خواص ریحان در بارداری

ریحان یکی از سبزی های مورد استفاده ما ایرانی ها در سبزی خوردن است که عطر و طعم فوق العاده ای دارد. این سبزی و تخم آن در طب سنتی ایرانی جایگاه خاصی دارد؛ با هم خواص آن را مرور می کنیم.امام صادق علیه السلام در مورد ریحان می فرمایند:اَلْحَوک بَقْلَةُ الأَنْبیاءِ، اَما اِنَّ فیهِ ثَمانَ خِصالٍ: یمْرِئُ وَ یفْتَحُ السُّدَدَ وَ یطَیبُ الجُشاءَ وَ یطَیبُ النَّ کهَةَ وَ یشَهِّی الطَّعامَ وَ یسُلُّ الدّاءَ وَ هُوَ أمانٌ مِنَ الجُذامِ وَ إذا اسْتَقَ رَّ فی جَوْفِ الإنسانِ قَمَعَ الدّاءَ کلَّهُ؛ ریحان، سبزی انبیاست و در آن هشت خاصیت است: هضم کننده است، رگ ها و مجاری را باز می کند، بازدم را خوشبو می سازد، بدن را بوی خوش می بخشد، اشتهاآور است، درد را از بدن بیرون می برد، از جذام در امان می دارد و چون وارد معده شود درد را به کلّی از بین می برد.
ریحان با نام علمی OCIMUM BASILICUM L در انگلیسی Basil, Sweetbasil خوانده می شود و از خانواده ی نعناعیان Labiatae است.نام های رایج ریحان عبارتند از: صعتر هندی، نازبویه، شاهسفرم، سلطان الریاحین، ضیمران، ریحان الملک، ضمیران
در تخم ریحان ترکیباتی نظیر روغن خوشبو، لعاب، لینالول، استراگل، سینئول، اوژنول، متیل کاوی کول، اوسیمن، سینامات متیل، مواد قلیایی، آنتول در برگ ریحان ماده ای به نام اوسیمن وجود دارد.قسمت مورد استفاده ی دارویی ریحان سر شاخه های گل دار و برگ های تازه یا خشک شده ی آن است.


طبیعت ریحان
- طبیعت ریحان در اوّل گرم و در دوم خشک است.
- خواص و اثرات دارویی ریحان
- ریحان دارای خواص آرام بخشی است.
- مقوی معده و روده و تقویت کننده ی قلب است.
- ضد اسهال، بادشکن و ضد عفونی کننده ی دهان و دستگاه گوارش است.
- ریحان ضد گریپ و آنژین، ضد تشنجات دردناک، ضد التهاب و ضد اسپاسم است.
- خواب آوری و ضد سردرد و میگرن از دیگر خواص میگرن است.
- ریحان ملین، تونیک، مقوی و محرک اشتها است.
- کمک به هضم غذا و شیر افزا بودن از دیگر خواص ریحان است.
- ریحان مدر است.
جهت انسداد عروق مغزی، تحلیل ورم های جمیع اعضا و تنگی نفس مفید است
- ریحان در موارد سوء هاضمه، قولنج، گزش زنبور، خستگی، دلشوره، رفع سردرد های عصبی، تقویت عمل دستگاه هضم، رفع نفخ، رفع غم و غصه و نوراستنی (بی خوابی و ضعف اعصاب)، رفع التهابات مجاری ادرار و ورم کلیه، دفع ترشحات مهبل، ترش کردن معده و اختلالات هاضمه با منشاء عصبی، اتساع معده، خونریزی دماغ، بواسیر، دل پیچه، سرگیجه، اختلالات دستگاه تنفسی، سرفه، سیاه سرفه، افزایش ترشحات شیر، اسپاسم های معده، بی خوابی های عصبی، سردرد های عصبی و یکطرفه (میگرن) به شکل دم کرده 20 تا 50 گرم در یک لیتر آب مورد استفاده قرار می گیرد.
- ریحان در ضعف و بی حالی های عصبی و اضطراب های صرعی جنبه ی درمانی دارد.
- آب تازه ریحان را می توان به صورت قطره برای بیماری های التهابی گوش یا به صورت دهان شویه برای درمان برفک یا خوشبو کننده ی دهان استفاده کرد.
- جوشانده ی ۷ تا ۱۰ گرم تخم ریحان در یک لیتر آب به عنوان داروی ضد اسهال و پیچش شکم استفاده می شود.
- برای بهبود ضعف معده و سرفه مفید می باشد.
- رایحه ی ریحان دل انگیز است.
- جهت انسداد عروق مغزی، تحلیل ورم های جمیع اعضا و تنگی نفس مفید است.
- بوئیدن آن برای سردرد گرم مزاجان و مسافرین و رفع وبا مفید می باشد.
- تخم آن معتدل کننده مزاج و مقاوم در برابر سموم است.
- مالیدن اسانس ریحان روی پوست سبب دفع پشه می گردد.

