لکه بینی در هفته آخر بارداری، نشانه ای از شروع زایمانه؟

غیر از خونریزی هایی که می توانند سبب ناراحتی شوند، بعضی از خونریزی های واژن در اواخر بارداری طبیعی است.

با نازک شدن دیواره رحم و آمادگی آن برای زایمان، موکوسی که دهانه رحم را مسدود کرده است خارج می شود.

در این زمان شما متوجه ترشح چسبناکی خواهید شد که می تواند همراه کمی خون باشد. این خونریزی نشانه طبیعی زایمان است که می تواند یک یا دو هفته بعد رخ دهد.

جفت سر راهی، سقط جفت، پارگی رحم و پارگی رگ جنین برخی از علل خونریزی در بارداری هستند که با معاینه پزشک، تست های آزمایشگاهی و سونوگرافی تشخیص داده می شوند.

آیا خونریزی می تواند نشانه ای از شروع زایمان باشد؟

در اواخر بارداری ، خونریزی می تواند نشانه ای از شروع زایمان باشد. مقداری کمی از ترشحات خونی ممکن است درست قبل یا در آغاز زایمان از دهانه رحم خارج شود که به آن شوی خونی می گویند و بسیار شایع است و اگر طی ۳ هفته آخر زمان زایمان باشد یک مشکل نیست. اما اگر زودتر اتفاق بیافتد ممکن است منجر به زایمان زودرس شود. زایمان زودرس به این معناست که جنین پیش از هفته ی ۳۷ام بارداری به دنیا بیاید.

علایم دیگر زایمان زودرس شامل

- ترشحات واژینال

- تغییر در نوع ترشحات واژن ( آبکی - ترشحات موکوسی - یا خونی )

- افزایش در ترشحات واژن

- احساس فشار درلگن یا زیر شکم

- درد تحتانی شکم

- کرامپ شکم با یا بدون اسهال

- انقباضات منظم یا سفت شدن رحم

- اگر هر یک از نشانها یا علایم مذکور را داشتید فوری به بیمارستان بروید.

چه زمانی نگران لکه‌بینی‌و خونریزی باشیم؟

اگرچه لکه‌ بینی برای بعضی از خانم‌های باردار اتفاق می‌افتد، اما این اتفاق اغلب سلامت مادر و کودک را تهدید نمی‌کند و معمولا برای درصد کمی از خانم‌های باردار، لکه‌بینی بعد از عمل نزدیکی رایج است. بقیه هم ممکن است به دلایلی خونریزی داشته باشند که هیچ ربطی به حاملگی ندارد.

دلایلی مانند عفونت یا پارگی دیواره آلت تناسلی. بسیاری از لکه‌بینی‌ها بی‌خطر هستند. اما خونریزی، هرچقدر هم که اندک، ممکن است نمایانگر مشکلاتی مانند سقط‌ جنین، حاملگی خارج از رحم یا بسته شدن دهانه رحم توسط جفت جنین باشد.

علل خونریزی اواخر بارداری

جفت سرراهی

دهانه رحم یا سرویکس در اواخر بارداری نازک و گشاد می‌شود تا آماده زایمان شود، در این بین ممکن است رگ‌های خونی جفت کشیده و پاره شود. جفت سرراهی علت بیست درصد از خونریزی‌های سه ماهه سوم بارداری است و از هر دویست بارداری در یک مورد مشاهده می‌شود. از عامل‌های خطر جفت سرراهی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- بارداری چندقلویی

- سابقه جفت سرراهی در بارداری‌های قبلی

- پیش از این سزارین انجام دادن

سقط جفت

این عارضه زمانی رخ می‌دهد که جفت زودتر از موعد از دیواره رحم جدا شود و خون بین جفت و رحم جمع شود. عامل‌های خطر سقط جفت عبارت است از:

- فشار خون بالا (۱۴۰/۹۰ یا بالاتر)

- تروما و ضربه دیدن (معمولاً تصادف خودرو یا مورد ضرب و شتم قرار گرفتن مادر)

- مصرف کوکائین

- مصرف توتون

- سابقه سقط در بارداری‌های قبلی

پارگی رحم

در این حالت رحم شکاف برمی‌دارد و باز می‌شود و نوزاد به طور کامل یا جزیی وارد شکم می‌شود. پارگی رحم نادر است، اما اگر رخ دهد هم برای مادر و هم برای نوزاد بسیار خطرناک است. پارگی رحم ممکن است قبل از زایمان، در طول آن یا در زمان به دنیا آمدن نوزاد اتفاق بیفتد.

