مراقبت بعد از سقط جنین _ راهنمای جامع تغذیه تا درمان دارویی

قطع خونریزی بعد از سقط جنین

خونریزی معمولاً بین یک تا دو هفته ادامه دارد و به‌تدریج کم می‌شود. استفاده از نوار بهداشتی سبک و تعویض منظم آن ضروری است.

برای کاهش و قطع خونریزی پس از سقط جنین، مهم‌ترین توصیه مراجعه به پزشک برای بررسی کامل رحم و اطمینان از تخلیه کامل بافت‌ها است، زیرا باقی‌ماندن حتی مقدار کمی از بافت جنینی می‌تواند خونریزی را طولانی و شدید کند. در کنار آن، استراحت کافی، پرهیز از فعالیت سنگین، مصرف مایعات گرم، استفاده از داروهای تجویز شده مثل مترونیدازول یا داروهای منقبض‌کننده رحم طبق نظر پزشک و پرهیز از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون اهمیت دارد. در خانه می‌توان از کمپرس گرم روی زیر شکم برای کمک به انقباض رحم، و از دمنوش‌هایی مثل دارچین یا زنجبیل با مشورت پزشک استفاده کرد.

اگر خونریزی بیش از دو هفته طول بکشد، یا ناگهان شدید شود، یا همراه با لخته‌های بزرگ، تب، ترشحات بدبو یا درد زیاد باشد باید فوراً به پزشک مراجعه کرد، زیرا احتمال باقی ماندن بافت یا عفونت وجود دارد.

به نقل از hse.Ie

After a surgical abortion, you might not have any bleeding until your next period is due. Bleeding is usually heavier after a medical abortion than a surgical abortion. The bleeding should reduce every day. Pregnancy symptoms will normally disappear within 72 hours.

بعد از سقط جنین با جراحی، ممکن است تا زمان پریود بعدی خونریزی نداشته باشید. خونریزی معمولاً بعد از سقط جنین با دارو شدیدتر از سقط جنین با جراحی است. خونریزی باید هر روز کاهش یابد. علائم بارداری معمولاً ظرف ۷۲ ساعت از بین می‌روند.

به هم خوردن نظم پریود بعد از سقط جنین

بازگشت قاعدگی معمولاً چهار تا شش هفته بعد از سقط اتفاق می‌افتد. ممکن است چند دوره اول نامنظم باشد، خونریزی کمتر یا بیشتر از حد معمول شود یا زمان سیکل متفاوت باشد. این تغییرات به دلیل تنظیم مجدد هورمون‌ها طبیعی است. اما اگر بیش از سه ماه پریود نامنظم داشته باشید، یا پریودتان کاملاً قطع شود باید پزشک علت را بررسی کند.

راهکار کاهش درد بعد از سقط جنین

درد زیر شکم و لگن ناشی از جمع شدن مجدد رحم است و معمولاً چند روز طول می‌کشد. نوشیدن مایعات گرم، استفاده از کیسه آب گرم، استراحت، استفاده از داروهای ضد درد تجویز شده و پرهیز از فعالیت سنگین از راهکارهای موثر هستند. برخی زنان با فعالیت ملایم مانند پیاده‌روی کوتاه نیز احساس بهتری پیدا می‌کنند. اگر درد غیرقابل تحمل یا همراه با تب باشد باید ارزیابی انجام شود.

درمان کمردرد بعد از سقط جنین

کمردرد بعد از سقط نتیجه انقباضات رحمی و تغییرات هورمونی است. استفاده از کمپرس گرم، استراحت کافی، ماساژ ملایم و مصرف مسکن‌های تجویز شده می‌تواند موثر باشد. فعالیت سبک و کشش‌های آرام کمر نیز به کاهش اسپاسم عضلات کمک می‌کند. اگر کمردرد شدید یا مداوم باشد، یا با تب و ترشح غیرطبیعی همراه شود نیاز به بررسی توسط پزشک دارد.