مصرف ریحان در دوران بارداری
در بارداری به دلیل اثر تحریک کننده ی رحم و سقط آوری، همچنین اثر موتاژنیک ترکیب موجود در روغن فرار آن (استراگل) نباید مصرف شود. البته مصرف آن به اندازه ی مقدار کمی که در سبزی خوردن استفاده می شود مشکلی ایجاد نمی کند بلکه به صورت دارویی و دمکرده نباید استفاده شود.

مصرف ریحان در دوران شیردهی
در مادران شیرده به خاطر اثر موتاژنیک جزئی فرار آن یعنی استراگل نباید مصرف شود.
تداخلات دارویی و ریحان
با توجه به نبود مستندات علمی، بهتر است با احتیاط مصرف شود.

موارد منع مصرف ریحان
- مصرف طولانی مدت آن به خاطر پتانسیل اثر سرطان زایی ترکیب استراگل ممنوع است.
- مصرف این گیاه در اطفال و یا کودکان نوپا ممنوع است که به خاطر جزء سمی استراگل آن می باشد.
- مضرّ دماغ است.

ترکیبات شیمیایی
در صد گرم ریحان مواد زیر موجود است:
انرژی 22 kcal
آب ۹۲.۰۶ گرم
پروتئین 3.15 گرم
چربی ۰.۶۴ گرم
کربوهیدرات 2.65 گرم
کلسیم ۱۷۷ میلی گرم
فسفر 56 میلی گرم
آهن ۳.۱۷ میلی گرم
پتاسیم 295 میلی گرم
سدیم ۴ میلی گرم
منگنز 1.148 میلی گرم
روی ۰.۸۱ میلی گرم
ویتامین آ 264 میکروگرم
ویتامین ب١ ۰.۰۳۴ میلی گرم
ویتامین ب٢ 0.076 میلی گرم
ویتامین ب٣ ۰.۹۰۲ میلی گرم
ویتامین ب٥ 0.209 میلی گرم
ویتامین ب٦ ۰.۱۵۵ میلی گرم
ویتامین ب٩ 68 میکروگرم
ویتامین ث ۱۸.۰ میلی گرم
ویتامین ای 0.80 میلی گرم
ویتامین کا ۴۱۴.۸ میکروگرم

مهم ترین مطالب در این‌باره:

فواید خوردن ریحان برای زنان باردار
به دلیل این که سبزی ریحان مقدار بالایی ویتامین K دارد، به همین دلیل مصرف آن در دوران بارداری نقش حیاتی در تضمین سلامتی مادر و ایمنی نوزاد متولد نشده او ایفا می کند. همچنین، از آن جایی که ویتامین K موجود در این سبزی به لخته شدن خون در بدن مادران باردار کمک می کند، بنابراین مصرف آن در طی دوران بارداری می تواند خطر از دست دادن خون در هنگام زایمان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

رشد خوب جنین با خوردن ریحان در دوران بارداری
همانطور که می دانید سبزی ریحان سرشار از ویتامین A بوده و رشد مناسب جنین داخل رحم مادر را در طی کل دوران بارداری تضمین می کند. همچنین، ویتامین A موجود در شاخ و برگ این گیاه باعث سلامت قلب، چشم ها، ریه ها و توسعه سیستم عصبی مرکزی نوزاد متولد نشده هم خواهد شد.


سبزی ریحان، پشتیبان استخوان های جنین داخل رحم زنان باردار
منگنز فراوانی در سبزی ریحان وجود دارد. به همین دلیل، مصرف این گیاه در دوران بارداری کمک می کند تا استخوان های جنین فرم طبیعی به خود گرفته و رشد غضروف های بدن نوزاد متولد نشده هم به خوبی انجام گیرد. همچنین، منگنز موجود در این نوع سبزی به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل کرده و استرس اکسیداتیو را در زنان حامله به حداقل می رساند. علاوه بر این موارد، خوردن ریحان در دوران بارداری می تواند خطر آسیب سلولی به مادران باردار و جنین داخل رحم این افراد را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

تضمین سلامت خون مادر باردار با خوردن ریحان
مواد معدنی، ویتامین های و فولاد موجود در سبزی ریحان کمک می کند تا خون اضافی در بدن زنان حامله تولید شده و نیاز های بدن خود مادر و جنین داخل رحم او تامین گردد. همچنین، جالب است بدانید که فولات موجود در این گیاه می تواند احتمال بروز خطر نقص در هنگام تولد جنین را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

