخمدان‌ها، کیست‌ها را در صورت وجود پیدا و از بدن خارج می‌کند. لاپاراسکوپی کیست تخمدان یک روش درمانی موثر و کم‌تهاجمی برای برداشتن کیست‌های تخمدان است. 

عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان چگونه انجام می شود؟

در این عمل، اول از همه به شما بیهوشی عمومی تزریق می‌شود. سپس جراح از طریق یک سوزن به حفره داخل شکم شما گاز دی اکسید کربن یا اکسید نیتروژن وارد می‌کند. این کار باعث می‌شود که محوطه شکم متسع شده و جراح بتواند اعضای داخل شکم را به آسانی ببینید.

در مرحله بعد، جراح یک برش کوچک زیر ناف شما ایجاد می‌کند و لاپاراسکوپ از این طریق با دوربین ویدئویی خود وارد می‌شود و داخل شکم شما را کاملاً نشان می‌دهد. البته از دو برش دیگر در طرفین شکم هم می‌توان وارد شد که تعداد این سوراخ‌ها را جراح شما تعیین می‌کند. در خود پروسه جراحی نیز جراح شما با استفاده از لیزر یا سایر ابزارها، کیست‌های داخل تخمدان را برمی‌دارد و به این ترتیب، با میزان تهاجم حداقل، شما را از شر این ضایعات خلاص می‌کند.

عمل لاپاراسکوپی برای درمان کدام کیست‌ها کاربرد دارد؟

اما از عمل لاپاراسکوپی برای درمان و رفع کدام کیست‌ها استفاده می‌شود؟ از این روش برای رفع موارد زیر کاربرد دارد:

کیست فولیکولار

کیست فولیکار، رایج ترین کیست تخمدان است. فولیکول حاوی تخمک بارور است که هنگام تخمک گذاری پاره می شود. اگر این پارگی رخ ندهد، کیست فولیکولار اتفاق می‌افتد که برای برطرف کردن و از بین بردن آن باید عمل لاپاراسکوپی انجام داد.

 کیست جسم زرد

 کیست جسم زرد معمولا بعد از تخمک گذاری در تخمدان ایجاد می‌شود. هنگامی که باقی مانده فولیکول بعد از تخمک گذاری به لوله فالوپ انتقال پیدا کند، کیست زردی بزرگتر از 3 سانتی‌متر تشکیل خواهد شد.

 کیست لوتین تکا

سلول های اطراف تخمدان در لایه تکال در حال رشد هستند. گاهی این سلول ها در اثر زیاد بودن هورمون HCG، به کیست تبدیل می‌شوند. 

مزایای عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان

عمل لاپاراسکوپی از آن روش‌های درمانی است که در بسیاری از بیماری‌ها و عارضه‌های معمولاً شکمی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بسیار کاربردی است. از جمله مزایای این عمل این موارد است:

کم تهاجمی بودن جراحی

با وجود این که این جراحی با بیهوشی همراه است اما چون نیازی به شکافتن وسیع بدن نیست در دسته جراحی‌های کم‌تهاجمی قرار دارد.

کم ترین آسیب به بافت ها

به دلیل بریدگی بسیار کوچکی که روی موضع مورد عمل ایجاد می‌شود آسیب بسیار کمی به بافت‌ها وارد می‌شود.

کاهش عفونت

 از آنجایی که این جراحی کم‌تهاجم است و بریدگی کوچکی روی شکم ایجاد می‌شود میزان عفونت احتمالی به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد.

کاهش خطر خونریزی

این مورد هم کاملاً وابسته به مورد اول است. چرا که هر چقدر برش کوچکتری در بدن ایجاد شود خطر خونریزی نیز کمتر می‌شود. 

بهبودی سریع‌تر

با توجه به کم‌تهاجمی بودن، خونریزی و عفونت کمتر این روش بدیهی است که سرعت بهبودی نیز بیشتر است. 

کاهش احتمال چسبندگی

به دلیل آسیب کمی که به بافت‌های درگیر جراحی وارد می‌شود احتمال چسبندگی در نواحی داخلی کم می‌گردد.

بیشترین دقت در تشخیص

در این روش دو برش کوچک روی شکم ایجاد و دو ابزار باریک و کوچک وارد بدن شده و پزشک با وضوح و دقت بالا می‌تواند تخمدان‌ها را بررسی و در صورت وجود کیست آن‌ها را خارج کند.

عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان با چه هدفی انجام می‌شود؟

هدف از عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان، برداشتن کیست‌هایی است که یا علائم اذیت کننده دارند و یا سرطانی هستند. در نتیجه، برخی از مزایا و دلایل انجام این عمل عبارتند از:

تسکین علائمی مانند درد و نفخ و خونریزی

برخی از کیست‌ها می‌توانند باعث خونریزی غیرطبیعی بین قاعدگی شوند. برداشتن کیست می‌تواند این مشکل را نیز برطرف کند. کیست‌های بزرگ می‌توانند به روده‌ها فشار وارد کرده و باعث نفخ و احساس پری شوند. با برداشتن کیست، این فشار از روی روده‌ها برداشته شده و مشکل نفخ برطرف می‌شود. همچنین  یکی از شایع‌ترین علائم کیست تخمدان، درد در ناحیه لگن است. این درد ممکن است مداوم یا متناوب باشد و با فعالیت بدنی تشدید شود. با برداشتن کیست، منبع اصلی درد برطرف شده و درد به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.

