اختلال دوقطبی کودکان، علل، علائم و درمان

اختلال دوقطبی کودکان می‌تواند در آن‌ها نوسانات خلقی، از بیش فعالی یا سرخوشی و شیدایی تا افسردگی شدید و جدی را باعث شود. به خواندن ادامه دهید تا به طور کامل با اختلال دوقطبی کودکان آشنا شوید.

بیشتر بخوانید: بارداری با اختلال دوقطبی، برای جنین مضره؟

در این مقاله می‌خوانید:

• اختلال دوقطبی در کودکان چگونه است؟
• علت اختلال دوقطبی کودکان
• علائم اختلال دوقطبی کودکان
• روش تشخیص اختلال دوقطبی
• درمان قطعی اختلال دوقطبی
• پاسخ به سوالات رایج

اختلال دوقطبی در کودکان چگونه است؟

اختلال دوقطبی یک اختلال روانی است که باعث می‌شود افراد تغییرات قابل توجه و بعضاً شدیدی را در خلق و خو و رفتار خود تجربه کنند:

• گاهی اوقات کودکان مبتلا به دوقطبی احساس خوشحالی و سرخوشی می‌کنند و بسیار پرانرژی و فعال‌تر از حد معمول هستند. به این، اپیزود شیدایی می‌گویند.
• گاهی اوقات نیز بسیار احساس ناراحتی و غم می‌کنند و بسیار کمتر از حد معمول تحرک دارند. به این، اپیزود افسردگی می‌گویند.

بیشتر بخوانید: اختلال دوقطبی در بارداری، ارثی است؟

علت اختلال دوقطبی کودکان

ممکن است عوامل متعددی در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد.

علل دقیق اختلال دوقطبی ناشناخته است، اما عوامل متعددی ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد. به عنوان مثال، تحقیقات نشان می‌دهند که ارث و ژنتیک می‌توانند در این بیماری دخیل باشند، اما هیچ ژن خاصی مسئول آن نیست و در واقع، ژن‌های زیادی درگیر هستند.
علاوه بر این، ناملایمات، تروما و رویدادهای استرس‌زای زندگی می‌توانند شانس ابتلا به اختلال دوقطبی را در افرادی که از نظر ژنتیکی در معرض خطر هستند، افزایش دهند.
حتی بعضی از تحقیقات به تفاوت‌هایی در ساختار و عملکرد مغز بین افراد مبتلا به دوقطبی و کسانی که این بیماری را ندارند، پی برده‌اند. با این حال، تحقیقات هم‌چنان ادامه دارند.

بیشتر بخوانید: اختلال سلوک در کودکان، علت و علائم

علائم اختلال دوقطبی کودکان

علائم این اپیزودهای خلقی اغلب از چند روز تا چند هفته طول می‌کشند.

اپیزودهای خلقی در اختلال دوقطبی، تجربه‌ی احساسات شدید همراه با تغییرات قابل توجهی در عادات خواب، سطح فعالیت و رفتار و افکار را شامل می‌شوند. کودک مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است دوره‌های شیدایی، دوره‌های افسردگی یا حتی دوره‌های مخلوط داشته باشد که علائم هر دو دوره‌ی قبلی را دارا هستند. به علاوه، علائم این اپیزودهای خلقی اغلب از چند روز تا چند هفته طول می‌کشند.

علائم دوره‌های شیدایی در کودکان و نوجوانان عبارتند از:

• نشان دادن حالت شادی یا شیدایی به مدت طولانی
• تحریک پذیری شدید
• تند صحبت کردن درباره‌ی چیزهای مختلف
• اشکالات خواب اما بدون احساس خستگی
• اشکال در تمرکز
• علاقه‌ی شدید به فعالیت‌های لذت بخش اما مخاطره آمیز
• انجام کارهای مخاطره آمیز یا بی‌پروایی که نشان دهنده‌ی قضاوت ضعیف هستند.

علائم دوره‌های افسردگی در کودکان و نوجوانان عبارتند از:

• احساس غم و اندوه مکرر و بی‌دلیل
• افزایش تحریک پذیری، عصبانیت یا خصومت
• شکایت‌های زیاد از معده درد و سردرد
• افزایش قابل توجهی در میزان خواب
• اشکال در تمرکز
• احساس ناامیدی و بی‌ارزشی
• اشکال در برقراری یا حفظ روابط
• پرخوری یا کم‌خوری
• فکر به مرگ یا خودکشی
• انرژی کم و بی‌علاقگی به فعالیت‌هایی که معمولاً از آن‌ها لذت می‌بردند.

بیشتر بخوانید: چرخه قاعدگی زنان، تاثیر اختلال دوقطبی

روش تشخیص اختلال دوقطبی

برای تشخیص دوقطبی، پزشک درباره‌ی خلق و خو، الگوهای خواب، سطح انرژی و رفتار کودک شما سوالاتی می‌پرسد؛ اما هیچ آزمایش خون یا اسکن مغزی وجود ندارد که بتواند این اختلال را تشخیص دهد. با این حال، پزشک ممکن است از آزمایش‌هایی استفاده کند تا ببیند آیا علائم کودک شما از چیزی به غیر از اختلال دوقطبی ایجاد شده است یا خیر. بعضی از اختلالاتی که می‌توانند علائمی مانند دوقطبی ایجاد کنند، عبارتند از:

• اختلال توجه و بیش فعالی
• اختلال سلوک
• اختلال اضطراب
• افسردگی

بیشتر بخوانید: اختلال بیش فعالی در کودکان، عوامل بروز

درمان قطعی اختلال دوقطبی

گزینه‌های درمانی برای اختلال دوقطبی عبارتند از:

درمان دارویی

نوع داروی مناسب به کودک شما بستگی دارد.

