افسردگی پس از زایمان، اندوه مادرانه را تجربه کرده اید؟

سوال : افسردگی پس از زایمان را چطور درمان کنیم؟

پاسخ : فردی که تازه زایمان کرده ممکن است تجربه افسردگی پس از زایمان را داشته باشد یعنی خوابش نامنظم شود، درست غذا نخورد، نتواند به خوبی از نوزاد نگهداری کند و ... .
پروسه بارداری به خودی خود باعث تغییرات هورمونی در زنان میشود حالا اگر کسی سابقه افسردگی و اضطراب قبل از بارداری داشته باشد احتمال اینکه دچار افسردگی پس از زایمان شود بیشتر است.
درمان های دارویی و در کنار روان درمانی که غیر دارویی هستند به رفع مشکل کمک میکند.

برای آگاهی بیشتر از درمان افسردگی پس از زایمان به سراغ کلینیک مشاوره و روانشناختی مرهم رفتیم. از شما دعوت میکنیم ویدئو زیر را تماشا کنید. برای مراجعه به کلینیک مشاوره و روانشناختی مرهم یا دریافت نوبت از کلینیک مشاوره و روانشناختی مرهم کلیک کنید.

بر اساس آمار موجود، حدوداً تا ۸۰ درصد از تازه‌ مادران ممکن است اندوه مادرانه، یعنی شکلی از افسردگی را تجربه کنند که به فاصلهٔ کوتاهی بعد از زایمان شروع می‌شود و بیشتر از دو هفته طول نمی‌کشد اما مادرانی که علائمشان حدود شش هفته پس از زایمان شروع می‌شود ممکن است احتمال بیشتری برای افسردگی پس از زایمان داشته باشند. در این مطلب می‌توانید بیشتر با این موضوع آشنا شوید.

افسردگی بعد زایمان چه علائمی دارد؟

افسردگی پس از زایمان یک افسردگی بالینی کامل است که حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از تازه‌مادرها را مبتلا می‌کند. در صورت ابتلا به این افسردگی، شما اغلب در کنار علائم مشابه اندوه مادرانه، مثل در آستانهٔ گریه بودن و اضطراب، ممکن است اندوهگین و تحریک‌پذیر هم باشید. زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان می‌توانند اشتها یا توانایی خوابیدن را از دست بدهند و برخی از آنها حملات هراس دارند. تعداد کمی از زنان معتقدند که نمی‌توانند ‌به طور مناسب از فرزندشان مراقبت کنند. دیگران میل به خودکشی یا داشتن افکار منفی مغشوش دربارهٔ کودکشان را گزارش کرده‌اند.
متأسفانه، جامعهٔ پزشکی مدت‌ها افسردگی پس از زایمان را به شکلی نادرست عنوان می‌کرد و به خوبی تشخیص نمی‌داد. امروزه می‌دانیم که افسردگی پس از زایمان می‌تواند هر زنی را مبتلا کند، ‌خواه بلافاصله پس از تولد کودک و خواه ماه‌ها بعد از آن باشد.
گاهی، پزشکان نگرانی‌های تازه‌مادران را جدی نمی‌گیرند و علائم آن را به عنوان تغییرات هورمونی و مشکل در تطبیق با نقش مادری تلقی می‌کنند و اطرافیان مادر هم اعتراف کردن به داشتن این احساسات منفی دربارهٔ مادر بودن یا دربارهٔ کودکتان را دشوار می‌کند. مثلاً وقتی مادران احساساتی چون تردید، ترس یا خشم را بیان می‌کنند ممکن است خود و نزدیکانشان را بترسانند.

چرا برخی زنان افسردگی بعد زایمان دارند و برخی ندارند؟

بیشتر کارشناسان توافق دارند که این افسردگی از ترکیب تأثیرات بیوشیمیایی، روانی-اجتماعی و محیطی ریشه می‌گیرد. اگرچه کارشناسان حدس می‌زنند که هورمون‌ها نقش بزرگی در افسردگی پس از زایمان بازی می‌کنند، اما ما این را هم می‌دانیم که پدرها و زنانی که کودکی را به فرزندی گرفته‌اند هم می‌توانند دچار افسردگی پس از زایمان شوند و این به ما می‌گوید که این عارضه فقط هورمونی نیست. بنابراین، آگاهی داشتن و آماده شدن خیلی قبل از زایمان مفید است. اما برخی زنان بیشتر از دیگران احتمال ابتلا به افسردگی پس از زایمان دارند:

