نحوه صحیح استفاده از شیاف پروژسترون در بارداری

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: شیاف رو از واژینال گذاشتم اما بعد از چند دقیقه ریخت بیرون ایا تاثیرخودشو نذاشته در این حالت چه باید کرد؟

پاسخ دکتر کتایون برجیس، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی:
دوست عزیز اگر باردار هستید و شایف سیکلوژست و پروژسترون و... مصرف کرده اید و شیاف بعد از استفاده به صورت واژینال به طور کامل بیرون افتاده است باید یک عدد شیاف دیگر مصرف کنید تا مطمئن شویم که اثر محافظت کنندگی خود را دارد. فرقی هم نمی کند که این شیاف ها را بر اساس دستورالعمل مصرف واژینال یا رکتال مصرف کنید. البته برای بعضی ها استفاده از شیاف سخت است و ممکن است واژینال استفاده کرده و مثلا دچار عفونت شده باشند و علایمی مثل خارش و ترشح پیدا کرده باشند که در این صورت بهتر است با مشورت پزشک تان نوع دارو را عوض کنید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:

پروژسترون هورمونی است که با بارداری و چرخه قاعدگی مرتبط است.
سطح پروژسترون هر ماه پس از تخمک گذاری افزایش می یابد ، و آماده سازی لایه رحم برای بارداری است. در یک چرخه قاعدگی غیر باردار ، سطح پروژسترون پس از تخمک گذاری بالا می رود و درست قبل از اینکه یک خانم دوره قاعدگی خود را شروع کند ، سقوط می کند.
هنگامی که حاملگی رخ می دهد ، سطح پروژسترون باید بالا بماند.

شیاف نوعی از انواع دارو می باشد که شکل ساختاری آن به صورت جامد است و با درجه حرارت بدن انسان ، در بدن حل می شود.
شیاف خوردنی نمی باشد بلکه به واژن ، مقعد و لوله ادرار وارد می شود.تاثیر گذاری شیاف برای افراد مسن بسیار ییشتر می باشد و می تواند در مواقع تب ، گرفتگی عضلات ، بواسیر و یا یبوست استفاده شود.
یکی از انواع شیاف ها ، شیاف پروژسترون می باشد.این شیاف سیکلوژست نام دارد که از هورمون های زنانه تشکیل شده و برای درمان مشکلاتی مانند ناباروری ، سندورم پیش از قاعدگی ، افسردگی و زایمان زود رس استفاده می شود.
در واقع با مصرف این شیاف کمبود هورمون سیکلوژست را در بدن خانم ها برطرف میکند.
این شیاف با عملکردی که دارد حاملگی را حفظ می کند و از سقط جنین جلوگیری می کند.اثرگذاری شیاف از قرص بیشتر می باشد.(قرص اورژانسی جلوگیری از بارداری)

معرفی انواع شیاف
شیاف واژنی:
شیاف واژینال شکلی کروی دارد و برای معالجه عفونت های واژنی مصرف می شود.
شیاف ادراری:
این شیاف برای رفع عفونت های ادراری مصرف می شود هرچند که امروزه کاربرد چندانی ندارد.
شیاف مقعدی:
شیاف مقعدی برای درمان طب ، درد ، یبوست و یا بواسیر استفاده می شود. شیاف مقعدی به صورت فشنگی شکل می باشد.

فایده مصرف شیاف
۱.داروهایی که به صورت شیاف استفاده می شوند از طریق رگ های روده ای وارد گردش خون بدن می شوند.
بسیاری از داروها بعد از مصرف از طریق آنزیم های کبدی دچار تغییراتی می شوند اما داروهایی که به صورت شیاف مصرف می شوند با آنزیم های کبدی دچار تغییر نمی شوند.
۲.به صورت غیر خوراکی مصرف می شود و تداخل غذایی ندارد و در شرایطی که بیمار بعد از عمل جراحی نمی تواند از مواد خوراکی استفاده کند بسیار کاربرد دارد.
3.در بسیار از موارد تجویز شیاف به دلیل استفاده موضعی آن است به عنوان مثال برای عفونت های واژنی از شیاف را به دلیل تماس موضعی آن تجویز می کنند که بسیار تاثیرگذار تر است.
۴.مصرف شیاف برای کودکان کم سن و سال که توانایی خوردن قرص ها و داروها را ندارند بسیار کاربرد دارد
5. اثر درمانی اب استفاده از شیاف بسیار قوی تر و طولانی تر می باشد.