بعد از سقط چی بخوریم که کمر سفت شود؟

برای تقویت و سفت شدن کمر بعد از سقط جنین، مصرف خوراکی‌های حاوی کلسیم، فسفر و پروتئین توصیه می‌شود. شیر و لبنیات مانند ماست و پنیر، مغزها به ویژه بادام و گردو، تخم مرغ و گوشت سفید می‌توانند به بازسازی بافت‌های عضلانی و استخوانی کمک کنند. همچنین مصرف سبزیجات سبز برگ مانند اسفناج و کلم که سرشار از کلسیم و ویتامین K هستند، در کنار غلات کامل و حبوبات، باعث تقویت عضلات و استخوان‌های کمر می‌شود. نوشیدن مقدار کافی آب و دوری از غذاهای سنگین و چرب نیز به کاهش التهاب و بهبود عملکرد عضلات کمک می‌کند.

درد زیر شکم بعد از سقط جنین

درد زیر شکم معمولاً ناشی از انقباض رحم برای جمع شدن و خروج کامل بافت‌ها است. این درد غالباً طی چند روز فروکش می‌کند. استفاده از گرمای ملایم، استراحت و مصرف داروهای مناسب موثر است. اما درد شدید، رو به افزایش یا همراه با تب و بوی بد ترشحات می‌تواند نشانه عفونت یا باقی ماندن بافت باشد و نیاز به مراجعه فوری دارد.

بهبود حالت تهوع بعد از سقط

تهوع ممکن است چند روز تا چند هفته پس از سقط ادامه داشته باشد زیرا سطح هورمون بارداری به‌تدریج کاهش می‌یابد. خوردن غذاهای سبک و خشک، پرهیز از غذاهای چرب، مصرف وعده‌های کوچک و نوشیدن آب یا دمنوش‌های آرام‌بخش مانند زنجبیل و نعناع کمک‌کننده است. اگر تهوع مداوم و شدید باشد لازم است ارزیابی صورت گیرد.

مراقبت‌های دارویی بعد از سقط جنین

مراقبت‌های دارویی بعد از سقط جنین معمولاً با هدف پیشگیری از عفونت، کمک به انقباض کامل رحم و کنترل درد تجویز می‌شود و باید دقیقاً طبق نسخه پزشک انجام شود. معمولاً آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند مترونیدازول یا داکسی‌سیکلین برای جلوگیری از عفونت داخل رحمی تجویز می‌شوند و نباید خودسرانه قطع شوند. در بسیاری از موارد، داروهای منقبض‌کننده رحم مانند متیل‌ارگونوین یا داروهای مشابه برای کمک به تخلیه کامل رحم و کاهش خونریزی به‌کار می‌روند.

برای کنترل درد و التهاب، مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن توصیه می‌شود، اما مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین در این دوره ممنوع است. در صورتی که علائم غیرطبیعی مثل تب، درد شدید لگنی، ترشحات بدبو یا افزایش خونریزی دیده شود، باید داروها بازبینی و مراجعه فوری به پزشک انجام شود.

توصیه‌های طب سنتی برای بعد از سقط جنین

در طب سنتی، مراقبت‌های غیرخوراکی بعد از سقط جنین بر گرم نگه داشتن بدن، جلوگیری از ورود سردی و تقویت رحم متمرکز است. توصیه می‌شود زن تا چند روز در معرض باد سرد، محیط‌های سرد یا نشستن روی زمین سرد قرار نگیرد و ناحیه شکم و کمر با پوشش گرم محافظت شود.

استفاده از کیسه آب گرم روی کمر و زیر شکم برای کاهش درد و کمک به جمع شدن رحم پیشنهاد می‌شود. حمام طولانی، آب سرد و فعالیت شدید باید تا بهبود کامل پرهیز شود. ماساژ ملایم کمر با روغن‌های گرم مثل روغن کنجد یا روغن سیاهدانه نیز به رفع درد و جلوگیری از سردی رحم کمک می‌کند. استراحت کافی، پرهیز از رابطه جنسی تا توقف خونریزی، آرام‌سازی ذهن و دوری از استرس نیز از اصول مهم طب سنتی برای بازگشت تدریجی بدن به حالت طبیعی بعد از سقط است.

