نشانه بارداری، یا کیست تخمدان؟

اگر علائمی مثل تاخیر در پریود، یا دردهای زیر شکم داشته باشید، ممکن است شک کنید که آیا این‌ها نشانه بارداری یا کیست تخمدان است.  

در این مقاله می‌خوانید: 

• علت تاخیر در پریود یا دوره های نامنظم پریود
• تغییر وزن به دلیل اختلال خوردن
• استرس
• تولید پرولاکتین بیش از حد (شیردهی)
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• ورزش بیش از حد
• قرص های پیشگیری از بارداری هورمونی
• دلایل مزمن تاخیر در پریود یا قطع پریود 
• مشکلات تیروئید
• یائسگی
• دیابت
• نارسایی اولیه تخمدان (POI)
• سندرم کوشینگ
• پریود نشدن و ترشحات واژن
• پریود نشدن و گرفتگی های شکم (دردهای شکم)
• تست های بارداری چقدر دقیق هستند؟
• تست بارداری زود
• هورمونهای کم
• چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید
• پرسش مخاطب نی نی بان درباره بارداری یا کیست تخمدان؟
• خلاصه

علت تاخیر در پریود یا دوره های نامنظم پریود

اگر علائمی مثل تاخیر در پریود، یا دردهای زیر شکم داشته باشید، ممکن است شک کنید که آیا این‌ها نشانه بارداری یا کیست تخمدان است.  

تاخیر در پریود یا دوره‌های نامنظم پریود در چندین سال ابتدای پریود، متداول است، اما بسیاری از شرایط دیگر نیز ممکن است بر نامنظم بودن چرخه قاعدگی تاثیر بگذارد. این شرایط عبارتند از: سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، ورزش بیش از حد؛ کنترل تولد هورمونی، مشکلات تیروئید، دیابت و ...

بیشتر بخوانید: روان کننده های بی ضرر واژن را بشناسید

تغییر وزن به دلیل اختلال خوردن

افزایش سریع یا از دست دادن وزن قابل توجه می‌تواند منجر به عدم تعادل هورمونی شود. اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی ممکن است باعث اختلال در عملکرد در محور هیپوتالاموس-هیپوفیز و باعث تغییر در سطح هورمون‌ شود. تاخیر در سطح هورمون‌ها نیز باعث پریودهای نامنظم یا متوقف پریود می‌شود.

استرس

استرس شدید بر بخشی از مغز که هورمون‌های تولید مثل را کنترل می‌کند، تاثیر می‌گذارد که باعث بی‌نظمی در تخمک‌گذاری می‌شود. 

تولید پرولاکتین بیش از حد (شیردهی)

پرولاکتین هورمونی است که بدن معمولا در هنگام شیردهی تولید می‌کند. پرولاکتین می‌تواند بر قاعدگی تاثیر بگذارد و به همین دلیل است که بیشتر خانم‌هایی که به نوزاد خود شیر می‌دهند، پریود نمی‌شوند. معمولا با قطع شیردهی، پریود شروع می‌شود. 

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک عدم تعادل هورمونی دارند که علاوه بر ایجاد کیست تخمدان، بر سلامت و ظاهر کلی آن‌ها نیز تاثیر می‌گذارد و باعت پریودهای نامنظم یا توقف پریود می‌شود.

حداکثر 10 درصد زنان در سن فرزندآوری دارای سندرم تخمدان پلی‌کیستیک هستند.

افراد مبتلا به تخمدان پلی‌کیستیک ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کنند که عبارتند از: 

• خونریزی بسیار سبک، بسیار سنگین یا دوره‌های غیر قابل پیش‌بینی 
• شرایط پوستی مانند آکنه
• اضافه‌وزن یا چاقی
• نازک شدن مو
• آپنه خواب
• بارداری 
• موهای زائد روی صورت، پشت یا ران
• افزایش در ترشحات واژن
• گرفتگی

بیشتر بخوانید: یبوست در قاعدگی و چگونه می‌توان یبوست در قاعدگی را کنترل کرد؟

ورزش بیش از حد

آمنوره در بین ورزشکارانی که به شدت وررزش می‌کنند، رایج است. ورزش شدید باعث می‌شود بدن هورمون‌های استرس آزاد کند که در تولید هورمون‌های باروری تداخل می‌کند و باعث دوره نامنظم یا قطع پریود می‌شود. تمریناتی که باعث کاهش وزن می‌شود مانند دویدن در مسافت طولانی باعث ایجاد آمنوره می‌شود.