چندین داروی مختلف وجود دارد که می‌تواند به درمان علائم دوقطبی کمک کند. کودکان نیز به روش‌های مختلفی به این داروها پاسخ می‌دهند، بنابراین نوع داروی مناسب به کودک شما بستگی دارد. این یعنی ممکن است کودکان نیاز داشته باشند که انواع مختلفی از داروها را امتحان کنند تا ببینند کدام یک برای آن‌ها بهتر است.

بیشتر بخوانید: اختلال اسکیزوفرنی در کودکان، مهم‌ترین علائم و درمان

مصرف داروها باید با دستور پزشک و آهسته و پیوسته باشد.

به علاوه ممکن است برخی از کودکان به بیش از یک نوع دارو نیاز داشته باشند، چرا که علائم آن‌ها پیچیده است. با این حال، آن‌ها باید کمترین تعداد دارو با کمترین دوز ممکن را برای کمک به علائم خود مصرف کنند. در واقع، مصرف داروها باید با دستور پزشک و آهسته و پیوسته باشد.
به خاطر داشته باشید که این داروها می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند که در صورت مشاهده‌ی آن‌ها حتماً باید با پزشک کودک خود تماس بگیرید. به علاوه، بدون دستور پزشک دارو دادن به کودک را متوقف نکنید، زیرا قطع ناگهانی دارو نیز می‌تواند خطرناک باشد و علائم دوقطبی را بدتر کند.

بیشتر بخوانید: اختلال بیش فعالی در کودکان، لزوم تشخیص درست

درمان روانی و اجتماعی

انواع مختلفی از روان درمانی و درمان‌های اجتماعی هستند که می‌توانند به کودکان و خانواده‌های آن‌ها برای مدیریت علائم دوقطبی کمک کنند. به عنوان مثال، رویکردهای رفتار شناختی و درمان متمرکز بر خانواده می‌توانند آموزش، راهنمایی و حمایت را برای کودکان و خانواده‌هایشان فراهم کنند.
مهارت‌های آموزشی در این درمان‌ها، مهارت‌هایی برای حفظ روال‌های زندگی، افزایش تنظیم احساسات و بهبود تعاملات اجتماعی را شامل می‌شوند.

بیشتر بخوانید: سلامت رابطه زناشویی، تاثیر اختلال دوقطبی بر آن

پاسخ به سوالات رایج

نحوه برخورد با افراد دوقطبی باید چگونه باشد؟

اگر کودک شما مبتلا به اختلال دوقطبی است، می‌توانید کارهای اساسی زیر را انجام دهید:

• صبور باشید.
• کودک خود را تشویق به صحبت کردن کنید و با دقت به حرف‌هایش گوش دهید.
• به حالات روحی فرزندتان توجه کنید و نسبت به تغییرات عمده هوشیار باشید.
• محرک‌ها را درک کنید و استراتژی‌هایی را یاد بگیرید که بتوانید با کمک آن‌ها احساسات شدید و تحریک پذیری کودک خود را مدیریت کنید.
• به فرزندتان کمک کنید تا سرگرم بشود.
• یادتان باشد که درمان نیاز به زمان دارد و پایبندی به برنامه‌ی درمانی می‌تواند به بهتر شدن و بهتر ماندن فرزند شما کمک کند.
• به کودک خود کمک کنید تا متوجه شود که درمان می‌تواند زندگی او را بهتر کند.

بیشتر بخوانید: اقدام برای بارداری، همسرتان اختلال دوقطبی دارد؟

خطرات دو قطبی در کودکان چیست؟

پایبندی به برنامه‌ی درمان می‌تواند به کنترل این علائم کمک کند.

اختلال دوقطبی در کودکان یک بیماری جدی است که می‌تواند تاثیر زیادی بر سایر اعضای خانواده و روابط والدین نیز داشته باشد. این مهم است که بدانید کودک شما عمداً بدرفتاری نمی‌کند، بلکه با مسائلی سروکار دارد که از کنترل او خارج است. در چنین شرایطی، صبر، درد و گوش شنوا می‌تواند کمک کننده باشد.
خطرات دوقطبی در کودکان همان علائم این اختلال هستند که می‌توانند بسیار اذیت کننده باشند. با این حال، همان‌طور که گفتیم، پایبندی به برنامه‌ی درمان می‌تواند به کنترل این علائم کمک کند.

بیشتر بخوانید: دلایل اختلال وسواس در کودکان

جمع‌بندی

اختلال دوقطبی کودکان، ممکن است و می‌تواند علل ژنتیکی داشته باشد. علائم این اختلال در ارتباط با دوره‌های شیدایی و افسردگی شناخته می‌شود و پزشک کودک، آن را تشخیص می‌دهد. دارو درمانی و تراپی، هر دو می‌توانند به کنترل علائم این اختلال در کودکان کمک کنند.

به کلینیک نی نی بان هم سر بزنید.