پارگی رگ جنین

عروق خونی جدا شده از بند ناف گاهی در عوض آن که به جفت متصل شود به غشاها اتصال می‌یابد و وارد کانال زایمان می‌شود.

تشخیص خونریزی در بارداری

معاینه

پیش از هر چیز باید مشخص شود که خونریزی تا چه اندازه مادر را ضعیف کرده است، برای این کار علائم حیاتی (نبض و فشار خون) اندازه گرفته می‌شود و حجم خون از دست رفته با توجه به رنگ پریدگی مادر و درد و حساسیت شکمی ارزیابی می‌شود. اگر خون زیادی از دست رفته باشد، سرم تزریق می‌شود و در صورت لزوم جراحی انجام می‌شود.

شکم معاینه می‌شود تا درد و حساسیت مشخص شود و اندازه رحم بررسی شود.

خونریزی بخش‌های دیگر مانند بینی یا مقعد نیز بررسی می‌شود.

ممکن است بتوان با توجه به نتایج معاینه لگن حاملگی خارج از رحم را از تهدید به سقط تشخیص داد.

شدت و نوع درد شکم و خونریزی واژینال برای متخصص زنان و زایمان مهم است.

در اواخر بارداری سونوگرافی شکم قبل از معاینه واژن انجام می‌شود تا مشکل جفت سرراهی مشخص شود. اگر جفت سرراهی در سونوگرافی دیده نشود، معاینه واژینال با استفاده از اسپکولوم استریل انجام می‌شود تا آسیب دیدن بخش پایینی ناحیه تناسلی بررسی شود. اگر مشکلی در معاینه واژینال مشاهده نشود، معاینه انگشتی برای بررسی اتساع دهانه رحم انجام می‌شود. برای بررسی انقباض‌ها و اندازه‌گیری ضربان قلب نوزاد نمایشگرهایی به شکم مادر متصل می‌شود.

تست‌های آزمایشگاهی:

آزمایش‌های مختلفی به طور منظم و دوره‌ای انجام می‌شود که از آن جمله می‌توان به آزمایش ادرار بارداری، آنالیز کامل ادرار، آزمایش تعیین گروه خونی و Rh و شمارش کامل سلول‌های خون (CBC) اشاره کرد. مقدار bhCG ، شاخص خونی هورمونی بارداری، نیز در سرم مادر اندازه‌گیری می‌شود.

سونوگرافی:

سونوگرافی غالباً برای اطمینان از سالم بودن جنین و رشد داخل رحمی آن انجام می‌شود. سونوگرافی نوعی روش تصویربرداری است که در آن از امواج صوتی و نه اشعه ایکس استفاده می‌شود. این آزمایش غالباً برای تعیین جنسیت و تخمین سن جنین و بارداری مفید است. البته ممکن است در ابتدای بارداری چیزی در سونوگرافی مشخص نشود.

خونریزی اواخر بارداری/ چه کنم؟

چنانچه خونریزی در اواخر بارداری رخ دهد، حجم خونریزی و وجود نشانه‌های شوک تحت نظر گرفته می‌شود. سرم و احتمالاً خون به مادر تزریق می‌شود. وجود نشانه‌های اضطرار در نوزاد تحت نظر گرفته می‌شود. درمان با توجه به علت خونریزی، عارضه و سن نوزاد (هفته بارداری) انجام می‌شود.

جفت سرراهی

چنانچه انقباض وجود داشته باشد، مادر از راه سرم دارو دریافت می‌کند تا انقباض آهسته یا متوقف شود.

اگر کمتز از 36 هفته از بارداری گذشته باشد و خونریزی شدید نباشد، مادر برای اطمینان بستری می‌شود، ضربان قلب نوزاد تحت نظر گرفته می‌شود و شمارش کامل سلول‌های خون به طور مرتب انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که مادر دچار کم‌خونی نیست. مادر برای رشد و بلوغ ریه‌های نوزاد دارو دریافت می‌کند. چنانچه 36 هفته از بارداری گذشته باشد، متخصص زنان و زایمان ریه‌های جنین را بررسی می‌کند و اگر ریه‌ها بالغ باشد، سزارین انجام می‌شود.

