مراقبت از نوزادان نارس، چگونه انجام می‌شود؟
NICU مخفف جمله انگلیسی «بخش مراقبت های ویژه نوزادان» است.
NICU مخفف جمله انگلیسی «بخش مراقبت های ویژه نوزادان» است. این بخش مسوول پذیرش و مراقبت ویژه از نوزادان نارس یا نوزادان پرخطر و بیمار است. همچنین تامین نیازهای نوزاد، پیشگیری از عفونت، تغذیه مناسب، امکان دسترسی آسان و سریع به ابزار و تجهیزات تخصصی در این بخش فراهم است…
نوزادان نارس به مراقبت های ویژه ای نیاز دارند، از این رو در دستگاه های مخصوص انکوباتور نگهداری می شوند. برای آشنایی بیشتر با این بخش گفت وگوی ما را با دکتر نگار سجادیان، فوق تخصص نوزادان و رییس بخش NICU بیمارستان شریعتی بخوانید.
خانم دکتر! چه نوزادانی در بخش NICU بستری می شوند؟
نوزادانی که سن کمتر از ۲۷ هفته بارداری داشته باشند یا وزن هنگام تولد آنها کمتر از ۱۰۰۰ گرم باشد برای مراقبت بیشتر بالینی، نوزادان با مشکل تنفسی شدید که نیاز به استفاده از دستگاه تهویه مکانیکی یا مقدار زیادی اکسیژن دارند، نوزادانی که دیالیز صفاقی می شوند یا به دلیل زردی بالا نیاز به تعویض خون دارند، نوزادانی که مشکل های قلبی شدید، تشنج و وقفه های تنفسی مکرر داشته باشند و نوزادانی که حال عمومی خوبی ندارند، باید در NICU بستری شوند. همچنین نوزادانی که به دلیل ضایعه ای نیاز به جراحی عمده داشته باشند باید قبل از عمل و بعد از آن حداقل به مدت ۴۸ساعت در NICU بستری شوند. به طور کلی تمام نوزادانی که برای تثبیت وضعیت بالینی شان نیاز به مراقبت دقیق داشته باشند باید در بخش مراقبت ویژه نوزادان بستری شوند.
آیا برای نوزادانی که مشکلات زیادی دارند و می دانید زنده ماندن شان باعث عذاب نوزاد و والدین خواهد شد هم تلاش می کنید؟
اصول اخلاقی و قوانین جاری کشور، تلاش برای احیا و نگهداری نوزاد را در هر شرایطی اجباری نمی داند و پایان دادن به مداخله های مراقبتی پیشرفته در صورت توافق متخصص و والدین نوزاد مبنی بر بی نتیجه بودن احیا و طولانی کردن روند فوت امری پذیرفته شده است. درواقع احیا و ادامه مداخله های مراقبتی پیشرفته در هر سنی از بارداری که احتمال ناهنجاری های مادرزادی و مرگ زودرس و قطعی وجود دارد و عوارض پایداری برای نوزاد ایجاد می کند، لزومی ندارد.
نوزادان نارس و کم وزن تا چه زمانی در NICU می مانند؟
نوزاد نارسی که در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بستری است باید تا برطرف شدن مشکل های قلبی اش تحت نظر باشد. اگر این نوزاد به وزن ۱۸۰۰ گرم برسد، توانایی تغذیه از طریق مکیدن شیر از پستان یا سر شیشه را داشته باشد، روزانه حداقل ۳۰ ۱۰ گرم وزن گرفته باشد، بتواند دمای بدن خود را در محیط خارج از انکوباتور ثابت نگه دارد، اخیرا دچار وقفه تنفسی یا کاهش ضربان قلب نشده باشد و داروهای وریدی او قطع یا تبدیل به داروهای خوراکی شده باشد، می تواند از بخش ترخیص شود. چنانچه نوزادی به دلیل ابتلا به بیماری مزمن ریوی نیاز به استفاده از اکسیژن داشته باشد، می تواند با تجویز اکسیژن از طریق لوله بینی مرخص شود.
