قطره دایمتیکون برای نوزادان ـ مقدار،نحوه مصرف و عوارض جانبی

قطره دایمتیکون چیست؟

قطره دایمتیکون (Dimethicone) یک داروی ضد نفخ و گاز معده است که معمولاً برای کاهش تجمع گاز در دستگاه گوارش استفاده می‌شود. این دارو به شکل قطره خوراکی موجود است و معمولاً برای نوزادان، کودکان و بزرگسالان تجویز می‌شود. دایمتیکون یک سیلیکون داروی غیر فعال است و از طریق کاهش کشش سطحی حباب‌های گاز در روده و معده باعث شکستن آن‌ها و دفع راحت‌ترشان می‌شود.

بیشتر بخوانید: شربت ایبوپروفن کودکان چیست؟ عوارض + نحوه مصرف و تداخل دارویی

قطره دایمتیکون فعال شده چیست؟

قطره دایمتیکون فعال شده، نوعی از دایمتیکون است که با ترکیبات دیگری مانند سیلیکات یا کربنات کلسیم ترکیب شده تا اثر درمان نفخ نوزاد در آن افزایش یابد. این نوع دایمتیکون به دلیل داشتن این ترکیبات اضافی، قدرت بیشتری در شکستن حباب‌های گاز و جذب گازهای معده و روده دارد و به همین دلیل ممکن است در برخی موارد کولیک شدید یا نفخ‌های مقاوم به دایمتیکون معمولی موثرتر باشد.

بیشتر بخوانید: رفع کولیک نوزادان، شانزده درمان طبیعی

به طور خلاصه، «فعال شده» به معنای تقویت شده برای اثر سریع‌تر و موثرتر روی نفخ و گازهای معده و روده است، اما اصول مصرف و دوز آن مشابه دایمتیکون معمولی است و باید طبق توصیه پزشک مصرف شود.

کاربرد و موارد مصرف قطره دایمتیکون

دایمتیکون معمولاً برای موارد زیر کاربرد دارد:

• کاهش نفخ و باد شکم در نوزادان و کودکان
• تسکین دل درد ناشی از تجمع گاز در معده و روده
• درمان کولیک نوزادان یا دردهای شکمی مرتبط با گاز
• کمک به راحت‌تر خارج شدن هوای بلعیده شده در هنگام شیردهی یا غذا خوردن

تاثیر قطره دایمتیکون برای کولیک نوزاد

قطره دایمتیکون یکی از داروهای پرکاربرد برای کاهش کولیک نوزادان است. کولیک به درد و بی‌قراری نوزادان گفته می‌شود که معمولاً ناشی از تجمع گاز در معده و روده است. دایمتیکون با کاهش کشش سطحی حباب‌های گاز و شکستن آن‌ها، باعث تسهیل خروج گاز از روده می‌شود و بدین ترتیب نفخ و درد نوزاد کاهش می‌یابد.

استفاده منظم طبق دوز تجویز شده می‌تواند دفعات بی‌قراری نوزاد را کاهش دهد و به آرامش بیشتر او و والدین کمک کند. هرچند دایمتیکون کولیک را تسکین می‌دهد، اما علت اصلی کولیک هنوز به طور کامل مشخص نیست و در مواردی ممکن است نیاز به بررسی‌های بیشتر پزشکی باشد.

 قطره دایمتیکون برای اسهال

قطره دایمتیکون به طور مستقیم برای درمان اسهال تجویز نمی‌شود، زیرا اثر ضد نفخ آن تنها روی گازهای معده و روده است و عملکرد سیستم گوارش یا تعداد دفعات مدفوع را تغییر نمی‌دهد. با این حال، در برخی موارد که اسهال با نفخ و درد شکمی ناشی از تجمع گاز همراه باشد، مصرف دایمتیکون می‌تواند ناراحتی و درد را کاهش دهد و حس سنگینی یا دل‌پیچه را تسکین دهد. بنابراین، دایمتیکون مکملی برای کاهش علائم نفخ در کنار درمان اصلی اسهال است و جایگزین داروهای ضد اسهال نیست.

