فراموش کردن قرص ال دی، چاره‌اش چیست؟

قرص‌های ضدبارداری ال‌دی یکی از روش‌های رایج پیشگیری از بارداری هستند که برای داشتن اثرگذاری بالا باید به‌طور منظم مصرف شوند. با این حال، فراموش کردن مصرف یک یا چند دوز از این قرص‌ها اتفاقی رایج است که ممکن است باعث نگرانی در مورد کاهش اثربخشی قرص و احتمال بارداری ناخواسته شود. پس، آگاهی از راهکارهای درست در صورت فراموش کردن قرص ال دی بسیار مهم است تا بتوان خطرات را تاحد امکان کاهش داد. در این مقاله به صورت جامع به این موارد می‌پردازیم.

در صورت فراموش کردن یک یا چند قرص ضد بارداری چه باید کرد؟

استفاده نادرست از قرص جلوگیری از بارداری دلیل عمده برخی بارداری‌های ناخواسته است. قرص‌های ضد بارداری در صورتی بهترین اثربخشی را نشان می‌دهند که درست و به موقع استفاده شوند. اگر شما مصرف یک یا بیش از یک قرص ضدبارداری را فراموش کنید در آن صورت شانس آزاد شدن تخمک افزایش خواهد یافت و به این ترتیب احتمال بارور شدن تخمک و ایجاد بارداری نیز بیشتر خواهد بود.

در صورت استفاده مناسب از قرص‌ها، سالانه ۱ تا ۲ درصد خانم هایی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند، باردار می شوند، اما نرخ کلی عدم موفقیت این قرص‌ها سالانه 5 درصد است و در این آمار خانم هایی که به طور مرتب از قرص‌های ضد بارداری استفاده نمی‌کنند نیز لحاظ شده است. شانس باردار شدن بستگی به زمانی دارد که شما مصرف قرص جلوگیری از بارداری را فراموش کرده اید. فاکتورهای دیگری مانند فراموش کردن چند نوبت استفاده از قرص به طور پشت سرهم، هم چنین داشتن نزدیکی محافظت نشده در روزهایی که مصرف قرص را فراموش کرده اید نیز در احتمال بارور شدن نقش دارند.

فراموش کردن خوردن یک عدد قرص ضد بارداری

زمانی که استفاده از یک قرص فعال فراموش شود (بیش از ۲۴ ساعت و کمتر از ۴۸ ساعت)، باید هر چه سریع تر قرص فراموش شده را استفاده کنید. این بدان معنی است که باید در یک روز دو قرص استفاده کنید و سپس باقی روزها را همانند راهنمای روی بسته قرص ادامه دهید. نیازی به استفاده سایر روش های احتیاطی مانند کاندوم به مدت یک هفته نیست. معمولا نیازی به مصرف قرص اورژانسی ناست. اما بهتر است در این مورد با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.

فراموش کردن خوردن دو عدد قرص ضد بارداری

زمانی که مصرف دو یا بیش از دو قرص فعال پشت سر هم فراموش شود. باید هر چه سریع تر آخرین قرص فراموش شده را استفاده کنید. این بدان معنی است که باید در یک روز دو قرص استفاده کنید. باقی قرص‌ها را بر اساس روال معمول ادامه دهید.

اگر مصرف دو یا بیش از دو قرص را در هفته سوم فراموش کردید بازه های بدون قرص را کنار گذاشته و ورقه قرص را تمام کرده و در روز بعد ورقه دیگری را شروع به استفاده کنید. بمدت یک هفته از سایر روش های جلوگیری مانند کاندوم استفاده شود. اگر در روزهای گذشته نزدیکی جنسی محافظت نشده داشته اید و دو یا بیش از دو قرص ضد بارداری را در هفته اول فراموش کرده اید استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری را در نظر داشته باشید. به این قرص گاهی اوقات «قرص روز بعد» نیز گفته می‌شود. می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر با پزشک متخصص زنان خود تماس بگیرید.