بعد از سقط چی بخوریم رحم گرم شود؟

در طب سنتی توصیه می‌شود زنان پس از سقط جنین خوراکی‌های گرم‌مزاج مصرف کنند تا رحم سریع‌تر جمع شود، خونریزی کاهش یابد و احساس ضعف و سردی بدن برطرف شود. موادی مانند عسل، خرما، شیره انگور، آجیل‌هایی مثل بادام و گردو، زنجبیل، دارچین، زعفران، روغن کنجد، گوشت گوسفند، سوپ‌های گرم، نیمرو و دمنوش‌هایی مانند رازیانه، بابونه و دارچین کمک می‌کنند جریان خون در رحم بهتر شود و رطوبت اضافی از بدن خارج گردد. این خوراکی‌ها علاوه‌بر گرم کردن رحم، به کاهش درد زیر شکم، تقویت انرژی و بازیابی قوای بدن پس از سقط کمک می‌کنند.

شروع فعالیت فیزیکی و پیاده‌روی بعد سقط و نکات آن

ارتباط بدن با فعالیت فیزیکی پس از سقط باید با احتیاط باشد. فعالیت‌های سبک از جمله پیاده‌روی کوتاه می‌تواند از یکی دو روز بعد آغاز شود، به شرطی که احساس ضعف یا سرگیجه نداشته باشید. فعالیت‌های سنگین، ورزش شدید، بلند کردن اجسام سنگین و حرکات شکمی بهتر است حداقل دو هفته به تعویق بیفتد. هرگونه فعالیت باید با توجه به میزان خونریزی و توان جسمی فرد تنظیم شود.

چند روز بعد از سقط حمام کنیم؟

معمولاً توصیه می‌شود از روز اول می‌توان حمام کوتاه با آب ولرم انجام داد، اما نباید در وان بنشینید و یا دوش خیلی گرم بگیرید. حمام‌های طولانی می‌تواند احتمال عفونت و افزایش خونریزی را بیشتر کند. بهتر است تا یک هفته از نشستن در آب، استخر و سونا خودداری کنید. در صورت داشتن خونریزی شدید، سرگیجه، یا ضعف بهتر است حمام را به تعویق بیندازید.

مراقبت‌های روحی بعد از سقط جنین

سقط جنین اغلب باعث احساس غم، خستگی روحی، اضطراب یا حتی احساس گناه می‌شود. صحبت کردن با همسر یا افراد نزدیک، استفاده از مشاوره روان‌شناسی، شرکت در گروه‌های حمایتی و نوشتن احساسات می‌تواند روند بهبود روانی را تسریع کند. پذیرش این واقعیت که سقط بخشی از تجربه زنان زیادی است و لزوماً تقصیری متوجه فرد نیست، اهمیت بالایی دارد.

خوراکی های مفید بعد از سقط جنین

بعد از سقط جنین بدن به ترمیم بافت‌ها، جبران خون از دست‌رفته، تنظیم مجدد هورمون‌ها و بازگشت انرژی نیاز دارد. تغذیه صحیح نقش مهمی در این روند دارد و می‌تواند سرعت بهبود را افزایش دهد. در ادامه، خوراکی‌های مفید همراه با کاربرد دقیق هر گروه توضیح داده شده است.

غذاهای غنی از آهن

غذاهای سرشار از آهن برای جبران خون از دست‌رفته و پیشگیری از کم‌خونی ضروری هستند. کم‌خونی پس از سقط باعث ضعف، سردرد، تپش قلب و خستگی شدید می‌شود، بنابراین دریافت آهن کافی اهمیت زیادی دارد.

• گوشت قرمز (گوسفندی یا گوساله)

آهن موجود در گوشت قرمز از نوع «آهن هم» است که جذب بسیار بالایی دارد و سریعاً سطح ذخایر آهن بدن را افزایش می‌دهد. مصرف ۲ تا ۳ وعده در هفته می‌تواند انرژی بدن را بالا برده و ضعف پس از سقط را کاهش دهد.

• جگر

جگر یکی از غنی‌ترین منابع آهن، ویتامین B12 و اسیدفولیک است. این مواد برای ساخت گلبول‌های قرمز جدید و تسریع ترمیم بافت‌های رحمی نقش کلیدی دارند. مصرف آن ۱ بار در هفته کافی است.