جلوگیری از بروز کم خونی در بدن زنان باردار با خوردن ریحان
به دلیل این که سبزی ریحان منبع خوبی از آهن است، بنابراین مصرف آن در دوران بارداری باعث افزایش تعداد هموگلوبین در خون مادر شده و تعداد سلول های قرمز خون او را هم به میزان چشمگیری افزایش می دهد. بنابراین، مصرف این گیاه توسط زنان حامله مانع از بروز مشکل خطر کم خونی در بدن آن ها شده و انرژی لازم را برای رهایی مادران از خستگی دوران بارداری فراهم می کند.

افزایش سیستم ایمنی بدن زنان باردار با خوردن ریحان
همانطور که می دانید سبزی ریحان یک منبع غنی از انواع ویتامین های مختلف مانند ویتامین E، ویتامین C، ریبوفلاوین، نیاسین و بسیاری از ویتامین ها دیگر است. همچنین، شاخ و برگ این گیاه حاوی مواد معدنی مانند روی، فسفر، منیزیم، مس، منگنز و پتاسیم می باشد. رسیدن همه ویتامین های حیاتی و مواد معدنی موجود در سبزی ریحان به بدن زنان باردار ، سیستم ایمنی بدن این افراد را بالا برده و از خود مادر و جنین داخل رحم او در برابر بسیاری از عفونت ها محافظت خواهد کرد. همچنین، به عنوان یک خانم جوان و بی تجربه به خاطر داشته باشید که مصرف سبزی ریحان سلامت کامل بدن مادر و رشد بهینه جنین داخل رحم او را تامین کرده و به آن ها کمک می کند تا از یک دوره بارداری سالم خود لذت ببرند.

عوارض جانبی خوردن ریحان در دوران بارداری
با وجود مزایای فراوانی که مصرف سبزی ریحان در دوران بارداری دارد، مصرف بیش از حد این گیاه هم مانند سایر مواد غذایی می تواند بروز عوارض جانبی را در بدن این افراد به دنبال داشته باشد.
- اوژنول، نوعی روغن در سبزی ریحان است! ثابت شده است که مصرف بیش از حد آن می تواند برای سلامتی مادر باردار و جنین داخل رحم او خطرناک باشد، چون رسیدن بیش از اندازه این روغن به بدن زنان حامله باعث بالا رفتن ضربان قلب، احساس سوزش در ناحیه گلو و دهان، کم عمق شدن عمل تنفس، بروز حالت تشنج، ایجاد حالت سرگیجه و مشاهده خون در ادرار شده و در نهایت منجر به کما رفتن این افراد خواهد شد.
- کاهش شدید قند خون زنان باردار، مصرف بیش از حد سبزی ریحان در دوران بارداری می تواند قند خون مادر را به میزان قابل توجهی پایین آورده و عوارض جدی در بدن او و جنین داخل رحمش به دنبال داشته باشد. در نتیجه، ممکن است فرد مصرف کننده از مشکلاتی مانند سرگیجه، تحریک پذیری و لرزش شدید بدن در طی دوران بارداری خود رنج ببرد.


یک نکته احتیاطی مهم در مورد خوردن سبزی ریحان در دوران بارداری
به خاطر داشته باشید که اگر سبزی ریحان در طی دوران بارداری زنان در مقادیر مناسبی مصرف شود، امن خواهد بود. پس، این افراد باید سعی کنند تا این گیاه را در مقادیر مناسبی مصرف کرده و از خوردن بیش از حد این نوع سبزی خودداری نمایند. همچنین، زنان باردار باید قبل از مصرف سبزی ریحان، آن را به طور کامل بشویند، چون ممکن است برگ های سبزی حاوی انگل های مضر و باکتری های مختلفی باشد، که مصرف آن می تواند منجر به بروز عفونت های منتقله از غذا، مانند لیستریوز و توکسوپلاسموز در بدن زنان حامله شود. در نهایت، یادتان باشد که برای کسب اطمینان کامل، قبل از شروع مصرف سبزی ریحان در دوران بارداری خود حتما با پزشک معالجتان مشورت نمایید.یادتان نرود که شما مادر باردار باید حتما از سبزیجات به حد اعتدال و در صورتی که کامل شسته باشید که بهتر است سبزیجات و میوه ها را با آب نمک بشورید، استفاده کنید. پس توصیه میشود خطر سقط جنین با خوردن جعفری در دوران بارداری را هم بخوانید.