سقط جفت

اگر خونریزی شدید باشد و مادر یا نوزاد در خطر باشند، سزارین اورژانسی انجام می‌شود.

اگر نوزاد بیشتر از 36 هفته داشته باشد، زایمان طبیعی سریع اما کنترل شده توصیه می‌شود. داروی داخل وریدی برای موثرتر شدن انقباض‌ها تزریق می‌شود.

پارگی رحم

چنانچه احتمال پارگی رحم بالا باشد، سزارین اورژانسی عوض می‌شود.

رحم باید درآورده شود.

چنانچه وضعیت مادر پایدار باشد و تمایل به داشتن فرزندان بیشتر داشته باشد، جراح می‌تواند رحم را ترمیم کند.

احتمالاً لازم است چند واحد خون تزریق شود.

خونریزی جنین با انجام زایمان سزارین اورژانسی درمان می‌شود.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
اصطلاح "لکه بینی" به خونریزی سبک واژینال در دوران بارداری یا در بین فواصل پریود‌ها اطلاق می‌شود. لکه بینی‌های اندک معمولا قهوه‌ای رنگ و لکه بینی‌های سنگین قرمز رنگ هستند.
لکه بینی در بارداری ممکن است نشانه‌ای از سقط جنین باشد، اما در یک بارداری طبیعی نیز رخ می‌دهد. رابطه جنسی در دوران بارداری نیز ممکن است موجب لکه بینی شود. انجام سونوگرافی و آزمایش واژینال یا سایر تحریکات گردن رحم نیز باعث لکه بینی در بارداری می‌شود.
آمار‌ها نشان می‌دهد که حدود ۳۰ درصد زنان دچار لکه بینی در بارداری می‌شوند. اگر زنان باردار دچار این شرایط شوند، بایستی به سرعت با پزشک خود تماس بگیرند.

علت لکه بینی در بارداری
دلایل بسیاری برای لکه بینی، خصوصا در اوایل بارداری وجود دارد. سقط جنین یکی از دلایل است، اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که موجب لکه بینی در بارداری‌های طبیعی و سالم می‌شود.

دلایل لکه بینی در بارداری (سه ماهه اول)
-تحریک دهانه رحم (سرویس) بعد از رابطه جنسی، معاینه واژن یا سونوگرافی ترانس واژینال اخیر - سرویکس در دوران بارداری بسیار حساس می‌شود و گاهی اوقات با کوچکترین تماسی خونریزی می‌کند.
این خونریزی خطرناک نیست، و تنها موجب ترس و وحشت زنان باردار می‌شود. دلیلی ندارد که در دوران بارداری از رابطه جنسی (یا معاینه یا سونوگرافی واژینال) دوری کنید.
-خونریزی لانه گزینی - هنگامی که جفت در دیواره رحم لانه گزینی می‌کند، ممکن است لکه بینی رخ دهد. خونریزی لکه بینی بسیار سبک و اندک است و به ندرت اتفاق می‌افتد.
-اکتوپی گردن رحم - اکتوپی گردن رحم شرایطی است در آن سلول‌هایی است که به طور معمول در رحم و یا کانال گردن رحم وجود دارند به گردن رحم ( سرویکس ) حمله می‌کنند. از آنجایی که این سلول‌ها نسبت به سلول‌های معمولی که در سطح گردن رحم قرار دارند، ظریف‌تر هستند، تمایل به خونریزی دارند و با تحریک اندکی موجب لکه بینی می‌شوند.
این شرایط در زنانی که پیش از این زایمان طبیعی داشته‌اند (به دلیل کشش رحم) و کسانی که قرص‌های ضد بارداری را برای یک دوره طولانی استفاده کرده‌اند، رایج‌تر است.
-عفونت دهانه رحم (سرویکیت) - سرویکیت به التهاب دهانه رحم اشاره دارد که به دلیل عفونت ایجاد شده است.
این عفونت‌ها می‌توانند ناشی از عفونت‌های منتقل شده از راه جنسی مانند کلامیدیا، گونوره، تریکوموناس، تبخال تناسلی یا عفونت‌های غیر جنسی از قبیل: واژینوز باکتریایی باشند. سرویکیت ممکن است به علت تحریک شدن از دیافراگم یا آلرژی به لاتکس کاندوم باشد.
-سقط جنین - تقریبا نیمی از لکه بینی در اوایل بارداری ناشی از سقط جنین است.
-حاملگی خارج از رحم - اگر بارداری در لوله‌های فالوپ اتفاق بیافتد، منجر به لکه بینی می‌شود. حاملگی خارج از رحم یک شرایط اورژانس پزشکی است.