قرص های پیشگیری از بارداری هورمونی

قرص‌های پیشگیری از بارداری هورمونی، با سرکوب تخمک‌گذاری تغییراتی را در پریود ایجاد می‌کند. 

دلایل مزمن تاخیر در پریود یا قطع پریود 

برخی از شرایط بهداشتی سلامتی باعث می‌شود پریود به طور کلی متوقف شود. این شرایط عبارتند از: تیروئید، یائسگی، نارسایی اولیه تخمدان، دیابت و ... 

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با مراکز آزمایشگاه

مشکلات تیروئید

تیروئید غده‌ای است که هورمون‌هایی را برای کنترل متابولیسم بدن تولید می‌کند. کم‌کاری تیروئید و پرکاری تیروئید یا تیروئید بیش‌فعال منجر به افزایش سطح هورمون‌های تیروئید در بدن می‌شود و بر پریود تاثیر می‌گذارد. پزشکان معمولا با تجویز آزمایش خون ساده می‌توانند مشکلات تیروئید را تشخیص دهند. سایر علائم اختلالات تیروئید عبارتند از:

• خستگی شدید
• ریزش مو
• افزایش یا کاهش وزن غیر قابل توضیح
• احساس سرما یا گرمای همیشگی

کم‌کاری تیروئید و پرکاری تیروئید یا تیروئید بیش‌فعال منجر به افزایش سطح هورمون‌های تیروئید در بدن می‌شود و بر پریود تاثیر می‌گذارد.

یائسگی

وقتی یک خانم حداقل 12 ماه پریود نشود، یعنی وارد یائسگی شده. میانگین سن یائسگی حدود 50 سال است و برخی از خانم‌ها علائم پیش‌یائسگی را تجربه می‌کنند که عبارتند از: 

• پریودهای سنگین‌تر یا سبک‌تر
• گرگرفتگی 
• مشکلات خواب
• نوسانات خلقی یا تحریک‌پذیری
• خشکی واژن
• کاهش علاقه به رابطه جنسی

دیابت

افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در معرض خطر ابتلا به دوره قاعدگی نامنظم قرار دارند. 

بیشتر بخوانید: روش‌های تشخیص فیبروم: سونوگرافی، MRI، هیستروسکوپی

نارسایی اولیه تخمدان (POI)

نارسایی اولیه تخمدان، شرایطی است که تخمدان‌ها قبل از 40 سالگی عملکرد خود را از دست می‌دهند. نارسایی اولیه تخمدان همانند یائسگی یا پیش‌یائسگی نیست. افراد مبتلا به این شرایط ممکن است پریود نشوند، یا پریودهای نامنظم را تجربه کنند.

سندرم کوشینگ

سندرم کوشینگ، یک بیماری هورمونی است که به دلیل قرار گرفتن در معرض کورتیزول بیش از حد یا داروهای مشابه کورتیزول رخ می‌دهد. افراد مبتلا به سندرم کوشینگ ممکن است پریودهای نامنظم یا پریود نشدن را تجربه کنند.

پریود نشدن و ترشحات واژن

برخی از خانم‌ها ممکن است در کنار پریودهای نامنظم، ترشحات واژن را تجربه کنند. علل این موارد شامل موارد زیر است:

• قرص‌های کنترل بارداری هورمونی
• تخمدان پلی‌کیستیک
• تاخیر در تخمک‌گذاری 

پریود نشدن و گرفتگی های شکم (دردهای شکم)

در برخی موارد، فرد ممکن است گرفتگی شکم و پریود نشدن را تجربه کند که علل احتمالی عبارتند از: 