• شما یا کسی از اعضای خانواده‌تان سابقهٔ افسردگی یا دیگر مشکلات سلامت روان را دارید.
• اگر در طول بارداری مستعد حمله‌های اضطراب شدید یا افسردگی بوده‌اید.
• بارداری شما برنامه‌ریزی‌شده نبود و از اینکه فهمیدید باردار هستید ناراحت شدید.
• همسرتان حمایتگر و پشتیبان نیست.
• اخیراً از همسرتان جدا شده‌اید.
• یک تغییر جدی در زندگی مثل یک تغییر شغلی بزرگ یا از دست دادن شغلتان را در حوالی زمان به دنیا آمدن کودک تجربه کردید.
• عارضه‌ای مرتبط با زایمان داشتید.
• در دورهٔ کودکی، در معرض ضربهٔ روانی و تروما بوده‌اید.
• سوءفتار را تجربه کرده‌اید.
• در یک خانوادهٔ ازهم پاشیده و دچار مشکل زندگی کرده‌اید.

با این وجود، به خاطر داشته باشید که این عوامل خطر، الزاماً افسردگی پس از زایمان را ایجاد نمی‌کنند. بسیاری از زنان ممکن است تعدادی از این موارد را داشته باشند و هرگز افسرده نشوند و برخی دیگر ممکن است تنها یک عامل خطر داشته باشند یا حتی هیچ‌کدام را نداشته باشند ولی باز هم به یک افسردگی جدی دچار شوند. پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چرا افسردگی پس از زایمان یک زن را مبتلا می‌کند و دیگری را خیر، اما می‌دانند که این عوامل خطر، زنان را نسبت به آن آسیب‌پذیرتر می‌کند.

راهکار درمان افسردگی پس از زایمان چیست؟

ابتدا مهم است که تفاوت بین تغییرات عاطفی طبیعی پس از زایمان و نیاز به دریافت مراقبت‌های حرفه‌ای را بدانید. اگر زنی بداند که ریسک افسردگی پس از زایمان دارد می‌تواند اقدامات پیشگیرانه مثلاً پیوستن به یک شبکهٔ حمایتی آنلاین و افزایش منابع کمکی خود را از قبل از تولد کودکش شروع کند.
همچنین فقط احساستان نیست که نشان می‌دهد ممکن است مشکلی وجود داشته باشد، بلکه دفعات، شدت و طول احساسات شما هم تعیین‌کننده است. به عبارت دیگر، تازه‌مادران در طول ماه‌های اول پس از زایمانشان اغلب به طور دوره‌ای احساس غم و اضطراب می‌کنند. اما اگر شما تمام روز را گریه می‌کنید و شب‌ها بیدار می‌‌مانید و حملات هراس دارید، باید با پزشکتان تماس بگیرید.
علاوه بر صحبت کردن با پزشک، می‌توانید کارهایی برای بهبود روحیه‌ٔ خودتان انجام دهید. این ایده‌ها ممکن است ساده به نظر برسند اما اغلب در انتهای فهرست کارهایی هستند که یک تازه‌مادر ممکن است انجام دهد. به عنوان مثال، مهم است که نیازهای ابتدایی شما مثل استراحت کافی و تغذیهٔ خوب تأمین ‌شود، سعی کنید در کارهای خانه کمک بگیرید. همچنین صحبت کردن با تازه‌مادران دیگر که آنها هم فراز و نشیب‌های مادر بودن را تجربه می‌کنند می‌تواند مفید باشد.

آیا در صورت احساس افسردگی پس از زایمان، با پزشکم تماس بگیرم؟

اگر احساس می‌کنید نسبت به کودکتان خشونت یا پرخاشگری دارید یا اگر فکر می‌کنید ناتوان از مراقبت مسئولانه از کودکتان هستید، فوراً به پزشکتان اطلاع دهید یا به یک درمانگر مراجعه کنید.
یادتان هم باشد شما دیوانه نشده‌اید و هرگز هم مادر بدی نیستید، فقط افسردگی پس از زایمان یک بیماری واقعی است و درمان آن به راحتی و آسانی هم در دسترس است. مطمئن باشید به زودی حال شما دوباره خوب خواهد شد.