• عدس و لوبیاها

عدس، لوبیا چیتی و لوبیا قرمز منابع آهن غیرهم هستند و همراه با مواد غذایی دارای ویتامین C بهتر جذب می‌شوند. این خوراکی‌ها علاوه‌بر آهن، پروتئین گیاهی و فیبر بالایی دارند و سطح انرژی را پایدار نگه می‌دارند.

• اسفناج و سبزیجات برگ سبز

این دسته علاوه بر آهن، حاوی اسیدفولیک و ویتامین‌های ضروری برای بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده رحم هستند. مصرف روزانه در قالب سوپ، خورش یا سالاد توصیه می‌شود.

خوراکی‌های کمک‌کننده به جذب آهن

این گروه به جذب بهتر آهن کمک می‌کنند و برای جلوگیری از کم‌خونی نقش حمایتی دارند.

• پرتقال، لیمو، کیوی و توت‌فرنگی

سرشار از ویتامین C هستند و باعث جذب چند برابری آهن موجود در غذا می‌شوند. توصیه می‌شود همراه با غذاهای حاوی آهن مصرف شوند. همچنین ویتامین C به ترمیم بافت‌ها کمک می‌کند.

• فلفل دلمه‌ای و کلم بروکلی

این سبزیجات علاوه‌بر ویتامین C، آنتی‌اکسیدان‌های قوی دارند که روند التیام را تسریع کرده و سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند.

غذاهای حاوی پروتئین بالا

پروتئین برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده، جمع شدن بهتر رحم، بهبود التهابات و بازیابی انرژی ضروری است.

• تخم‌مرغ

پروتئین کامل، آهن و ویتامین D دارد. باعث بهبود سریع زخم‌ها و بافت‌های رحمی می‌شود و برای زنان دچار ضعف بعد از سقط بسیار مفید است.

• مرغ و ماهی

پروتئین باکیفیت، امگا 3 و مواد معدنی ضروری دارند. ماهی‌های چرب مانند سالمون به کاهش التهاب و تنظیم خلق‌وخو کمک می‌کنند.

• لبنیات کم‌چرب (ماست، دوغ، شیر)

این محصولات کلسیم و پروتئین دارند و به تقویت استخوان‌ها و کاهش دردهای عضلانی کمک می‌کنند. ماست به بهبود گوارش و کاهش تهوع نیز کمک می‌کند.

منابع انرژی سالم و مقوی

بعد از سقط بدن دچار افت انرژی می‌شود و نیاز به خوراکی‌هایی دارد که انرژی پایدار فراهم کنند.

• عسل

یک منبع انرژی طبیعی است که به افزایش هموگلوبین و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. مصرف آن در کنار شیر یا آب‌ولرم برای کاهش ضعف مفید است.

• خرما

سرشار از آهن، پتاسیم و فیبر است و به بهبود کم‌خونی و افزایش سطح انرژی کمک می‌کند. مصرف ۲ تا ۵ عدد در روز مفید است.

• مغزها (بادام، گردو، پسته)

حاوی چربی‌های سالم، پروتئین، آهن و منیزیم هستند. منیزیم به کاهش دردهای رحمی و عضلانی کمک می‌کند. مصرف روزانه یک مشت کوچک توصیه می‌شود.

• غلات کامل (نان سبوس‌دار، بلغور، جو)

قند خون را ثابت نگه می‌دارند و مانع افت انرژی می‌شوند. جو دوسر به‌خصوص برای کاهش تهوع و بهبود عملکرد گوارش توصیه می‌شود.

غذاهای کمک‌کننده به کاهش التهاب و درد

پس از سقط التهاب در رحم و لگن طبیعی است. غذاهای ضدالتهاب می‌توانند درد و اسپاسم را کاهش دهند.

• زعفران و دمنوش زعفران

خاصیت آرام‌بخشی و ضدالتهابی دارد و به بهبود خلق‌وخو نیز کمک می‌کند. باید در حد متعادل مصرف شود.

• زنجبیل

برای کاهش تهوع، دردهای لگنی و التهاب موثر است. مصرف دمنوش یا استفاده در غذا مفید می‌باشد.