• تاخیر تخمک‌گذاری 
• تخمدان پلی‌کیستیک
•  فیبروم‌های رحمی

تست های بارداری چقدر دقیق هستند؟

آزمایشات بارداری خانگی گاهی اوقات می‌تواند نتیجه منفی کاذب داشته باشد که نشان می‌دهد شخص باردار نیست. صحت آزمایش بارداری خانگی به نوع آزمایش و زمان انجام آن بستگی دارد. برخی از دلایلی که یک آزمایش ممکن است نتیجه منفی کاذب شود، شامل موارد زیر است:

تست بارداری زود

آزمایشات بارداری خانگی مقدار هورمون گنادوتروپین کوریونی انسانی (HCG) در ادرار را نشان می‌دهند. اما اگر زود تست بارداری خانگی بدهید، ممکن است مقدار گنادوتروپین افزایش نیافته باشد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص زنان و زایمان

هورمونهای کم

تست‌های بارداری خانگی معمولا در صبح دقیق‌تر هستند چون ادرار در این زمان رقیق‌تر است و تشخیص گنادوتروپین کوریونی انسانی را آسان‌تر می‌کند.

برای اطمینان از دقیق بودن آزمایش بارداری در منزل، باید دستورالعمل‌های موجود روی بسته را دنبال و حداقل تا 1 هفته پس از اولین روزی که باید پریود می‌شدید، صبر کنید.  

چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید

اگر پریود نامنظم را تجربه می‌کنید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. 

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با مراکز سونوگرافی

پرسش مخاطب نی نی بان درباره بارداری یا کیست تخمدان؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: 12 روز از زمان پریودم می‌گذرد و روزانه چند بار دچار کمر درد و پادرد مثل زمان پریودی می‌شوم. سینه‌هایم به شدت دردناک شده و سفت‌اند، ولی خبری از پریودی نیست. دو بار بی‌بی چک گذاشتم و منفی شد. در هفته اخیر چندین بار حالت تهوع داشته‌ام. آیا علایم می‌تواند مربوط به بارداری باشد؟ آیا کیست تخمدان هم همین علایم را دارد؟

• پاسخ از دکتر فریبا الماسی، استاد دانشگاه، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی: علائم بیشتر به صورت بی‌نظمی در قاعدگی و درد زیر دل نمایان می‌شود. اما در برخی از افراد ممکن است این کیست بی‌علامت باشد و فقط از طریق سونوگرافی تشخیص داده شود. حتی ممکن است در اثر پیچ‌خوردگی تخمدان درد شدیدی به سراغ بیمار بیاید که باید در این صورت به بیمارستان مراجعه کنند. اما کسانی که بیماری‌های تخمدان پلی‌کیستیک دارند؛ در حقیقت تخمدان کیست واضحی ندارد و فولیکول‌های تخمدان بزرگ‌تر از حد نرمال است. همچنین ممکن است با علائمی مثل چاقی یا موهای زائد همراه باشد.
• پاسخ دکتر کتایون برجیس، جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی: دوست گرامی اگر پریودتان به تاخیر افتاده به آزمایشگاه مراجعه کنید و تست بتا بدهید تا وضعیت بارداری‌تان مشخص شود و شما از باردار بودن یا نبودن خود مطمئن شوید. در صورتی که تست بارداری منفی شد، پس باردار نیستید و باید برای تنظیم سیکل و بررسی علت این تاخیرها به متخصص مراجعه کنید. 

خلاصه

بی‌نظمی‌های قاعدگی مانند پریود از دست رفته متداول است، اما در چنین شرایطی، فرد ممکن است بین بارداری یا کیست تخمدان شک داشته باشد. پریود نشدن ممکن است به دلیل شرایطی مانند افزایش استرس، ورزش شدید و مصرف قرص‌های کنترل بارداری هورمونی باشد. گاهی نیز پریود نشدن به دلیل شرایط سلامتی مزمن مانند وضعیت تیروئید، دیابت نوع 2 و سندرم کوشینگ رخ می‌دهد. در صورتی که در پریودهایتان تغییر ایجاد شده، به پزشک مراجعه کنید.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.