کمک به پیشگیری یا درمان سرطان

لاپاراسکوپی، به عنوان یک روش جراحی کم‌تهاجمی، در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری داشته است و کاربردهای متنوعی در تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف پیدا کرده است. یکی از کاربردهای مهم لاپاراسکوپی، در زمینه سرطان است. این روش به دلیل مزایایی که دارد، در بسیاری از موارد به عنوان یک ابزار ارزشمند برای پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برداشتن کیست با برش‌های کوچک‌تر

یکی از مهم‌ترین دلایل انجام عمل لاپاراسکوپی برای برداشتن کیست، ایجاد برش‌های بسیار کوچک‌تر نسبت به جراحی‌های باز است. این برش‌های کوچک به اندازه چند میلی‌متر بوده و به اصطلاح "جراحی سوراخ کلید" نامیده می‌شود.  به دلیل کوچک بودن برش‌ها، درد پس از عمل بسیار کمتر بوده و بیمار سریع‌تر می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.

اقدامات قبل از عمل کیست تخمدان با لاپاراسکوپی

اقدامات لازم قبل از انجام این عمل عبارتند از:

• مشاوره کامل با پزشک و پرسش سایر سوالات خود

• بررسی داروهای مصرفی با پزشک

• دوش گرفتن شب قبل از جراحی برای پیشگیری از عفونت بعد از عمل

• عدم مصرف الکل و سیگار حداقل یک روز قبل از جراحی لاپاراسکوپی کیست تخمدان

• احساس آرامش و نداشتن استرس

عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان چقدر طول میکشد؟

با توجه به مراحل گفته شده، عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان می‌تواند چیزی در حدود یکی دو ساعت طول بکشد. البته زمان دقیق انجام این عمل به تعداد کیست‌ها یا ضایعات داخل تخمدان‌های شما بستگی دارد. به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم که اگر واقعاً درباره مدت زمان این عمل نگرانی دارید، قبل از شروع جراحی، با پزشک خود حرف بزنید و از او درباره مدت زمان جراحی خود سوال بپرسید.

جراحی برداشتن کیست تخمدان مانند هر جراحی دیگر یک سری خطراتی دارد که عبارتند از:

• عفونت

• درد غیرقابل کنترل

• آسیب به روده یا مثانه

• آسیب به تخمدان و تاثیر منفی بر باروری

• خونریزی بعد از عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان

• مشکلات مربوط به ماده بیهوشی مانند افت فشار خون

• ایجاد بافت اسکار در محل جراحی، روی تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ یا در لگن

چه کسانی نمی‌توانند عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان انجام دهند؟

برخی از شرایط پزشکی و عوامل دیگر می‌توانند فرد را نامزد مناسبی برای این عمل نکنند. چه کسانی نمی‌توانند لاپاراسکوپی کیست تخمدان انجام دهند؟

• افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی
• افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی
• افراد دارای عفونت
• افراد دارای اضافه وزن شدید
• افراد مبتلا به اختلالات خونریزی
• افرادی که قبلاً در ناحیه لگن جراحی انجام داده‌اند
• افرادی که کیست‌های بسیار بزرگ یا پیچیده دارند
• زنان باردار
• زنان مسن یا یائسه

مراقبت‌های بعد از عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان

افراد معمولاً می‌توانند مدت کوتاهی پس از جراحی لاپاراسکوپی بیمارستان را ترک کنند و بعد از گذشت یک هفته، به فعالیت‌های عادی خود ادامه دهند. با این حال، بهتر است که همه تا ۲۴ ساعت پس از جراحی فقط و فقط استراحت کنند. پس از این مدت نیز دیگر هیچ محدودیتی جز منع مصرف مواد مخدر وجود ندارد. لازم به ذکر است که در صورت مصرف نارکوتیک‌ها (به دلیل خواب آور بودن آن‌ها) باید از رانندگی، ورزش یا استفاده از وسایل سنگین خودداری کنید. علائم دوران نقاهت لاپاراسکوپی نیز عبارتند از:

• سرگیجه

• حالت تهوع

• درد شانه

• گرفتگی شکم

• احساس گاز گرفتگی یا نفخ

• گلودرد (در صورت استفاده از لوله تنفسی در حین عمل)

هزینه عمل لاپاراسکوپی کیست تخمدان

هزینه عمل لاپاراسکوپی به موارد بسیار زیادی بستگی دارد و متاسفانه نمی‌توان نرخ دقیق و مطمئنی برای آن تعیین کرد. اما در کل، هزینه این عمل در سال 1403 می‌تواند چیزی حدود 20 تا 50 میلیون تومان باشد. برای اطلاع از قیمت دقیق، بهتر است به مطب پزشک مراجعه کنید یا تماس بگیرید.