دستشویی رفتن زیاد در بارداری، درمان

مراجعه مکرر شبانه در دستشویی یکی از نشانه های معمول بارداری است. اوایل بارداری رحم متورم می شود و بر مثانه فشار می آورد. به همین دلیل، احساس می کنید که باید دفعات بیشتری مثانه خود را خالی کنید.

دیابت‌های بارداری نیز می‌تواند مسبب تکرر ادرار باشد. البته بسیار نادر است اما می‌تواند باعث تکرر ادرار، افزایش تشنگی، خستگی شدید و حالت تهوع شود.

در سه ماهه ی سوم بارداری نیز تعدد دستشویی رفتن ها دوباره مشکل ساز می شود. در واقع، در این زمان بدنتان ادرار بیشتری می سازد، زیرا ضایعات بچه را نیز دفع می کنید. کلیه ها بیش از حد معمول کار می کنند، چون خون شما نسبت به قبل حدود ۴۰% مایع بیشتری دارد. این ادرار اضافه به معنای آن است که مثانه شما به دفعات بیشتری پر می شود. این تغییرات جدید بدن همراه با فشار حاصل از وزن فرزندتان که به مثانه ی شما به دفعات بیشتری پر می شود. این تغییرات جدید بدن همراه با فشار حاصل از وزن فرزندتان که به مثانه فشار می آورد، به این معناست که مثل قبل نمی توانید خودتان را نگه دارید.

عفونت مثانه یا عفونت های مجرای ادرار در دوران بارداری شایع است و علت آن دگرگونی های فیزیولوژیکی است که برای مجرای ادرار رخ می دهد. این حالت در هفته ششم شروع می شود و طی هفته های بیست و دوم تا بیست و چهارم به اوج خود می رسد، حالب یا میزنای ( لوله های وصل کننده ی کلیه ها به مثانه) گشاد می شود و ممکن است دچار پیچ و تاب و خمیدگی شوند. این وضع به علت ترشح هورمون (ریکلسن) است. با افزایش حجم مثانه و توازن کمتر حالب و مثانه و نیز تخلیه ناکامل مثانه، خطر ابتلای باردار به عفونت مجرای ادرار بیشتر می شود.

معمولا در ادرار بیش از ۷۰% از خانم های باردار میزان کمی قند دیده می شود که همین قند مشوق باکتری ها برای رشد و نمو در ادرار است. از طرفی ممکن است افزایش هورمون های بارداری به کاهش توانایی مجرای پایین ادرار بیانجامد تا در برابر این باکتری های مهاجم مقاومت کند و اجازه دهد که برخی از انواع باکتری ها رشد کنند و به عفونت منجر شود.

درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن، ادراری بدبو و کدر، درد و ناراحتی هنگام آمیزش جنسی و پشت درد از نشانه هایی است که نشان می دهد باید به پزشک مراجعه کنید.

احتمال ابتلا به عفونت مثانه را کاهش دهید

- با نوشیدن آب فراوان در روز مثانه خود را پاک نگه دارید. یک تا دو ساعت قبل از خواب مایعات کمتری بنوشید. مثانه را خالی کنید. وقتی فکر می کنید که ادرار تمام شده است، دست خود را روی شکمتان بگذارید و بچه را کمی بلند کنید تا ادرار به دام افتاده رها شود. سپس روی صندلی توالت به جلو و عقب حرکت کنید. احتمالا متعجب شوید که چه میزان ادرار را نگه داشته اید. پیش از رفتن به بستر یا خارج از منزل مثانه خود را خالی کنید.

- مصرف چای و قهوه خود را کاهش دهید، زیرا این مواد مدر (ادرارآور) است.

- عصاره ی قره قاط تازه مفید است، زیرا ادرار را اسیدی می کند و در نتیجه رشد باکتری ها دشوارتر می شود.

- به یاد داشته باشید که تا حد امکان ورزش های کف لگن را انجام دهید.

درمان

درمان این مشکل به شدت عفونت مجرای ادرار بستگی دارد. این عارضه می تواند با آنتی بیوتیک از بین برود. ولی اگر درمان نشود، باعث عفونت کلیه می شود که به عوارض دیگری مثل زایمان زودرس می انجامد.

