مصرف کربوهیدرات در بارداری، چرا موجب دیابت میشود؟

قندها واحد پایه‌ای کربوهیدرات‌ها هستند که برای تولید انرژی به کار می‌روند. جذب کربوهیدرات‌ها از پروتئین‌ها و چربی‌ها آسان‌تر و سریع‌تر است.

انواع کربوهیدرات
دو نوع کربوهیدرات وجود دارد: ساده و پیچیده. در قندهای ساده یا مونوساکاریدها کالری سریع‌تر از قندهای پیچیده جذب می‌شود و قند خون بالا می‌رود.
پانکراس برای تنظیم قند خون (که خیلی بالا نرود) انسولین را به جریان خون می‌فرستد و قند خون را پایین می‌آورد، لذا ما مجددا احساس گرسنگی می‌کنیم و دوست داریم چیزی بخوریم.
دی‌ساکاریدها عبارتند از: گلوکز، ساکاروز، لاکتوز (قند شیر) و فروکتوز (قند میوه).
پلی‌ساکاریدها: که 3 یا بیشتر مولکول قند به هم متصل شده دارند، به کندی شکسته می‌شوند، لذا انرژی به تدریج آزاد می‌شود و فرد دیر گرسنه می‌گردد.
نشاسته موجود در نان، برنج، سیب‌زمینی، حبوبات و ... از جمله پلی‌ساکاریدها هستند.
فیبرها: کربوهیدرات‌های پیچیده و غیر قابل گوارش می‌باشند و به گلوکز تبدیل نمی‌شوند.

هر سهم کربوهیدرات
هر سهم کربوهیدرات پیچیده، ۳۰ گرم است، مثلا یک کف دست نان سنگک یا نصف لیوان برنج پخته یا نصف لیوان ماکارونی پخته یا ۵ عدد بیسکویت ساده هر یک حدود ۳۰ گرم می‌شوند.
40 درصدکالری مورد نیاز بدن باید از راه مصرف کربوهیدرات‌ها تامین شود.

کربوهیدرات‌ها و حاملگی
خانمی که با وزن نرمال حامله شود،‌ افزایش وزن طبیعی در حاملگی دارد و چاق یا لاغر نیست، باید این میزان کربوهیدرات را بین ۳ وعده غذایی و ۲ میان‌وعده تقسیم و مصرف کند.
با علم به اینکه هر گرم کربوهیدرات 4 کیلوکالری انرژی تولید می‌کند و یک فرد حامله با وزن نرمال نیاز به روزانه 30 کیلوکالری در ازای هر کیلوگرم وزن دارد.
کلا در ۳ ماهه اول حاملگی نیازی به افزایش کالری نیست، مگر در خانم‌های لاغر.

دیابت حاملگی
فرد حامله به دلیل افزایش هورمون‌های دیابتوژن در حاملگی بیشتر از افراد عادی در معرض دیابت قرار می‌گیرد که به آن دیابت حاملگی گفته می‌شود.
فردی که به دیابت حاملگی مبتلا می‌گردد، بیشتر از افراد عادی احتمال دارد در بقیه عمرش به دیابت مبتلا شود، لذا این خانم‌ها،‌ 2 ماه پس از زایمان،‌ یکسال بعد و سپس هر 3 سال باید از نظر دیابت بررسی شوند.
مرحله قبل از دیابتی شدن را در حاملگی، مختل شدن تست تحمل گلوکز می‌نامیم.
با انجام این نوع آزمایش خون تشخیص داده می‌شود که کدام خانم حامله احتمال دیابتی شدن بیشتری در مدت باقیمانده حاملگی فعلی دارد.
به این علت همه خانم‌های باردار از این نظر بررسی می‌شوند. اگر قند خون ناشتا از ۹۵ میلی‌گرم در صد یا قند یکساعت بعد از مصرف گلوکز ۱۳۰ و دو ساعت بعد، از ۱۲۰ کمتر باشد،‌ یعنی طبیعی است.
در غیر این صورت یعنی نیاز به کم مصرف کردن کالری از راه خوراکی و افزایش مصرف (سوخت) آن از راه ورزش متوسط دارد، البته ‌اگر فرد ممنوعیت مصرف ورزش از نظر مامایی نداشته باشد،‌ مثلا خونریزی یا جفت سر راهی در کار نباشد.
اگر با این دو کار در مدت یک هفته در یک سوم موارد یا بیشتر قند خون بالا بود،‌ نیاز به درمان دارویی (ترجیحا انسولین) هست.

عوارض دیابت حاملگی
دیابت در حاملگی هم برای مادر مضر است و هم برای جنین. در مادر احتمال مسمومیت حاملگی، عفونت ادراری، نیاز به جراحی برای زایمان، جنین درشت و عوارض حاملگی با جنین درشت مثل افزایش خونریزی بعد از زایمان را بالا می‌برد.
در جنین هم مرگ جنین، صدمات کانال زایمانی به جنین،‌ جنین درشت و عوارض آن برای خودش مثل تغییرات قند خون را در پی خواهد داشت.

چند توصیه
این عوارض در خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی و جنین آنها، بیشتر از خانم‌های با قند نرمال است، لذا توصیه می‌شود:
-قبل از اقدام به حاملگی وزن خود را به حد نرمال برسانید.
-در حین حاملگی افزایش وزن نرمال داشته باشید.
-پرخوری نکنید.
-فعالیت در حد تحمل (مثلا روزانه نیم ساعت پیاده‌روی) داشته باشید.
-مصرف کربوهیدرات‌ها بیش از نیاز بدن نباشد.

نکته
توجه داشته باشید که طبق آمار امروزه در دنیا موارد مرگ و میر حاصل از پرخوری، چاقی و دیابت بیشتر از مرگ و میر حاصل از جنگ است.