فراموش کردن خوردن یک یا بیش از یک قرص ضد بارداری غیر فعال یا یادآور

قرص غیرفعال یا یادآور فراموش شده را دور بیاندازید و باقی قرص‌های یادآور را بر اساس روال معمول استفاده کنید. نیازی به استفاده از سایر روش های جلوگیری از بارداری یا مصرف قرص اورژانسی ناست. در صورت فراموش کردن قرص ضد بارداری باید به خاطر داشت قرص‌های ضد بارداری حاوی پروژسترون باید روزانه در زمان مشخصی استفاده شود (تاخیر در استفاده نباید بیش از سه ساعت باشد). اگر شما یک نوبت استفاده از این قرص‌ها را فراموش کنید احتمال آزاد شدن تخمک و بارور شدن آن افزایش خواهد یافت.

فراموش کردن خوردن یک یا بیش از یک قرص ضد بارداری پروژسترونی

در صورتی که مصرف قرص ضد بارداری حاوی پروژسترون فراموش شود، در هر زمانی از چرخه قاعدگی، باید قرص فراموش شده را هر زمان که به خاطر آوردید، استفاده کنید. قرص بعدی را در زمان همیشگی استفاده کنید. این بدان معنی است که ممکن است لازم باشد دو قرص را در یک روز استفاده کنید. ضروری است که بمدت ۴۸ ساعت بعد برای احتیاط از دیگر روش های جلوگیری از بارداری مانند کاندوم استفاده شود.

عوارض مرتب نخوردن قرص ال دی چیست؟

مصرف نامنظم قرص‌های ال‌دی (LD) که نوعی قرص ضدبارداری است، می‌تواند عوارض و پیامدهای متعددی داشته باشد. از جمله این عوارض عبارتند از:

• کاهش اثربخشی و احتمال بارداری ناخواسته: قرص‌های ضدبارداری برای اثربخشی مطلوب باید به طور منظم و در زمان مشخصی از روز مصرف شوند. مصرف نامنظم آن‌ها می‌تواند اثربخشی قرص را کاهش داده و احتمال بارداری را افزایش دهد.
• نامنظم شدن چرخه قاعدگی: مصرف ناپیوسته قرص ال‌دی می‌تواند منجر به بی‌نظمی در چرخه قاعدگی، لکه‌بینی یا خونریزی بین دوره‌ها شود.
• نوسانات هورمونی: مصرف نامنظم می‌تواند باعث نوسانات هورمونی شود که ممکن است به عوارضی مثل سردرد، تغییرات خلقی، خستگی و حتی افزایش آکنه منجر شود.
• کاهش سایر فواید دارو: قرص‌های ضدبارداری علاوه بر پیشگیری از بارداری، فواید دیگری هم دارند، مثل کاهش درد قاعدگی، بهبود مشکلات پوستی و کاهش خطر برخی بیماری‌ها. مصرف نامنظم ممکن است این مزایا را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
• ایجاد اضطراب و استرس: فراموش کردن مصرف قرص و نگرانی از عوارض آن می‌تواند موجب اضطراب و استرس شود و در نتیجه، زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهد.

داروهایی که جذب قرص ضد بارداری را مختل می‌کنند

لازم به یادآوری است که برخی داروها می‌تواند جذب قرص‌های ضد بارداری را مختل کند. از جمله این دارو ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• باربیتورات ها
• کاربامازپین
• اکس کاربامازپین
• فنی توئین
• ریفامپین
• توپیرامات
• گریزوفولین و فلبامات

به این ترتیب هر زمان که داروی جدیدی را مورد استفاده قرار می دهید قبل از مصرف بهتر است در مورد تداخل احتمالی دارو با قرص‌های ضد بارداری با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.

برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف قرص ال دی چه کنیم؟

برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف قرص ال‌دی، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• تنظیم یادآور روزانه: یکی از ساده‌ترین راه‌ها تنظیم یادآور (آلارم) روزانه در گوشی یا ساعت هوشمند است. این یادآور هر روز در زمان مشخصی به شما یادآوری می‌کند تا قرص را مصرف کنید.
• استفاده از اپلیکیشن‌های یادآور دارو: برنامه‌های مخصوص یادآوری مصرف دارو به شما کمک می‌کنند که مصرف قرص‌ها را فراموش نکنید و حتی در صورت فراموشی، اقدامات بعدی را به شما اطلاع می‌دهند.
• انتخاب یک زمان ثابت روزانه: بهتر است یک زمان مشخص و ثابت از روز را برای مصرف قرص انتخاب کنید؛ مثلاً قبل از خواب یا پس از صبحانه. ایجاد یک عادت روزانه باعث می‌شود کمتر آن را فراموش کنید.
• نگهداری قرص در جای قابل مشاهده: قرص‌ها را در محلی بگذارید که به راحتی ببینید، مثلاً کنار مسواک یا روی میز کنار تخت، تا هر روز آن را به یاد داشته باشید.
• استفاده از جعبه‌های مخصوص قرص هفتگی: جعبه‌های تقسیم‌بندی‌شده برای قرص‌های هفتگی به شما کمک می‌کنند مصرف روزانه را مدیریت کرده و مطمئن شوید که هیچ دوزی فراموش نمی‌شود.
• استفاده از تقویم یا یادداشت چسبان: می‌توانید روی تقویم علامت بزنید یا از یادداشت‌های چسبی برای نوشتن عبارت «مصرف قرص» روی آن استفاده کنید و آن را در محلی که هر روز ببینید مثل آینه، قرار دهید.

این روش‌ها به شما کمک می‌کنند مصرف منظم قرص‌های ال‌دی را به عادت تبدیل کنید و از فراموشی جلوگیری کنید.

پرسش و پاسخ

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من به خاطر نظم پریودم از قرص Ld استفاده می کردم. ۲ شب فراموش کردم بخورم. با نامزدم برای اولین بار از پشت نزدیکی داشتیم. کنترل نداشت. آب منی یکم ریخت حس کردم. شاید داخل رحم رفته. از قرص لونژیل استفاده کردم. الان استرس دارم. پریود نشدم. آیا ممکن مشکلی پیش بی آید؟ قرص ld نخوردم دیگه.

پاسخ دکتر فریبا الماسی، متخصص زنان، استاد دانشگاه و فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی:

اگر خانمی یک روز خوردن قرص‌های ال دی را فراموش کند، باید روز بعد دو قرص مصرف کند تا از بروز بارداری پیشگیری شود. اگر دو قرص فراموش کند باید دو روز آینده را روزی دو قرص مصرف کند. مثلا اگر شنبه و یکشنبه فراموش کرد، باید دوشنبه و سه شنبه هر کدام روزی دو قرص بخورد. در مواردی که خانم دو قرص را فراموش کرده باشد دیگر قرص جلوگیری نمی‌تواند از بروز بارداری پیشگیری کند. بنابراین اگر خانمی دو قرص را فراموش کرده باشد، باید در دو روز آینده روزی دو قرص بخورد و بعد از آن شبی یک عدد، تا بسته قرص تمام شود.

همچنین باید در روزهای آینده از سایر روش های پیشگیری مثل کاندوم و یا روش های طبیعی استفاده کند تا بارداری اتفاق نیفتد. در خانمی که قرص‌هایش را نامرتب مصرف کرده است و از لونوژیل هم استفاده کرده است احتمال بروز بارداری دو درصد است. اگر قاعدگی شما به تاخیر افتاده است حتما یک تست بتا اچ سی جی انجام دهید تا از باردار بودن یا نبودن خود مطمئن شوید.

نتیجه‌گیری

در صورت فراموش کردن قرص ال‌دی، حفظ آرامش و پیروی از توصیه‌های درست برای ادامه مصرف، کلیدی است. راهکارهای جبرانی مثل مصرف دوز فراموش‌شده به محض یادآوری و یا استفاده از روش‌های جایگزین پیشگیری به طور موقت، می‌تواند از احتمال بارداری ناخواسته جلوگیری کند. بنابراین، با توجه به راهنمایی‌های پزشک یا دستورالعمل‌های دارویی می‌توان با این چالش به شکل مناسبی مقابله کرد و از اثربخشی قرص‌ها اطمینان یافت.