چه زمانی نوزادان مبتلا به زردی در NICU بستری می شوند؟
چنانچه شدت زردی نوزاد تا حدی باشد که نیاز به تعویض خون داشته باشد باید در بخش مراقبت ویژه نوزادان بستری شود. اگر علامت زردی ناشی از بیماری های وخیمی مانند عفونت و ناسازگاری RH مادر و نوزاد باشد یا وضعیت سلامت نوزاد زرد مناسب نباشد و نیاز به مراقبت ویژه برای پایدارشدن وضعیت جسمانی داشته باشد باید در بخش مراقبت ویژه نوزادان تحت نظر بماند.
اقدام هایی که برای نوزادان دو قلو یا چند قلو انجام می شود مانند سایر نوزادان بستری در بخش است؟
بیش از نیمی از نوزادان دو یا چندقلو به مراقبت ویژه در NICU نیاز دارند که عمدتا به دلیل نارسی و وزن کمتر آنهاست. نوزادان دو یا چند قلویی که وزن کمتر از ۱۷۰۰ گرم یا سن کمتر از ۳۲ هفته یا هرگونه مشکل طبی داشته باشند، باید در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بستری شوند. در ضمن این نوزادان ۲ تا ۳ برابر بیشتر در معرض ابتلا به نقایص مادرزادی نسبت به سایر نوزادان هستند.
برای کاهش عوارض ناشی از گرفتن اکسیژن در نوزادان کار خاصی انجام می دهید و آیا توصیه های لازم در این خصوص پس از ترخیص به والدین نوزادان داده می شود؟
اکسیژن، شایع ترین دارویی است که در NICU مورد استفاده قرار می گیرد و مانند هر دارویی دارای آثار مفید و همزمان عوارض جانبی است. از این رو تجویز اکسیژن برای هر نوزاد بستری در NICU باید تحت مراقبت دقیق باشد تا عوارض سوء اکسیژن در نوزادان مانند بیماری مزمن ریوی و رتینوپاتی نارسی بروز نکند بنابراین در صورت عدم نیاز نوزاد به اکسیژن، اکسیژن به سرعت قطع می شود. به والدین نوزادانی که وزن کمتر از ۱۵۰۰گرم دارند، توصیه می شود حتما بعد از ترخیص از بیمارستان برای انجام معاینه دقیق چشمی به مراکز معرفی شده مراجعه کنند تا احتمال نابینایی در نوزاد به حداقل برسد. معاینه چشمی در نوزادانی که وزن آنها بیشتر از ۱۵۰۰ گرم بوده ولی حال عمومی شان مساعد نیست باید در یک ماهگی انجام شود.
آیا نوزادان بستری در NICU می توانند از شیر مادرشان تغذیه کنند؟
به نکته مهمی اشاره کردید. بهترین شیر برای تغذیه نوزاد حتی نوزاد نارس شیرمادر است. از این رو در صورتی که نوزاد بتواند تغذیه داشته باشد و مشکل طبی و جراحی خاصی که شروع تغذیه را ناممکن کند، نداشته باشد از شیر مادر استفاده می شود. در مواردی که مادر به بعضی از بیماری ها مانند هپاتیت و اعتیاد مبتلا باشد یا از داروهایی که منع شیردهی دارند مصرف کند به جای شیرمادر از شیرخشک استفاده می شود.
تمهیداتی برای تغذیه شدن این نوزادان با شیرمادر اندیشیده شده است؟
آموزش های لازم برای شیوه شیردوشی و شیردهی، حمایت روانی و عاطفی از مادر و حضور مادر در کنار نوزاد از ارکان مهم موفقیت در شیردهی هستند. ضمن اینکه در بخش مراقبت ویژه نوزادان، تلاش می شود فضای کافی برای حضور مداوم مادر و دستگاه شیردوشی وجود داشته باشد، چنانچه به دلایلی در مرکزی این امکانات وجود نداشت، برای موفقیت شیردهی به مادران عزیز توصیه می کنیم که بعد از ترخیص از بیمارستان هر ۲ ساعت شیر خود را دوشیده و در طول شب حداقل ۲ بار شیردوشی را انجام دهند و شیر را در کیسه های مخصوص ذخیره و تا زمانی که نوزاد آنها توانایی تغذیه بیشتر را پیدا کند در یخچال و فریزر نگهداری کنند.