معرفی انواع شیاف بر اساس ساختار
از نظر فیزیکی شیاف‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند.
-شیاف تک فاز (دارو در شیاف محلول است)
-شیاف سوسپانسیون و شیاف امولسیون
-شیاف سوسپانسیون-امولسیون

شیاف فیتوواژکس چیست؟
عفونت های دستگاه تناسلی در همه ی سنین اتفاق می افتد و عفونت های لگنی باعث ایجاد عفونت ، چسبندگی های رحمی و نازایی خانم ها می شود که یکی از علت های تجویز شیاف فیتوواژکس ، درمان عفونت های باکتریایی و قارچی واژن می باشد.
معمولا از علایم عفونت های واژنی ، ترشحات بدبو، احساس سوزش و خارش دستگاه تناسلی می باشد.این ترشحات به صورت بسیار جیم و بدبو و چرکی از واژن خارج می شوند.
شیاف فیتوواژکس دارای خواص ضدقارچی و میکوبی کی باشد و برای درمان عفونت های واژنی استفاده می شود.

مزایای مصرف شیاف واژینال فیتوواژکس
این دارو نسبت به داروهای مشابه خود اثر بخشی بهتر و سریعتری دارد و برخلاق داروهای مشابه التهاب حین مصرف را ندارد.اکثر خانم ها در طول دوران عمر خود بین۱۰ تا ۲۰ بار عفونت واژنی را تجربه می کنند.
عفونت های قارچی واژن معمولا بدون بو می باشند و در صورتی که بوی نامطبوعی داشته باشند وجود عفونت های باکتریایی را نشان می دهد.
از علایم عفونت های کاندیداز آلبیکنس می توان ترشحات غلیظ پنیری و سفید همراه با سوزش ، خارش ، قرمزی و سوزش ادرار را نام برد.
از علت های اصلی بروز عفونت های کاندیداز از جمله ضعف سیستم ایمنی ، داروهای ضدبارداری فیزیکی،تغییر رفتارهای مقاربتی ، دیابت ، استرس ، حاملگی و چاقی می باشد.
عفونت های باکتریایی همانطور که گفتیم عفونت هایی هستند که علایم ظاهری بدبو و شکل ظاهری بدی ندارند و بر اثر رابطه جنسی مکرر و یا استفاده از دوش های واژینال به وجود می آیند.
عفونت باکتریال برای زنان باردار عوارض بسیاری دارد و باید جدی گرفته شود. (عفونت های رحمی را بیشتر بشناسید)
عفونت های باکتریایی برای زنان باردار عوارض جدی مانند پارگی زودرس پرده جنین ، زایمان زودرس ، عفونت های پس از زایمان و بیماری های لگنی را در پی دارد و حتی احتمال سزارین را افزایش می دهد.
داروها، یکی از راهکارهای قطعی درمان عفونت های دستگاه تناسلی می باشند، شیاف واژنی با تغییر در PH واژن طی یک مدت طولانی عفونت های واژنی را درمان می کند، طول دوره درمان نیز باید طولانی مدت باشد زیرا در صورت کوتاه مدت بودن دوره، احتمال عود بیماری بیشتر است.

عوارض جانبی شیاف واژینال فیتوواژکس
شیاف واژنی فیتوواژکس عارضه خاصی ندارد اما مانند هر دارویی ممکن است در برخی افراد سوزش و خارش ایجاد کند.در صورت بروز چنین علایمی مصرف دارو را قطع کنید و به پزشک مراجعه کنید.

چه کسانی نمی توانند از شیاف واژینال فیتوواژکس استفاده کنند؟
۱.مصرف این دارو برای کودکان و نوجوانان منع مصرف دارد.
2.برای کسانی که به شیاف ها و عصاره گیاه سیاه دانه حساسیت دارند منع مصرف دارد.

آیا مصرف شیاف واژینال در دوران بارداری ضرری میرساند؟
شیاف واژینال در دوران بارداری برای خانم هایی تجویز می شود که به سقط تهدید شده باشند تجویز می شود.
خانم های بارداری که تهدید به سقط هستند در صورتی که سقط نکننید ممکن است زایمان زودرس را تجربه کنند پس بهتر از شیاف واژینال پروژسترون را زیر نظر پزشک متخصص مصرف کنند.
پروژسترون بهتر است تا حداقل هفته ۲۰ بارداری مصرف شود.شیاف های پروژسترون در انواع مختلف وجود دارند و می توانند به صورت مقعدی،واژینال و خوراکی استفاده شوند.