دلایل لکه بینی در بارداری (سه ماهه دوم و سوم)
معمولا علت لکه بینی شناخته شده نیست و مشکل خاصی نیز ایجاد نمی‌کند. اما در مواردی دلایل زیر وجود دارد:
- Prepia Placenta یا جفت سرراهی - در این شرایط جفت در دهانه رحم قرار می‌گیرد و آن را مسدود می‌کند.
- جدا شدن زودرس جفت - جدا شدن جفت از دیواره رحم قبل از زایمان اغلب باعث خونریزی بسیار شدید می‌شود، اما در مواردی قسمت بالایی جفت خونریزی می‌کند، لکه بینی رخ می‌دهد.
- زایمان - هنگامی که دهانه رحم در ابتدای زایمان شروع به باز شدن می‌کند، به طور معمول لکه بینی اتفاق می‌افتد.

پرسش‌های متداول
پرسش: لکه بینی در بارداری چگونه است؟
پاسخ: به طور کلی، اصطلاح لکه بینی برای خونریزی بسیار سبک در هر مرحله از بارداری استفاده می‌شود، حجم خون دفع شده مقدار کمی است و برای مدت کوتاهی طول می‌کشد.
خون ریزی ممکن است به رنگ قرمز، صورتی یا قهوه‌ای روشن باشد.
لکه بینی ممکن است موجب خونی شدن لباس زیر شود اما اگر نیاز به استفاده از پد مخصوص قاعدگی داشته باشید، دیگر به عنوان لکه بینی شناخته نشده و به آن خونریزی واژینال می‌گویند.
پرسش: آیا لکه بینی در بارداری به معنای سقط جنین است؟
پاسخ: بسیاری از مردم لکه بینی در در اوایل بارداری را نشانه سقط جنین می‌دانند، اما همان طور که اشاره شد، دلایل بسیاری برای لکه بینی در بارداری وجود دارد و سقط جنین تنها یکی از این موارد است.
تنها نیمی از زنانی که در اوایل بارداری دچار لکه بینی می‌شوند، سقط جنین می‌کنند. نیم دیگر بدون هیچ مشکلی بارداری خود را به پایان می‌رسانند.
در حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد از زنانی که نوزادان سالمی در پایان بارداری به دنیا آورده‌اند، گزارش کرده اند که در دوران بارداری دچار لکه بینی شده‌اند.
لکه بینی در بارداری، در سه ماهه دوم و سوم اغلب خطر کمتری دارد، اما در صورت بروز هر گونه مشکلی بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
پرسش: آیا لانه گزینی موجب خونریزی می‌شود؟
پاسخ: خونریزی لانه گزینی ممکن است در ابتدای دوران بارداری اتفاق بیفتد، به گونه‌ای که برخی آن را با پریود اشتباه می‌گیرند! البته حجم خونریزی و مدت زمان آن معمولا کوتاه‌تر است.
خونریزی لانه گزینی حدود ۱۰ روز پس از تخمک گذاری رخ می‌دهد. اغلب زنان آن را به صورت خطوط تیره قرمز رنگ بر روی لباس زیر و یا دستمال توالت می‌بینند، البته گاهی اوقات ممکن است شدید‌تر باشد.
معمولا زنانی که پریود‌های سبکی دارند، خونریزی لانه گزینی را با پریود اشتباه می‌گیرند و متوجه نمی‌شوند که باردار شده‌اند.

سخن آخر
- اگر لکه بینی در اوایل بارداری و به مقدار بسیار کم رخ داد و نشانه‌ای دیگری نداشتید، می‌توانید مساله را در ملاقات بعدی خود با پزشک مطرح کنید.
-اما اگر احساس می‌کنید خونریری شدید است و شما را نگران کرده، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
-بارداری برای زنان دوره‌ای استرس آور است، صحبت با پزشک در مورد شرایط جسمی‌تان و مشورت گرفتن از او، می‌تواند برای شما آرامش بخش باشد.