نیازی هست که مادر در بیمارستان حضور دایم داشته باشد و آیا امکانات لازم برای مادر تازه زایمان کرده وجود دارد؟
تمام بخش های مراقبت ویژه نوزادان باید فضا و امکانات کافی برای حضور دایم مادر در بیمارستان و در کنار نوزاد را داشته باشند. این مساله هم در ایجاد دلبستگی مادر و نوزاد نقش مهمی ایفا می کند و هم در موفقیت شیردهی بسیار مفید است.
آیا ما در ایران و در بخش های NICU مراقبت کانگورویی یا مراقبت از نوزاد نارس روی بدن مادر را داریم؟
بله! خوشبختانه در ایران مراکز بسیاری هستند که امکان مراقبت آغوشی را فراهم کرده اند و این خود یکی از بهترین شیوه های مراقبت از نوزاد نارس است. چنانچه شرایط برای مراقبت آغوشی مداوم در بخش امکان پذیر نباشد توصیه می کنیم که مادران در هر بار ویزیت نوزاد را در آغوش گرفته و نوازشش کرده و با لحن آمرانه با او صحبت کنند.
آیا نوزادانی که در این بخش هستند واکسن های بدو تولد را دریافت می کنند یا بهتر است بعد از ترخیص این کار انجام شود؟
واکسیناسیون نوزاد بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان طبق برنامه کشوری قابل اجراست ولی طی بستری در بخش، آن گروه از واکسن هایی که ویروس ضعیف شده دارند مانند واکسن فلج اطفال در زمان ترخیص نوزاد از بیمارستان تجویز می شود.
والدین بعد از ترخیص نوزادشان از NICU چه باید بکنند؟ آیا نوزادان ترخیص شده از بخش NICU پیگیری می شوند؟
تا زمانی که نوزاد در بیمارستان بستری است والدین و به خصوص مادر باید آموزش های لازم را برای مراقبت از شیرخوار خود در منزل به دست آورند و در این زمینه توانمند باشند. به والدین توصیه می کنیم که بعد از ترخیص حتما نوزاد خود را برای پایش رشد فیزیکی و بررسی نمو عصبی حرکتی طبق برنامه به درمانگاه نوزادان بیاورند تا بررسی وضعیت سلامت شنوایی و بینایی آنها به خصوص نوزادان نارس تحت نظارت متخصص نوزادان انجام شود. همچنین انجام واکسیناسیون و آزمایش های غربالگری بدو تولد نیز باید انجام شود.
نوزادان نارس به مراقبت های ویژه ای نیاز دارند، از این رو در دستگاه های مخصوص انکوباتور نگهداری می شوند. برای آشنایی بیشتر با این بخش گفت وگوی ما را با دکتر نگار سجادیان، فوق تخصص نوزادان و رییس بخش NICU بیمارستان شریعتی بخوانید.
خانم دکتر! چه نوزادانی در بخش NICU بستری می شوند؟
نوزادانی که سن کمتر از ۲۷ هفته بارداری داشته باشند یا وزن هنگام تولد آنها کمتر از ۱۰۰۰ گرم باشد برای مراقبت بیشتر بالینی، نوزادان با مشکل تنفسی شدید که نیاز به استفاده از دستگاه تهویه مکانیکی یا مقدار زیادی اکسیژن دارند، نوزادانی که دیالیز صفاقی می شوند یا به دلیل زردی بالا نیاز به تعویض خون دارند، نوزادانی که مشکل های قلبی شدید، تشنج و وقفه های تنفسی مکرر داشته باشند و نوزادانی که حال عمومی خوبی ندارند، باید در NICU بستری شوند. همچنین نوزادانی که به دلیل ضایعه ای نیاز به جراحی عمده داشته باشند باید قبل از عمل و بعد از آن حداقل به مدت ۴۸ساعت در NICU بستری شوند. به طور کلی تمام نوزادانی که برای تثبیت وضعیت بالینی شان نیاز به مراقبت دقیق داشته باشند باید در بخش مراقبت ویژه نوزادان بستری شوند.