ماست بخورید

کلسیم برای رشد استخوان، دندان، ماهیچه و قلب شما و فرزندتان حیاتی است. اگر به اندازه کافی کلسیم مصرف نکنید، به احتمال زیاد با کمبود کلسیم مواجه می شوید و در سال های پیش رو با خطر پوکی استخوان دست و پنجه نرم می کنید. بنابراین باید روزانه حدود سه واحد از محصولات لبنی استفاده کنید ( شیر، ماست یا پنیر).

نشانه های خطر

- نیاز ضروری برای دفع ادرار، حتی وقتی ادرار کمی در مثانه وجود دارد

- درد، ناراحتی یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن

- ناراحتی لگن یا درد پایین شکم (اغلب فقط بالای استخوان شرمگاهی)

- ادراری بدبو و کدر

- درد و ناراحتی هنگام آمیزش جنسی

- پشت درد

- افزایش انقباض های براکستون هیکس

اگر دچار هریک از موارد بالا هستید، باید با پزشک تماس بگیرید.

متخصصان چه می گویند

به گفته نرس ماما، تینا اوت، اکثر بانوانی که در دوران بارداری دچار بی اختیاری ادرار تنشی هستند ( ترشح ادرار هنگام فعالیت هایی مثل عطسه، سرفه، خندیدن یا ورزش) پس از زایمان با این مشکل خداحافظی می کنند. در برخی مادران، ترشح کاملا متوقف می شود یا چند هفته پس از زایمان تعدد آن کاهش می یابد، در حالی که برای عده ای دیگر بین سه تا شش هفته یا حتی زمانی طولانی تر به درازا می کشد تا دوباره کنترل مثانه خود را باز یابند.

راهکارهایی برای بهبود کنترل مثانه

- هنگام عطسه یا سرفه، پاها را ضربدری بگذارید و ماهیچه های کف لگن را سفت کنید.

- اغلب مثانه را خالی کنید. هر سی دقیقه (پیش از احساس اصرار برای دفع) ادرار کنید.

- ورزش کگل را منظم انجام دهید. فشار دهید، فشار دهید، فشار دهید. باید این تمرین را حداقل سه مرتبه در روز انجام دهید. در صورت تمرین نکردن، ماهیچه ها ضعیف می شوند و مشکل کنترل مثانه باز می گردد. برخی از مادران نگرانند که اگر خیلی زود پس از زایمان ورزش کف لگن را اجرا کنند، به خود آسیب می رسانند. در حقیقت، اجرای این تمرین برای بهبودی نیز مفید است. تقویت ماهیچه های کف لگن تورم هایی که در اثر آسیب دیدگی و بخیه به وجود آمده است را کاهش می دهد.

- اگر وقتی ادرار می کنید، درد، خونریزی یا سوزش دارید، پزشک خود را مطلع سازید. بی اختیاری ادرار نیز باعث عفونت مجرای ادرار می شود.

- از مصرف قهوه، مرکبات، گوجه فرنگی و نوشابه های گازدار دوری کنید. همه اینها مثانه را آزرده می سازد و کنترل دفع ادرار را سخت تر می کند.

- دفع مدفوع را منظم سازید. پس از بارداری یبوست نداشته باشید تا روده های پر بر مثانه فشار اضافه نیاورد. به خود فشار نیاورید.

- روزانه حداقل هشت لیوان مایعات بنوشید (کم کردن مصرف آب، شما را در برابر کمبود آب بدن و عفونت های مجرای ادرار آسیب پذیرتر می کند). اگر به رغم اجرای ورزش کگل، بی اختیاری ادرار بیش از چند ماه ادامه یافت، پزشک یا ماما را مطلع سازید. در موارد نادر، برای اصلاح عارضه جراحی ضرورت می یابد.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
تکرر ادرار یکی از شایع‌ترین علائم اولیه بارداری است، و افزایش دفعات ادرار کردن در این مرحله اولیه تنها مقدمه‌ای از آنچه که قرار است اتفاق بیفتد می‌باشد. با ادامه یافتن بارداری احتمالاً روزانه شاهد افزایش دفعات مراجعه به دستشویی خواهید بود که هفته‌ی ششم بارداری آغاز می‌شود.
حتی زمانی که مثانه خالی یا تقریبا خالی است ممکن است همچنان حس کنید که نیاز به ادرار کردن دارید. متاسفانه در ادامه دوران بارداری موارد ساده‌ای مانند سرفه، عطسه، خندیدن، یا ورزش می‌تواند باعث بی اختیاری ادرار در بارداری شود، که گاهی اوقات می‌تواند خجالت‌آور باشد.
برای مراجعه به پزشک در مورد مشکل تکرر ادرار خود خجالت‌ نکشید. شما تنها کسی نیستید که در دوران بارداری دچار چنین مشکلی می‌شوید. به پزشک مورد برنامه‌های معمول روزمره‌ی خود توضیح دهید تا بهتر بتواند علت را تشخیص دهد. اگر دچار درد هستید، احساس سوزش دارید و یا خون در ادرارتان وجود دارد به پزشک اطلاع دهید.
پزشک معمولاً بسته به تعداد دفعات ادرار و میزان اضطرار آن و نیز علائمتان، مشکل شما را تشخیص می‌دهد. آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سونوگرافی: شناسایی هر گونه اختلال در کلیه‌ها، مثانه و مجرای ادرار
- آزمایش ادرار: کنترل ادرار برای باکتری‌های عفونت زا
- تست استرس مثانه: اندازه گیری ادراری که ممکن است هنگام سرفه یا عطسه کردن نشت کند.
- سیستوسکوپی: معاینه مثانه و مجرای ادرار برای بررسی اختلالات

