تغییرات دوران بارداری، زیر سر این هورمون‌هاست!

گروه ترجمه نی نی بان: هورمون هایی که در دوره بارداری در بدن تولید می شوند مسبب تقریبا تمام تغییرات روی داده در این دوره اند، از نوسانات خلقی گرفته تا بروز آکنه.

طی دوره بارداری، بسیاری از تغییراتی که در شما رخ می دهد، ملموس و قابل مشاهده است - بزرگ شدن پستان ها و شکم شاید آشکارترین این تغییرات باشد. سایر موارد، مانند اشتیاق وافر به گوشه ای نشستن و احساس فرزند نادیده ای که در شکم قرار دارد، چندان به چشم نمی آیند اما خود مادر آنها را به طور قطع احساس می کند. شمار قابل توجهی از این تغییرات نتیجه تولید هورمون ها محسوب می شوند، مواد شیمیایی قدرتمندی که بر ذهن، بدن و بارداری شما تاثیر می گذارند. در اینجا، به معرفی برخی از مهم ترین این بازیگرهای دوره بارداری تان می پردازیم.

گونادوتروپین

این هورمون جسم زرد (بخشی از فولیکول تخمک که پس از تخمک گذاری در رحم رها می شود) را تحریک به ترشح استروژن و پروژسترون طی ده هفته اول پس از لقاح می کند. این کار تا وقتی ادامه دارد که سلول های جفت بتوانند تولید استروژن و پروژسترون را خود بر عهده گیرند. از این روست که در ابتدا برای تشخیص قطعی بارداری، این هورمون در خون و ادرار یک زن مورد آزمایش و بررسی قرار می گیرد.

پروژسترون

این هورمون نقش بسیار مهمی در آرام کردن عضلات رحم دارد، به گونه ای که تخمک بارور شده بتواند با هدف لانه گزینی (ورود و جای گرفتن در دیواره رحم) با اطمینان روی جداره رحم بنشیند. سطح پروژسترون طی دوره بارداری با هدف کمک به حفظ لایه درونی رحم بالا می رود، به گونه ای که بتواند از جنین در حال رشد مراقبت کند. این هورمون همچنین تاثیر آرامش بخشی روی مادر با هدف مراقبت از او در برابر استرس دارد. یکی از دلایلی که زنان باردار می توانند با اضطراب و فکر زیاد در این دوره کنار بیایند، همین مقدار زیاد پروژسترون است. و به همین دلیل نیز این هورمون باعث خواب آلودگی و تمایل مادر به خوابیدن هرچه بیشتر دارد. البته این هورمون با بروز آکنه ارتباط دارد که در واقع اثر منفی آن تلقی می شود.

استروژن

سطح بالای استروژن که ممکن است با تغییرات (مثبت و منفی) در خلق و خو و نیز تمایل به رابطه با همسر در ارتباط باشد، همچنین با تقویت تاثیر نیتریک اکساید، زمینه ساز رشد رحم و بهبود جریان خون بین رحم و جفت می شود. نیتریک اکساید گازی است که رگ های خونی را گشادتر می کند. استروژن بیشتر نه تنها به معنای جریان خون بهتر است، بلکه پستان ها را نیز با بزرگ کردن مجاری انتقال شیر، آماده تولید این ماده مغزی برای نوزاد می کند. تولید استروژن پیش از زایمان با اوج خود می رسد و پس از آن، کاهش می یابد.

ریلکسین

این هورمون همان کاری را می کند که از اسمش پیداست. اما مهم ترین تاثیر آن، آرام کردن ایگامنت (رباط) های درون رحمی است. چرا؟ به این خاطر که اگر انعطاف پذیری جنین طی دوره های سه ماهه بارداری افزایش نیابد، رشد فرزند در رحم مانند این خواهد بود که بخواهیم شیر درنده ای را با فشار داخل کشوی میز وارد کنیم. این هورمون همچنین همه چیز را در مسیر جنین تا دهانه رحم به گونه ای شل می کند که فرزند بتواند با سهولت از مجرای تولد خارج شود. ریلکسین سرخرگ ها را نیز آرام می کند، به گونه ای که بتوانند حجم خون افزایش یافته بدن مادر را در دوره بارداری بدون ایجاد فشار خون به بالا به سمت قلب هدایت کنند. نکته منفی این هورمون اما آن است که سایر اعضا و بخش های بدن را نیز به همین سیاق تحت تاثیر قرار می دهد. به عنوان مثال، عضلاتی که مانع از ورود اسید معده به مری و قسمت های قبلی لوله گوارش می شوند، تحت تاثیر این هورمون شل می شوند و حدس بزنید چه اتفاقی می افتد. بله، شما ممکن است دائما ترش کنید.

اوکسی توسین

اوکسی توسین هورمون ایجاد کننده احساسات خوب است و به ما کمک می کند با دیگران ارتباط برقرار کنیم. طی هفته های و روزهای منتهی به زایمان، بسیاری از زنان احساس شعف و سرخوشی ملایمی را تجربه می کنند و تمایل زیادی به آماده کردن و آراستن خانه از خود نشان می دهند (تمایل به تمیز کردن دیوارها یا پخت و پز و از این دست) و این احساسات ممکن است با اوکسی توسین و البته سایر هورمون ها و استروئیدها در ارتباط باشد. هنگام زایمان، مغز شاهد فوران اوکسی توسین در خود است. پس از زایمان، زمانی که مادر نوزادش را در آغوش می گیرد، احساسی را تجربه می کند موسوم به «لذت بردن از وجود بچه» که در واقع واکنش شیمیایی اوست به فرومون هایی که نوزادش ترشح می کند (ماده ای شیمیایی که در کل برای جلب توجه همنوع ترشح می شود). فرومون و واکنش مادر به آن زمینه ساز تولید اوکسی توسین بیشتر می شود و به این شکل ارتباط مادر را با نوزادش قوی تر می کند.