آیا برای نوزادانی که مشکلات زیادی دارند و می دانید زنده ماندن شان باعث عذاب نوزاد و والدین خواهد شد هم تلاش می کنید؟
اصول اخلاقی و قوانین جاری کشور، تلاش برای احیا و نگهداری نوزاد را در هر شرایطی اجباری نمی داند و پایان دادن به مداخله های مراقبتی پیشرفته در صورت توافق متخصص و والدین نوزاد مبنی بر بی نتیجه بودن احیا و طولانی کردن روند فوت امری پذیرفته شده است. درواقع احیا و ادامه مداخله های مراقبتی پیشرفته در هر سنی از بارداری که احتمال ناهنجاری های مادرزادی و مرگ زودرس و قطعی وجود دارد و عوارض پایداری برای نوزاد ایجاد می کند، لزومی ندارد.
نوزادان نارس و کم وزن تا چه زمانی در NICU می مانند؟
نوزاد نارسی که در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بستری است باید تا برطرف شدن مشکل های قلبی اش تحت نظر باشد. اگر این نوزاد به وزن ۱۸۰۰ گرم برسد، توانایی تغذیه از طریق مکیدن شیر از پستان یا سر شیشه را داشته باشد، روزانه حداقل ۳۰ ۱۰ گرم وزن گرفته باشد، بتواند دمای بدن خود را در محیط خارج از انکوباتور ثابت نگه دارد، اخیرا دچار وقفه تنفسی یا کاهش ضربان قلب نشده باشد و داروهای وریدی او قطع یا تبدیل به داروهای خوراکی شده باشد، می تواند از بخش ترخیص شود. چنانچه نوزادی به دلیل ابتلا به بیماری مزمن ریوی نیاز به استفاده از اکسیژن داشته باشد، می تواند با تجویز اکسیژن از طریق لوله بینی مرخص شود.
چه زمانی نوزادان مبتلا به زردی در NICU بستری می شوند؟
چنانچه شدت زردی نوزاد تا حدی باشد که نیاز به تعویض خون داشته باشد باید در بخش مراقبت ویژه نوزادان بستری شود. اگر علامت زردی ناشی از بیماری های وخیمی مانند عفونت و ناسازگاری RH مادر و نوزاد باشد یا وضعیت سلامت نوزاد زرد مناسب نباشد و نیاز به مراقبت ویژه برای پایدارشدن وضعیت جسمانی داشته باشد باید در بخش مراقبت ویژه نوزادان تحت نظر بماند.
اقدام هایی که برای نوزادان دو قلو یا چند قلو انجام می شود مانند سایر نوزادان بستری در بخش است؟
بیش از نیمی از نوزادان دو یا چندقلو به مراقبت ویژه در NICU نیاز دارند که عمدتا به دلیل نارسی و وزن کمتر آنهاست. نوزادان دو یا چند قلویی که وزن کمتر از ۱۷۰۰ گرم یا سن کمتر از ۳۲ هفته یا هرگونه مشکل طبی داشته باشند، باید در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بستری شوند. در ضمن این نوزادان ۲ تا ۳ برابر بیشتر در معرض ابتلا به نقایص مادرزادی نسبت به سایر نوزادان هستند.
برای کاهش عوارض ناشی از گرفتن اکسیژن در نوزادان کار خاصی انجام می دهید و آیا توصیه های لازم در این خصوص پس از ترخیص به والدین نوزادان داده می شود؟
اکسیژن، شایع ترین دارویی است که در NICU مورد استفاده قرار می گیرد و مانند هر دارویی دارای آثار مفید و همزمان عوارض جانبی است. از این رو تجویز اکسیژن برای هر نوزاد بستری در NICU باید تحت مراقبت دقیق باشد تا عوارض سوء اکسیژن در نوزادان مانند بیماری مزمن ریوی و رتینوپاتی نارسی بروز نکند بنابراین در صورت عدم نیاز نوزاد به اکسیژن، اکسیژن به سرعت قطع می شود. به والدین نوزادانی که وزن کمتر از ۱۵۰۰گرم دارند، توصیه می شود حتما بعد از ترخیص از بیمارستان برای انجام معاینه دقیق چشمی به مراکز معرفی شده مراجعه کنند تا احتمال نابینایی در نوزاد به حداقل برسد. معاینه چشمی در نوزادانی که وزن آنها بیشتر از ۱۵۰۰ گرم بوده ولی حال عمومی شان مساعد نیست باید در یک ماهگی انجام شود.