 قطره دایمتیکون برای یبوست

قطره دایمتیکون به طور مستقیم یبوست را درمان نمی‌کند، زیرا عملکرد آن تنها کاهش گاز و نفخ در معده و روده است و تاثیری بر حرکات روده یا نرم شدن مدفوع ندارد. با این حال، در افرادی که یبوست با تجمع گاز و نفخ همراه است، مصرف دایمتیکون می‌تواند احساس ناراحتی و دل‌پیچه ناشی از نفخ را کاهش دهد و بهبود نسبی راحتی شکمی ایجاد کند. بنابراین، دایمتیکون می‌تواند به عنوان مکمل تسکینی در کنار درمان اصلی یبوست مورد استفاده قرار گیرد، اما جایگزین داروهای ملین یا روش‌های درمانی یبوست نیست.

قطره دایمتیکون برای رفلاکس

قطره دایمتیکون به طور مستقیم رفلاکس معده را درمان نمی‌کند، زیرا اثر آن محدود به کاهش گاز و نفخ در معده و روده است. با این حال، در نوزادانی که رفلاکس با نفخ، دل‌پیچه و بی‌قراری ناشی از تجمع گاز همراه است، مصرف دایمتیکون می‌تواند به تسکین ناراحتی شکمی کمک کند و بلع هوای اضافی را کاهش دهد. بنابراین، دایمتیکون می‌تواند علائم مرتبط با نفخ ناشی از رفلاکس را کاهش دهد، اما درمان اصلی رفلاکس معمولاً شامل تغییر شیوه تغذیه، پوزیشن مناسب و در صورت لزوم داروهای تجویزی پزشک است.

بیشتر بخوانید: شربت سیتریزین برای کودکان و نوزادان | کاربردها + 6 عارضه احتمالی

قطره دایمتیکون برای بزرگسالان

قطره دایمتیکون برای بزرگسالان نیز قابل استفاده است و عمدتاً برای کاهش نفخ، گاز معده و روده و احساس سنگینی شکمی کاربرد دارد. این دارو با شکستن حباب‌های گاز و تسهیل خروج آن‌ها، ناراحتی ناشی از سوءهاضمه یا خوردن وعده‌های سنگین را کاهش می‌دهد. دایمتیکون برای بزرگسالان معمولاً بی‌خطر و بدون جذب سیستمیک است و عوارض جدی نادر دارد، اما مصرف آن باید طبق دوز توصیه‌شده و در صورت ادامه علائم، همراه با بررسی علت اصلی نفخ انجام شود.

عوارض جانبی قطره دایمتیکون

دایمتیکون معمولاً عوارض جدی ندارد، اما در برخی موارد ممکن است عوارض زیر رخ دهد:

• واکنش‌های حساسیتی نادر مانند خارش یا قرمزی پوست
• تهوع یا ناراحتی معده (به ندرت)
• در صورت مصرف بیش از حد، ممکن است اثرات ملین جزئی ایجاد شود

 آیا قطره دایمتیکون خواب‌آور است؟

خیر، قطره دایمتیکون خواب‌آور نیست و هیچ اثر آرام‌بخش یا سیستمیک روی مغز و سیستم عصبی ندارد. این دارو به‌طور محلی در معده و روده عمل می‌کند و تنها با کاهش کشش سطحی حباب‌های گاز، نفخ و درد شکمی را تسکین می‌دهد. بنابراین مصرف آن هیچ تأثیری بر خواب یا هوشیاری نوزادان، کودکان یا بزرگسالان ندارد و می‌توان آن را بدون نگرانی از اثرات خواب‌آوری استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: شربت کتوتیفن کودکان - راهنمای کامل نحوه مصرف و دوز مناسب

