برای درمان رفلاکس نوزاد، مادر چی بخوره؟

بازگشت غذا از معده به مری و سپس دهان را رفلاکس می گویند. این عمل که در برخی از بزرگترها دیده می شود در نوزادان هم اتفاق می افتد با این تفاوت که چون تنها غذایی که می خورند شیر مادر یا شیرخشک است پس در نتیجه بازگشت شیر از معده به دهان نوزادان را رفلاکس نوزادی می گویند. با اینکه رفلاکس نوزادان بیماری نیست اما این حالت نه برای نوزادان و نه برای مادران خوشایند نیست و باعث ناراحتی آنان می گردد. هرچه سن نوزادان کمتر باش میزان رفلاکس آنها نیز بیشتر است اما به مرور زمان و با بیشتر شدن سنشان، سیستم گوارشی آنان نیز رشد می یابد و این عمل نیز در آنها کمتر دیده می شود.
بدون شک با دستگاه گوارش انسان آشنایی دارید و می دانید که مری به شکل یک لوله است که مانند کانال ارتباطی بین معده و دهان عمل میکند. در انتهای این لوله و جایی که به معده متصل میشود، دریچه ای وجود دارد که بعد از گذشتن غذا از این دریچه و ورود غذا به معده، با بسته شدن مانع از خروج غذا از معده به مری میشود. حال در نوزادان به علت این که هنوز این دریچه کامل نشده است و عملکرد صحیح ندارد، شیر بعد از گذشتن از این دریچه و بعد از پر شدن معده به سمت مری برمیگردد و گاهی حتی تا دهان بالا میآید. ظرفیت معده نوزادان چند روزه به اندازه یک تیله کوچک است. در روز دهم، به اندازه یک توپ پینگ-پونگ رشد می‌کند و بزرگ می‌شود. دریچه مری و معده نیز در طول این زمان قوی‌تر می‌شود. به این مفهوم که هر چه این اندام بیشتر رشد می‌کنند و قوی‌تر می‌شوند، مشکل رفلاکس نوزادان نیز کم‌تر می‌شود تا حدی که در حدود ماه‌های ۱۰ تا ۱۲، فقط ۵ درصد از کودکان دچار رفلاکس می‌شوند.
البته گاهی مشکل رفلاکس در کودکان در نتیجه ضعیف بودن عملکرد سیستم گوارشی است. در این مواقع، غذا برای مدت طولانی در معده باقی می‌ماند و باعث برگشت و رفلاکس میشود.هم چنین کودکانی که به غذای خاصی حساسیت دارند نیز به علت عدم پذیرش آن غذا توسط دستگاه گوارش ممکن است دچار استفراغ و برگرداندن غذا شوند مثل حساسیت به شیر گاو. باید توجه داشت اگر بالا آوردن شیر در نوزادان ناشی از رفلاکس نباشد، می‌تواند نشانه ابتلا به یک بیماری عفونی یا نوعی حساسیت غذایی باشد که معمولا در چنین حالتی این وضعیت بلافاصله پس از خوردن غذا اتفاق نمی‌افتد و چند ساعت پس از خوردن شیر، نوزاد به چنین وضعیتی مبتلا می‌شود.

چند توصیه مهم برای به حداقل رساندن رفلاکس نوزادان:
- بهتر است به نوزاد شیر کمتر اما به دفعات زیاد داده شود، زیرا هنگامی که او زیاد شیر می‌خورد، از مری او بالا می آید و دچار استفراغ می‌شود، هرچه شیر رقیق تر باشد حالت رفلاکس بیشتر می‌گردد، بنابراین مناسب است که به نوزاد شیر غلیظ خورانده شود.
- بهترین کار برای جلوگیری از رفلاکس معده نوزادان این است که مادر به حالت نشسته به نوزاد خود شیر دهد و کنار او نخوابد، بینی او باز نگه داشته شود و پس از شیردادن بچه روی شانه مادر گذاشته شود و به آرامی با دست بر پشت او زده شود.
- مادرانی که نوزادشان رفلاکس معده دارد بهتر است حجم غذایی خود را کاهش اما تعداد وعده‌های غذایی را افزایش دهند، حتما ۲ الی ۳ ساعت قبل از رفتن به رختخواب وعده غذایی را مصرف کنند و بلافاصله بعد از غذا نخوابند و از هر گونه آلودگی محیطی، دود سیگار و قلیان خودداری کنند.
- پزشکان به مادرانی که نوزادشان رفلاکس معده دارد توصیه می کنند که خودشان از خوردن هر گونه غذاهای آماده و کنسروی به دلیل مواد نگهدارنده رنگ ها و ادویه ها و میوه های خاص مثل انواع توت به خصوص توت فرنگی و کیوی خودداری کنند.

چه خوراکی هایی رفلاکس نوزادان را تشدید می کند؟
- کلم خام، غذاهای پرچرب، گندم، سویا، تخم مرغ، انواع مغزها به خصوص بادام زمینی و ماهی.
- میوه‌هایی مانند سیب، موز، انجیر، نارگیل و سبزیجاتی مانند گوجه فرنگی، خیار، کلم و ریواس نیز می‌تواند برای مادر آلرژن باشد.
- مصرف انواع مرکبات از جمله لیمو و آبلیمو، آلو، سرکه و سس‌های حاوی سرکه نیز می‌تواند جزو مواد آلرژن محسوب شود و باعث بیشتر شدن رفلاکس نوزاد می شود.
- مادر این نوزادان باید همراه با غذا از مصرف لبنیات خودداری کنند.
مادران باید توجه داشته باشند مواد غذایی عنوان شده برای تمام افراد نمی‌تواند آلرژن باشد به همین دلیل توصیه می‌شود در ابتدا تمام این مواد را از رژیم غذایی خود حذف کرده و به فاصله ۴ روز یا یک هفته به صورت موردی این مواد را به لیست غذایی بیفزایند و اگر بعد از ۲ روز شاهد هیچ علائمی در کودک خود نبودند می‌توانند آن مواد غدایی را برای همیشه استفاده کنند. در غیر این‌صورت استفاده از آن می‌تواند برای کودک مضر باشد. همه رفلاکس ها به درمان نیازی ندارند و اغلب با تکنیک و طرز شیردادن صحیح بهبود می یابند و اگر بهتر نشدند و نوزاد مشکل تنفسی پیدا کرد و به طور مکر استفراغ کرد، حتما باید به پزشک مراجعه شود.