آیا نوزادان بستری در NICU می توانند از شیر مادرشان تغذیه کنند؟
به نکته مهمی اشاره کردید. بهترین شیر برای تغذیه نوزاد حتی نوزاد نارس شیرمادر است. از این رو در صورتی که نوزاد بتواند تغذیه داشته باشد و مشکل طبی و جراحی خاصی که شروع تغذیه را ناممکن کند، نداشته باشد از شیر مادر استفاده می شود. در مواردی که مادر به بعضی از بیماری ها مانند هپاتیت و اعتیاد مبتلا باشد یا از داروهایی که منع شیردهی دارند مصرف کند به جای شیرمادر از شیرخشک استفاده می شود.
تمهیداتی برای تغذیه شدن این نوزادان با شیرمادر اندیشیده شده است؟
آموزش های لازم برای شیوه شیردوشی و شیردهی، حمایت روانی و عاطفی از مادر و حضور مادر در کنار نوزاد از ارکان مهم موفقیت در شیردهی هستند. ضمن اینکه در بخش مراقبت ویژه نوزادان، تلاش می شود فضای کافی برای حضور مداوم مادر و دستگاه شیردوشی وجود داشته باشد، چنانچه به دلایلی در مرکزی این امکانات وجود نداشت، برای موفقیت شیردهی به مادران عزیز توصیه می کنیم که بعد از ترخیص از بیمارستان هر ۲ ساعت شیر خود را دوشیده و در طول شب حداقل ۲ بار شیردوشی را انجام دهند و شیر را در کیسه های مخصوص ذخیره و تا زمانی که نوزاد آنها توانایی تغذیه بیشتر را پیدا کند در یخچال و فریزر نگهداری کنند.
نیازی هست که مادر در بیمارستان حضور دایم داشته باشد و آیا امکانات لازم برای مادر تازه زایمان کرده وجود دارد؟
تمام بخش های مراقبت ویژه نوزادان باید فضا و امکانات کافی برای حضور دایم مادر در بیمارستان و در کنار نوزاد را داشته باشند. این مساله هم در ایجاد دلبستگی مادر و نوزاد نقش مهمی ایفا می کند و هم در موفقیت شیردهی بسیار مفید است.
آیا ما در ایران و در بخش های NICU مراقبت کانگورویی یا مراقبت از نوزاد نارس روی بدن مادر را داریم؟
بله! خوشبختانه در ایران مراکز بسیاری هستند که امکان مراقبت آغوشی را فراهم کرده اند و این خود یکی از بهترین شیوه های مراقبت از نوزاد نارس است. چنانچه شرایط برای مراقبت آغوشی مداوم در بخش امکان پذیر نباشد توصیه می کنیم که مادران در هر بار ویزیت نوزاد را در آغوش گرفته و نوازشش کرده و با لحن آمرانه با او صحبت کنند.
آیا نوزادانی که در این بخش هستند واکسن های بدو تولد را دریافت می کنند یا بهتر است بعد از ترخیص این کار انجام شود؟
واکسیناسیون نوزاد بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان طبق برنامه کشوری قابل اجراست ولی طی بستری در بخش، آن گروه از واکسن هایی که ویروس ضعیف شده دارند مانند واکسن فلج اطفال در زمان ترخیص نوزاد از بیمارستان تجویز می شود.
والدین بعد از ترخیص نوزادشان از NICU چه باید بکنند؟ آیا نوزادان ترخیص شده از بخش NICU پیگیری می شوند؟
تا زمانی که نوزاد در بیمارستان بستری است والدین و به خصوص مادر باید آموزش های لازم را برای مراقبت از شیرخوار خود در منزل به دست آورند و در این زمینه توانمند باشند. به والدین توصیه می کنیم که بعد از ترخیص حتما نوزاد خود را برای پایش رشد فیزیکی و بررسی نمو عصبی حرکتی طبق برنامه به درمانگاه نوزادان بیاورند تا بررسی وضعیت سلامت شنوایی و بینایی آنها به خصوص نوزادان نارس تحت نظارت متخصص نوزادان انجام شود. همچنین انجام واکسیناسیون و آزمایش های غربالگری بدو تولد نیز باید انجام شود.
منبع:
نی نی یاری
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