دوز مجاز قطره دایمتیکون

دوز مصرفی بسته به سن بیمار متفاوت است. به طور معمول:

• نوزادان و کودکان کوچک: ۲۰–۴۰ میلی‌گرم (معادل ۲۰–۴۰ قطره) به صورت خوراکی قبل از هر وعده غذایی یا طبق تجویز پزشک
• کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان: ۴۰–۸۰ میلی‌گرم قبل از وعده‌های غذایی یا طبق نظر پزشک

دقت کنید: دوز دقیق باید با پزشک یا داروساز هماهنگ شود، زیرا دایمتیکون بیشتر برای کولیک نوزادان و مشکلات گاز معده در کودکان تجویز می‌شود.

 بهترین زمان مصرف قطره دایمتیکون

بهترین زمان مصرف دایمتیکون معمولاً قبل از وعده‌های غذایی است. مصرف دارو پیش از خوردن غذا یا شیر باعث می‌شود که دایمتیکون پیش از تشکیل حباب‌های گاز در معده و روده، اثر خود را اعمال کرده و تجمع گاز کاهش یابد. در نوزادان مبتلا به کولیک، اغلب توصیه می‌شود قطره را قبل از شیردهی یا هر وعده شیر خشک بدهید تا اثربخشی بیشتری در کاهش نفخ و بی‌قراری نوزاد داشته باشد. رعایت این زمان مصرف، همراه با دوز مناسب، نقش مهمی در تسکین سریع و موثر علائم نفخ و کولیک دارد.

بیشتر بخوانید: ۱۶ غذای نفاخی که مادر شیرده نباید بخورد

روش نگهداری قطره دایمتیکون

• در دمای محیط (۱۵–۳۰ درجه سانتی‌گراد) و دور از نور مستقیم نگهداری شود
• دور از دسترس کودکان قرار گیرد
• پس از باز کردن درب، طبق تاریخ انقضا یا حداکثر مدت ذکر شده توسط شرکت سازنده استفاده شود
• از یخچال برای نگهداری استفاده نکنید مگر طبق توصیه پزشک یا داروساز

افرادی که نباید دایمتیکون مصرف کنند

افرادی که نباید قطره دایمتیکون مصرف کنند عبارتند از:

• افراد با حساسیت به سیلیکون یا سایر ترکیبات موجود در قطره
• در موارد بسیار نادر، افرادی که دچار اختلال شدید دستگاه گوارش هستند، باید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند
• اگر فردی دارای مشکل انسداد روده باشد، مصرف بدون نظر پزشک مناسب نیست

نکات مهم در مورد مصرف دایمتیکون

در زمان مصرف قطره دایمتیکون به نکات زیر توجه داشته باشید:

• دایمتیکون یک داروی موقت و تسکینی است و علت اصلی نفخ را درمان نمی‌کند.
• در صورتی که نفخ همراه با تب، استفراغ شدید، درد مداوم یا خون در مدفوع باشد، باید به پزشک مراجعه شود.
• مصرف دایمتیکون در بارداری و شیردهی معمولاً مشکلی ندارد، اما بهتر است با پزشک مشورت شود.

سخن پایانی

قطره دایمتیکون یک گزینه موثر و نسبتاً ایمن برای کاهش نفخ و دردهای ناشی از تجمع گاز در معده و روده است و به ویژه در نوزادان مبتلا به کولیک می‌تواند آرامش و راحتی را افزایش دهد. با این حال، مصرف آن باید طبق دوز توصیه‌شده توسط پزشک انجام شود و در صورت ادامه یا تشدید علائم، مراجعه به پزشک ضروری است. آگاهی از روش نگهداری، دوز مناسب و موارد منع مصرف، کلید استفاده ایمن و موثر از دایمتیکون است و می‌تواند کمک کند تا این دارو نقش موثری در تسکین ناراحتی‌های گوارشی ایفا کند.