دلایل
تعداد دفعات ادرار با ادامه یافتن بارداری تغییر می‌کند. گاهی اوقات در حد معمول و مانند همیشه ادرار می‌کنید، و سایر مواقع تعداد دفعات ادرار به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.
هورمون بارداری
در مراحل اولیه بارداری، بدن شما هورمون hCG (هورمون بارداری که تحت عنوان گنادوتروپین جفتی انسان نیز شناخته می‌شود) تولید می‌کند، که نیاز شما به ادرار کردن را افزایش می‌دهد. با ادامه‎ی بارداری بدن به طور طبیعی مایع بیشتری نگه می‌دارد. این وضعیت یکی از اثرات هورمون بارداری پروژسترون است. سیستم ادراری زن در هر سه ماهه دوره بارداری تغییر خواهد کرد.
رشد رحم
با وارد شدن به سه ماه دوم بارداری رحم در حال رشد و بزرگ شدن است، که تعداد دفعات ادرار را کاهش می‌دهد. بسیاری از زنان در این دوره از این مشکل رهایی پیدا می‌کنند. هرچند با نزدیک شدن به سه ماهه سوم و حرکت کودک در پایین شکم افزایش فشار قابل توجهی در مثانه ایجاد می‌شود که باعث افزایش مجدد دفعات ادرار می‌شود. از آنجایی که مثانه از بالا توسط کودک فشار داده می‌شود قادر به نگه داشتن مقدار زیادی ادرار نیست. این امر می‌تواند منجر به افزایش دفعات مراجعه به دستشویی در طول شب شود که گاهی اوقات شامل ۴ یا ۵ بار در شب می‌رسد.
عفونت مثانه
یکی دیگر از دلایل تکرر ادرار در دوران بارداری عفونت مثانه یا عفونت ادراری است که در صورت عدم درمان می‌تواند حتی به یک مشکل جدی‌تر تبدیل شود. معمولاً علائم دیگری نیز وجود دارند، که شامل سوزش ادرار، اضطرار شدید به ادرار کردن، درد یا ناراحتی در پایان ادرار کردن، یا مشاهده مقدار کمی خون در ادرار می‌باشند.
از آنجا که تکرر ادرار در دوران بارداری بسیار شایع است زنان با برخی از علائم فوق ممکن است وسوسه شوند که فرض کنند این موضوع برای بارداری عادی است، اما می‌تواند یک اشتباه بزرگ باشد. با توجه به تغییرات در آناتومی کلیه‌ها و حالب (لوله‌های عضلانی که کلیه را به مثانه متصل می‌کنند) یک عفونت ادراری ساده در دوران بارداری، در صورت عدم درمان می‌تواند به سرعت تبدیل به یک عفونت کلیوی تهدید کننده زندگی شود (که پیلونفریت نامیده می‌شود) که می‌تواند باعث تب، کمر درد شدید و استفراغ شود و ممکن است به بستری و درمان با آنتی بیوتیک‌های داخل وریدی نیاز باشد. خطرات ناشی از عفونت کلیه شامل سقط جنین و زایمان زودرس می‌باشند که تنها به دلیل یک عفونت ادراری ساده درمان نشده رخ می‌دهند.