شیاف سیکولوژست و نحوه کارکرد آن
شیاف سیکلوژست یک نوع شیاف حاوی هورمون طبیعی زنانه است و ترکیبات فعال پروژسترون دارد.
شیاف سیکلوژست را می توان در داخل مقعد و یا رکتوم قرار داد.شیاف در این مناطق ذوب می شود و پروژسترون از طریق رگ های خونی وارد بدن می شود و در نهایت جذب می شود.
میزان پروژسترون در بدن زنان به طور طبیعی همیشه در حال نوسان می باشد و برای عملکرد عادی سیستم بارداری ضروری می باشد.

موارد مصرف شیاف سیکلوژست
۱.شیاف سیکلوژست برای درمان افسردگی بعد از زایمان استفاده می شود.
جفتی که همراه جنین است در طول بارداری در بدن مادر پروژسترون تولید می کند و پس از تولد می زان این پروژسترون در بدن کاهش می یاید که می تواند یکی از علل افسردگی بعد از زایمان باشد و با مصرف شیاف سیکلوژست کمبود پروژسترون در بدن تامین می شود.
۲.میزان پروژسترون در بدن قبل از شروع قاعدگی کاهش می یابد و با مصرف پروژسترون ۱۲ تا ۱۴ روز قبل از شروع عادت ماهیانه می توان بر سندروم پیش از قاعدگی غلبه کرد و علایم سندورم پیش از قاعدگی را کاهش دهد.
هر چند که نحوه عملکرد دقیق آن مشخص نیست و از لحاظ علمی ثابت نشده است.
۳.شیاف سیکلوژست برای زنانی که لقاح آزمایشگاهی انجام داده اند استفاده می شود تا از بارداری آن ها حمایت شود.پروژسترون بروی رحم اثر مثبت می گذارد و به آماده سازی تخمک های بارور شده برای کاشت کمک می کند.
در صورتی که بارداری تایید شود استفاده از پروژسترون به مدت 38 روز ادامه می یابد. پروژسترون به تقویت حاملگی کمک شایانی می کند.

نحوه مصرف سیکولوژست
۱.قبل از مصرف حتما با پزشک معالج مشورت کنید.
2.در صورتی که از شیاف سیکلوژست برای درمان افسردگی و یا رفع سندورم قاعدگی استفاده می کنید آن را در واژن خود و یا در مقعد قرار دهید.

موارد مصرف شیاف سیکلوژست در واژن و یا مقعد
۱.در صورتی که از روش های پیشگیری از بارداری مانند کاندوم های لاتکس و یا دیافراگم استفاده می کنید شیاف سیکلوژست را باید در مقعد قرار داد زیرا که این شیاف ها در واژن می توانند اثر راه های پیشگیری از بارداری را کمتر کند.
2.در صورتی که به تازگی زایمان کرده اید و یا عفونت واژنی مانند عفونت مجاری ادراری ، سیستیت دارید شیاف های سیکلوژست را به صورت مقعدی باید استفاده کنید.
۳.در صورتی که از این شیاف برای بارداری استفاده می کنید باید آن را در مقعد قراردهید.
4. در صورتی که مبتلا به التهاب روده می باشید یا هر مشکلی دارید که حرکات روده شما را کنترل می کند مثل بی اختیاری مدفوع باید شیاف های سیکلوژست را در واژن قرار دهید.

موارد منع مصرف سیکولوژست
زنان با مشکلات سخت کبدی
زنانی که دلیل خونریزی غیرمعمول واژنی شان تشخیص داده نشده است.
زنان با اختلالات خونی ارثی با نام پورفیری ها.
زنان مشکوک یا مبتلا به تومور حساس به پروژسترون مثل سرطان سینه یا سرطان مرتبط با دستگاه تناسلی
زنانی که به یکی از محتویات شیاف ها حساسیت داشته باشند.
زنان با تورم عروق ناشی از لخته خون سطحی
زنان با بارداری نابجا (داخل یکی از لوله های فالوپ)
زنانی که سقط جنین داشته اند اما بافت هنوز در داخل رحم قرار دارد
زنان با تورم عروقی (ترومبوآمبولی وریدی) برای مثال (ترومبوز ورید عمقی) یا در شش ها
زنانی که حمله قلبی یا سکته قلبی داشته اند.

