درمان یبوست در کودکان، تغذیه مناسب

اگر در بزرگسالی دچار یبوست شده باشید، می‌دانید که چقدر ناراحت‌کننده است. حالا تصور کنید یک نوزاد، کودک نوپا یا کودک خردسال مبتلا به یبوست باشد. بر همین اساس بهتر است درباره درمان یبوست در کودکان بیشتر بدانید.

در این مقاله می‌خوانید:

• درمان‌های خانگی یبوست کودکان
• درمان یبوست در کودکان، سه درمان در کنار یکدیگر
• درمان دارویی یبوست در نوزادان، کودکان نوپا و کودکان بزرگ‌تر
• نتیجه‌گیری

وقتی کودک یبوست دارد، کمتر مدفوع می‌کند و مدفوع او خشک، سخت و دردناک است. دلایل زیادی برای یبوست وجود دارد که عبارتند از:

• نگه داشتن مدفوع: یعنی این‌که فرزند شما سعی می‌کند مدفوع خود را نگه دارد. (شاید به این دلیل که نمی‌خواهد از توالت در مکان‌های خاصی (مانند مدرسه) استفاده کند، یا تجربه دردناکی از یبوست قبلی خود دارد)
• رژیم کم‌فیبر
• مصرف کم مایعات کافی
• عوارض جانبی برخی از داروها

درمان‌های خانگی یبوست کودکان
اگر چه یبوست برای نوزادان و کودکان نوپا ناراحت‌کننده است، اما به ندرت نشانه یک بیماری زمینه‌ای است. چندین درمان خانگی می‌توانند به نرم شدن مدفوع و رفع یبوست کمک کنند.

1- نوشیدن آب بیشتر
زمانی که مدفوع خشک و سفت شود، یبوست ایجاد می‌شود. نوشیدن آب می‌تواند مدفوع را نرم کرده و دفع آن را راحت‌تر کند.
اگر کودک شما حداقل ۶ ماهگی خود را می‌گذراند، می‌توانید به او آب بدهید. به خاطر داشته باشید که آب جایگزین تغذیه معمولی نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: فواید مصرف آب در کودکان را می‌دانید؟

۲- نوشیدن مقداری آب میوه
آب میوه هم برای رفع یبوست موثر است و می‌تواند به عنوان ملین عمل کند.
آب میوه می‌تواند شامل صد در درصد آب سیب، آب آلو یا آب گلابی باشد.

۳- مصرف غذاهای پرفیبر
اگر کودک شما شروع به خوردن غذاهای جامد کرده است، غذاهای حاوی فیبر بیشتر را در رژیم غذایی او قرار دهید که عبارتند از:

• سیب
• گلابی
• نخود فرنگی
• آلو

۴- میزان برنج را کاهش دهید
برنج می‌توانند باعث یبوست شود چون فیبر کمی دارد. برای از بین بردن یبوست، مصرف برنج را برای کودک، کاهش دهید.
از شیاف گلیسیرین در مقعد کودک استفاده کنید. این دارو برای نوزادان بی‌خطر است.
نوزادان کمتر از 6 ماه فقط به شیر خشک و شیر مادر نیاز دارند.
اگر به کودک کمتر از ۶ ماه، غذای جامد یا غلات برنج می‌دهید، دادن این غذاها را متوقف کنید و ببینید آیا علائم او بهبود می‌یابد، یا نه.
اگر علائم بهبود نیافت، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

درمان یبوست در کودکان، سه درمان در کنار یکدیگر
سه درمان اولیه برای اکثر موارد یبوست وجود دارد و آنها معمولا در کنار یکدیگر جواب می‌دهند.

به طور کلی مصرف آب و غذاهای سرشار از فیبر در پیشگیری از ابتلا به یبوست موثر است. علاوه بر همه مواردی که به آن‌ها اشاره کردیم، در صورت امکان، کودک خود را به پیاده‌روی ببرید. فعالیت بدنی منظم می‌تواند حرکات روده را منظم کند.