• زردچوبه

ماده فعال آن یعنی کورکومین خاصیت ضدالتهابی قوی دارد و روند بهبود بدن را تندتر می‌کند.

سوپ‌ها و غذاهای سبک

برای روزهای اولیه که بدن حساس‌تر است، غذاهای سبک و قابل‌هضم توصیه می‌شود.

• سوپ مرغ، سوپ جو و سوپ سبزیجات

این غذاها هضم راحتی دارند، مواد معدنی و آب بدن را تأمین می‌کنند و برای زنانی که تهوع دارند بسیار مناسب‌اند.

• آبگوشت رقیق یا آش‌های سبک

انرژی کافی، پروتئین، آهن و ویتامین‌های موردنیاز برای بدن را فراهم می‌کنند و باعث کاهش ضعف بعد از سقط می‌شوند.

نوشیدنی‌های مفید

مصرف مایعات کافی از اهمیت زیادی برخوردار است.

• آب‌ولرم و آب‌میوه‌های طبیعی

به پاکسازی رحم، بهبود خون‌رسانی و کاهش خستگی کمک می‌کنند.

• دمنوش‌های ملایم مثل بابونه، نعناع، رازیانه

برای کاهش درد، آرامش اعصاب، کاهش نفخ و تنظیم هورمون‌ها موثر هستند.

تفاوت مراقبت‌های سقط جنین بعد از قرص با کورتاژ

مراقبت‌های بعد از سقط جنین با قرص و سقط با کورتاژ در برخی اصول مشابه‌اند، اما تفاوت‌های مهمی دارند که به نوع تخلیه رحم و احتمال باقی‌ماندن بافت بستگی دارد. در سقط با قرص، بدن با انقباض رحم بافت بارداری را دفع می‌کند و احتمال باقی‌ماندن بقایا بیشتر است؛ بنابراین معمولاً نیاز به پیگیری دقیق‌تر، سونوگرافی چند روز بعد، کنترل خونریزی و توجه به علائم عفونت بیشتر توصیه می‌شود. خونریزی پس از سقط دارویی معمولاً طولانی‌تر و همراه با لخته است و ممکن است تا دو هفته ادامه یابد.

در مقابل، سقط با کورتاژ توسط پزشک انجام می‌شود و به دلیل تخلیه مستقیم و کامل‌تر رحم، خونریزی معمولاً کمتر و کوتاه‌تر است و احتمال باقی‌ماندن بافت پایین‌تر است. با این حال، به دلیل انجام عمل تهاجمی، احتمال زخم‌های داخلی، درد لگنی و نیاز به مراقبت از عفونت در محل جراحی کمی بیشتر است. بعد از سقط دارویی استراحت بیشتر، کنترل خونریزی و توجه به دفع کامل بافت اهمیت دارد، ولی بعد از کورتاژ معمولاً مراقبت از محل عمل، پرهیز از فعالیت سنگین در چند روز اول و پایش علائم عفونت اهمیت بیشتری دارد.

چه زمانی بعد از سقط جنین به پزشک مراجعه کنیم؟

مراجعه به پزشک در موارد خونریزی شدید، دفع لخته‌های بزرگ، درد شدید و مداوم، تب، لرز، ترشحات بدبو، تهوع و استفراغ شدید، یا هر علامت نگران‌کننده ضروری است. همچنین اگر تا شش هفته بعد از سقط پریود نشدید، یا احساس کردید خونریزی کاملاً قطع شده و دوباره شروع شده است باید بررسی انجام شود. یک ویزیت بعد از سقط معمولاً برای اطمینان از تخلیه کامل رحم توصیه می‌شود.

سخن پایانی

مراقبت‌های بعد از سقط جنین نقش اساسی در سلامت جسمی و روحی زنان دارد. توجه به علائم هشدار، رعایت اصول بهداشتی، تغذیه مناسب و رسیدگی به احساسات، روند بهبود را سریع‌تر و آسان‌تر می‌کند. در صورت هرگونه علامت غیرعادی، مراجعه به پزشک بهترین اقدام برای پیشگیری از عوارض احتمالی است.