در چه مواردی شیاف سیکولوژست باید با احتیاط مصرف شود؟
زنانی که به لخته خون در رگ های خونی مبتلا هستند
زنانی که از آسم رنج می برند
زنانی که فشار خون بالا دارند
زنانی که دیابت دارند
زنانی که مشکلات کبدی یا کلیوی دارند
زنانی که پیشینه افسردگی دارند
زنانی که مشکلات قلبی مانند آنژین یا نارسایی قلبی دارند
زنانی که بیماری صرع دارند
زنانی که از میگرن رنج می برند

آیا میتوان از شیاف های سیکلوژست در دوران شیردهی استفاده کرد؟
پروژسترون مصرفی وارد شیر مادر می شود و تولیدکنندگان این دارو توصیه کرده اند زنان شیرده از این دارو استفاده نکنند.
در صورتی که در دوران شیردهی می خواهید از این دارو مصرف کنید حتما ابتدا با پزشک خود مصرف کنید.(اصول شیردهی صحیح)

تداخل دارویی سیکولوژست
قبل از شروع درمان با سیکلوژست پزشک خود را از مصرف داروهای دیگری که به صورت تجویزی و غیرتجویزی مصرف می کنید مطلع کنید.
زیرا ممکن است دارویی که مصرف می کنید با شیاف سیکلوژست تداخل داشته باشد.
توصیه مهم : سایر داروهای واژنی نباید در ترکیب با سیکلوژست استفاده شود.
داروهای ذیل ممکن است ازکار افتادگی پروژسترون توسط کبد را افزایش دهد و به صورت بالقوه می تواند اثر این دارو را کاهش دهد.
کاربامازپین
اگزاکاربازین
فنوباربیتال
فنی توئین
پریمیدون
ریفامپیسین
داروهایی دیگری که حاوی پروژسترون هستند:
ژل واژینال کرینون
ژستون تزریقی
لوبیون تزریقی
کپسول اوتروژستان
کپسول های واژینال اوتروژستان

نحوه استفاده از شیاف واژینال
ابتدا واژن خود و قسمت های بیرونی مهبل را با استفاده از یک صابون غیر معطر به خوبی و به آرامی بشویید .هرگز کانال داخلی آن را نشویید. سپس آن را با استفاده از یک حوله نرم خشک کنید.
شیاف را وارد اپلیکاتور (وسیله ای برای ورود شیاف به داخل مهبل) می کنید و اپلیکاتور را به آرامی وارد واژن کنید تا جایی که احساس ناراحتی نمی کنید اپلیکاتور را وارد واژن کنید و اهرم اپلیکاتور را فشار دهید تا شیاف وارد واژن شود. (دوش واژینال)
پوزیشن بدن : پاها را به اندازه عرض شانه ها باز کنید و یک پایتان را روی سکویی قرار دهید و این کار را انجام دهید.یکی دیگر از پوزیشن های مناسب برای وارد کردن شیاف به واژن حالت درازکش روی کمر می باشد.
اپلیکارتور را از واژن خود خارج کنید و در صورتی که دوباره می خواهید از آن استفاده کنید آن را خوب با آن و صابون بشویید و خشک نمایید. نظافت اپلیکارتور را به طور جدی رعایت کنید در غیر این صورت آن را به سطل زبانه بی اندازید.
پس از وارد کردن شیاف به داخل واژن ممکن است یک ساعتی طول بکشد تا جذب شود پس طعی کنید به صورت دراز کش بمانید تا عمل جذب انجام شود.
در صورتی که قبل از جذب بلند شوید نشت شیاف را احساس می کنید و شیاف از واژنتان آرام آرام به صورت مایعی خارح می شود و دارو اثر خود را از دست می دهد.

چند نکته
شیاف‌ها را در دمای اتاق نگهداری کنید.
حتی در زمان دوران پریودی خود از شیاف‌های تجویز شده استفاده نمائید؛ فقط در این شرایط بجای استفاده از تامپون از نوار بهداشتی‌های پدی استفاده نمائید.
ترجیحا شب‌ها و قبل از خوابیدن از شیاف استفاده کنید
مراقب عوارض جانبی شیاف‌ها باشید؛ از آنجایی که شیاف‌های واژینال برای شرایط مختلفی تجویز و استفاده می‌شوند (همانند عفونت باکتریایی یا عفونت قارچی، خشکی واژن ، عدم تعادل هورمونی و...) عوارض ناشی از آن می‌تواند متفاوت باشد.
با این وجود بیشتر عوارض خطرناک نمی‌باشند و نیاز به مراقبت‌های پزشکی ندارند. اگر احساس کردید که واکنش‌های آلرژیک در شما اتفاق افتاده است آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
واکنش‌های آلرژیک می‌تواند شامل تورم در ناحیه واژن یا اطراف آن و خارش، کهیر و احساس تنگی در ناحیه قفسه سینه باشد.