1- رژیم غذایی سرشار از فیبر با مایعات فراوان
بشقاب کودک را با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه، غلات با فیبر بالا، نان سبوس‌دار (حداقل ۳تا ۵ گرم فیبر در هر وعده)، انواع لوبیا و حبوبات دیگر مانند نخود و عدس پر کنید.
غذاهای حاوی پروبیوتیک مانند ماست هم می‌توانند سلامت گوارشی را ارتقا دهند.
به این نکته دقت کنید که اگر کودک شما مقدار زیادی غذای پر فیبر می‌خورد، اما مایعات کافی دریافت نمی‌کند، این موضوع می‌تواند شرایط را بدتر کند.
کودک باید در طول روز مقدار زیادی آب و مقداری شیر بنوشد.

بیشتر بخوانید: نشانه‌های هشداردهنده کم‌آبی در کودکان

۲- نرم‌کننده مدفوع برای پاکسازی روده‌ها
نرم‌کننده‌های مدفوع معمولا در کودکان بی‌خطر هستند. دو اشتباه رایج که والدین هنگام دادن نرم‌کننده مدفوع مرتکب می‌شوند، استفاده نکردن از دوز کافی، یا قطع زودهنگام دارو است.
برخی از کودکان ممکن است نیاز داشته باشند که چند هفته از نرم‌کننده مدفوع استفاده کنند.

۳- زمان توالت رفتن کودک
کودک را تشویق کنید که اول صبح و بعد از هر وعده غذایی یا میان‌وعده به توالت برود. به جای این‌که بپرسید: «دستشویی داری یا نه؟»، بگویید: «الان وقت رفتن به دستشویی است.»
اگر هر سه این روش‌ها را با هم ترکیب کنید، بهترین نتایج را خواهید گرفت. رژیم غذایی سرشار از فیبر، یبوست جدی را بدون کمک نرم‌کننده مدفوع برطرف نمی‌کند.

بیشتر بخوانید: آموزش دستشویی رفتن به کودکان

درمان دارویی یبوست در نوزادان، کودکان نوپا و کودکان بزرگ‌تر
قبل از درمان، پزشک متخصص اطفال، معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و مقعد نوزاد را از نظر مدفوع بررسی می‌کند. ممکن است پزشک در مورد رژیم غذایی و فعالیت بدنی فرزند شما سئوالاتی را مطرح کند.
آزمایش‌های پزشکی معمولا ضروری نیستند. در موارد یبوست شدید، یا طولانی‌مدت، پزشک متخصص اطفال ممکن است آزمایش‌هایی را برای بررسی مشکلات شکم یا راست‌روده انجام دهد.
برخی از این آزمایش‌ها عبارتند از:

• اشعه ایکس شکم
• اشعه ایکس باریم (از راست‌روده، کولون و قسمت‌هایی از روده کوچک عکس می‌گیرد)
• بیوپسی رکتوم (تکه‌ای از بافت را برداشته و سلول‌های عصبی در دیواره راست‌روده بررسی می‌شود)

چه زمانی باید به پزشک متخصص اطفال مراجعه کرد؟
اگر یبوست کودک بیشتر از 2 هفته طول کشید، یا اگر علائم دیگری در فرزند شما ظاهر شد، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. علائم دیگر عبارتند از:

• امتناع از خوردن
• تورم شکمی
• کاهش وزن
• تب
• درد هنگام حرکات روده بیشتر بخوانید: چگونه تب نوزاد را پایین بیاوریم؟

نتیجه‌گیری
به طور کلی مصرف آب و غذاهای سرشار از فیبر در پیشگیری از ابتلا به یبوست موثر است. علاوه بر همه مواردی که به آن‌ها اشاره کردیم، در صورت امکان، کودک خود را به پیاده‌روی ببرید. فعالیت بدنی منظم می‌تواند حرکات روده را منظم کند.
برخی از کودکان هم هنگام یاد گرفتن دستشویی کردن دچار این مشکل می‌شوند. اگر فکر کردید یبوست کودک به این دلیل است، در تمرینات توالت رفتن کودک وقفه بیندازید تا ببینید آیا یبوست بهبود می‌یابد، یا نه.