استقلال مالی کودک، سن و سال دارد؟

سن استقلال مالی در کودک چه زمانی است؟ چه زمانی کودک باید با مسائل مالی آشنا شود؟ چگونه کودک را با معقوله پول آشنا سازیم؟ از چه سنی باید به کودکان آموزش مالی داد؟

آیا از سن استقلال مالی خبر دارید؟

یکی از عوامل فرهنگی که سایر بخش‌های جامعه را تحت تاثیر شدید قرار می‌دهد مقیاس‌های رشد جامعه در حوزه‌های مختلف است. مثلاً در جامعه مذهبی ایران به دلیل وجود مسئله نجاست، کنترل ادار و مدفوع از سنین بسیار پایین به کودک آموزش داده شده و همین باعث می‌شود که یک کودک ایرانی در سن دو سالگی کاملا مهارت دستشویی رفتن را یاد گرفته و بتواند کنترل خودرا داشته باشد اما در کشورهای غربی گاهی این سن تا پنج سالگی هم ادامه پیدا می کند.

مقیاس‌های رشد اجتماعی نیز جامعه را نسبت به فرزندان حساس می‌کند همچنین مقیاس رشد در حوزه علمی و درسی که اکنون در ایران بسیار به آن توجه شده، به نحوی که آمادگی برای کنکور از سال‌های بسیار قبل آغاز می‌شود و همین امر باعث شده است بخش‌های مختلف جامعه از خانواده گرفته تا مدارس و موسسات مختلف سرمایه گذاری‌های هنگفتی برای آماده سازی فرزندان و شاگردانشان برای قبولی در کنکور صرف نمایند.

چنین حساسیتی به موضوع باعث گردید هر روز ظرفیت دانشگاه‌ها فراتر رفته و صرف نظر از کیفیت آموزش‌های ارایه شده، تعداد صندلی‌های دانشگاه فراتر از متقاضیان ورود به دانشگاه شود.

امروز جامعه ایران در نقطه‌ای قرار گرفته است که همین حساسیت باید در حوزه اقتصادی نیز ایجاد شود. اما کنکور حوزه اقتصادی چه عاملی می‌تواند باشد؟ در فرهنگ ایران اصطلاحی بود که وقتی یک پسر می‌خواست ازدواج کند برایش اصطلاحی به کار می‌گرفتند و آن این بود که هر وقت توانستی با " پشت" خود در را باز کنی می‌توانی ازدواج کنی! منظور از این اصطلاح هم این بود که هر وقت دستت پر از وسایل بود که نمی‌توانستی با دست در را باز کنی و به تعبیر دیگر خودت کار کرده و ملزومات خانه را خودت تهیه کردی، می‌توانی ازدواج کنی! یا به تعبیر امروز هر وقت توانستی خودت روی پای خودت بایستی و به استقلال مالی برسی می‌توانی یک زندگی مستقل ایجاد نمایی!

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که هم اکنون هیچ سن مشخصی در این خصوص در کشور، قانون و حتی عرف جامعه تعیین نشده است و همین امر آماده سازی جوانان برای ورود به بازار کار و رسیدن به آمادگی لازم جهت تامین معاش خود را با ابهام مواجه کرده است . بدیهی است در ادامه این روند ، تدابیر لازم هم برای آماده سازی مذکور بکار گرفته نمی‌شود.

استقلال مالی و سن آن

تصور کنید ازهمین امروز، سن رای دادن در انتخابات را سن استقلال مالی در جمهوری اسلامی بدانیم چه اتفاقی می‌افتد؟

اولین حوزه‌ای که به شدت نسبت به این موضوع توجه نشان داده و خودش را آماده می‌کند خانواده است. وقتی اعلام می‌شود که زودتر از سن یازده سالگی اجازه ندهید فرزندتان در صندلی جلوی خودرو بنشیند چون خطرناک است و میزان آسیب دیدگی فرزندتان بالا می‌رود، خانواده که نسبت به فرزند خود حساسیت دارد جلوی خواست وی می‌ایستد و به او می آموزد که باید این موضوع را رعایت کند همچنین است در استفاده از تلفن همراه برای کودکان و نوجوانان!

همین امر در محافل مختلف رسانه‌ای، مذهبی، مدارس، دانشگاه‌ها و غیره هم موردتوجه و نقد و بررسی قرار گرفته و در نهایت می‌بینیم عده کثیری با درک موضوع اقدام به تربیت فرزندان بر اساس مقیاس ذکر شده کرده و گروه دیگر نیز از طریق فشار اجتماعی و گروهی وادار به چنین کاری شده و در نهایت عده قلیلی خواهند ماند که به این مقیاس‌ها توجهی ننمایند.

حال فرض کنید سن استقلال مالی را ۱۶ سال اعلام کرده و مثلاً در شورای فرهنگ عمومی یا در مجلس قانونی مصوب شود که نهادهای تربیتی اعم از خانواده، مدرسه و دانشگاه‌ها باید برنامه‌های خود را به ترتیبی طراحی نمایند که در سن مذکور فرد بتواند مخارج زندگی خود را تامین نماید در این صورت با چه صحنه‌هایی روبرو می‌شویم؟

اولین موضوعی که با آن مواجه خواهیم شد این است که خانواده به این اندیشه فرو می‌رود که فرزندش چه توانایی دارد و چگونه می‌تواند در این سن به در آمد دست یابد؟ فرهنگ عاطفی ایران اجازه نمی‌دهد که برخورد خشنی با فرزند انجام گیرد بلکه سعی می‌کند مانند نوشتن انشاء برای فرزند دانش آموزش خودش جور فرزند را بکشد. همین کاری که الان انجام می‌دهد. اما قطعاً چنین روشی نخواهد توانست فرزند را موفق کند. بنابراین لازم است همان‌گونه که در حوزه آموزشی برای قبولی دردانشگاه کنکور برگزار می‌شود در این حوزه نیز یک کنکور برگزار شود. اما این آزمون چگونه؟؟

چگونه فرزند خود را برای ثروتمند سازی آماده کنیم؟

اگر مانند سایر حوزه‌ها این امر را نیز دولتی نماییم و مثلاً بیاییم و آزمون استقلال مالی را توسط دولت برگزار کنیم واکنش مردم همان می‌شود که در موضوع ماهواره نشان دادند. در موضوع ماهواره ما چنان فرض کردیم که خانواده نمی‌تواند جلوی فرزندش را بگیرد و دولت باید وارد این کار شود و همین امر باعث شد که خانواده‌ها رودروی دولت بایستد و از هر روشی برای استفاده از این وسیله استفاده کنند. قطعا خانواده نسبت به فرزند خود دلسوزتر است تا هر کسی دیگر، اما ممکن است راه حمایت از فرزند خود را نداند که باید آموزش ببنید تا بتواند چنین کاری را انجام دهد.

کاهش جمعیت ، افزایش سواد و بازار داغ ایران فرصت‌هایی هستند که می‌تواند سن استقلال مالی را پشتیبانی نمایند. از طرف دیگر مجموعه‌ای از روش‌های تربیتی که بحث کار آفرینی را تا سنین دوره راهنمایی پایین آورده است در بخش‌های تربیتی شکل گرفته است.

آنچه تمام این‌ها را به هم متصل کرده و خواهد توانست یک تحرک در سطح عمومی جامعه ایجاد کند بلند کردن علم سن اقتصادی در حوزه قانون‌گذاری و کار وسیع در حوزه رسانه‌ای است. بالطبع نیروهای بالقوه که ایده و روش‌های نوینی برای تربیت نوجوانان و جوانان دارند با چنین اعلانی، اعلام وجود کرده و توانمند سازی نیروی انسانی را انجام خواهند داد.

آنچه مسلم است منابع راکد و بالقوه زیادی وجود دارد، نیروی انسانی هم که موجود است که می‌تواند با مهارت‌های مختلف و خلاقیت، منابع را بکار گرفته و ارزش افزوده در آنها ایجاد نماید. نیروهای پشتیبان نیز به نحوه‌های مختلف در جامعه شکل گرفته است. با این وصف یک شاخص لازم است تا این‌ها را به هم متصل کرده و خط پایانی بر ناتوانی آحاد جامعه قرار دهد.

برای فرزند خود از کودکی برنامه‌ریزی شغلی داشته باشید

برنامه‌ریزی شغلی به عنوان یک سامانه توانمندسازی می‌تواند در این خصوص قابل توجه باشد. چنین برنامه‌ای با توجه به وضعیت و نیازهای کنونی جامعه طراحی شده است که شامل آزمون برای تشخیص توانایی‌های فرد، مشاوره برای ایجاد توان برنامه‌ریزی، آموزش برای یادگیری مفاهیم پایه اشتغال و مستشاری برای پشتیبانی برنامه طراحی شده می‌باشد.

به نظر می‌رسد برنامه‌ریزی برای شغل با شاخص استقلال مالی می‌تواند در مدت زمان معینی عقبه اقتصادی کشور را تقویت نماید. اگر این موضوع به جریان ملی تبدیل شود خواهد توانست مجموع منابع طبیعی و حتی فکری جامعه را به بهره‌وری برساند چه این‌که بسیاری از ایده‌ها و نوآوری‌ها به لحاظ نبود زنجیره تولید ارزش در ذهن ابداع کنندگان راکد می‌ماند.