درمان تکرر ادرار در دوران بارداری
در دوران بارداری برای کمک به کاهش تعداد دفعات ادرار و مراحعه به دستشویی می‌توانید چند اقدام را انجام دهید. پرهیز از نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌تواند بسیار موثر باشد. نوشابه، قهوه، چای، و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار تنها باعث افزایش نیاز شما به ادرار می‌شوند، پس از آنها اجتناب کنید (که در هر صورت باید از آنها پرهیز شود).
هنگام ادرار کردن برای کمک به خالی شدن کامل مثانه به جلو خم شوید.
برای کمتر کردن تعداد دفعات ادرار نباید به خود تشنگی بدهید. برای سلامتی خود و کودکتان نوشیدن آب کافی مهم است.
به اندازه‌ای آب بنوشید که ادرارتان زرد روشن یا شفاف باشد، ادرار نباید زرد تیره یا کدر باشد.
انجام ورزش‌های کگل نیز می‌تواند دفعات رفتن به دستشویی را کاهش دهد. ورزش‌های کگل برای تقویت عضلاتی که مجرای ادرار را بسته نگه می‌دارند، شناخته می‌شوند. علاوه بر این چنین تمریناتی برای آماده سازی بدن جهت زایمان عالی هستند. از آنجا که سفت شدن عضلات اطراف کانال زایمان می‌تواند بیرون آمدن کودک را دشوار کند، برخی از پزشکان به زنان توصیه می‌کنند که پس از زایمان انجام ورزش کگل را شروع کنند.
کاهش مصرف نوشیدنی‌ها قبل از خواب می‌تواند به خوابیدن در طول شب کمک کند. مصرف کردن مقدار زیادی مایعات در صبح و عصر حائز اهمیت است اما در طول شب دلیلی برای پر کردن معده از آب یا آبمیوه نیست.
همچنین، قبل از خواب یا قبل از خروج از خانه دستشویی بروید. اگر باید در یک مراسم خاصی حضور داشته باشید از محل دستشویی در آنجا مطمئن شوید و قبل از شروع مراسم ادرار کنید. همیشه مثانه‌ی خود را بطور کامل تخلیه کنید. این کار را می‌توانید با خم شدن به جلو و صبور بودن انجام دهید.
اگر می‌ترسید که اتفاقی دچار بی اختیاری ادرار شوید، از پد یا نوار بهداشتی استفاده کنید، این کار می‌تواند باعث جلوگیری از بروز لحظه‌ای خجالت آور شود به خصوص در صورتی که در مقابل دیگران دچار سرفه، خنده یا عطسه شوید. در واقع بسیاری از زنان باردار از پدهای بی اختیاری ادرار استفاده می‌کنند، اما این موضوع را با سایرین در میان نمی‌گذارند.

تکرر ادرار چه زمانی نشان‌دهنده‌ی یک مشکل بالقوه است؟
اگر هنگام ادرار احساس درد یا سوزش دارید، ادرارتان خونی است یا با وجود اینکه احساس اضطرار در دفع ادرار دارید اما تنها در حد چند قطره ادرار می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید. این موارد می‌توانند علائم عفونت ادراری باشند.
عفونت ادراری شایع‌ترین نوع عفونت باکتریایی در زنان باردار است و اگر درمان نشود می‌تواند به عفونت کلیه یا زایمان زودرس یا هر دو منجر شود. در صورتی که علائمی نداشته باشید، پزشک در قرار ملاقات‌های قبل از زایمان ادرار شما را برای بررسی نشانه‌های عفونت ادراری کنترل می‌کند.

چه زمانی این نیاز مستمر به ادرار کردن برطرف می‌شود؟
پس از زایمان می‌توانید انتظار برطرف شدن تکرر ادرار را داشته باشید. برای چند روز اول پس از زایمان مقدار ادرار بیشتر است و حتی تعداد دفعات آن نیز افزایش می‌یابد زیرا بدن مایعات اضافی اندوخته شده در دوران بارداری را دفع می‌کند. اما بعد از حدود پنج روز نیاز به ادرار کردن مانند آنچه که قبل از بارداری بوده خواهد شد.

سوالات متداول
آیا نگه داشتن ادرار باعث بی‌اختیاری ادرار می‌شود؟
بیشتر زنان هنگام سرفه کردن، عطسه کردن، بلند کردن اجسام سنگین یا انجام برخی تمرینات دچار بی اختیاری ادرار می‌شوند. این وضعیت که بی‌اختیاری استرسی نامیده می‌شود، معمولاً در سه ماهه سوم یا دوره پس از زایمان رخ می‌دهد. بهترین راه برای جلوگیری از این مشکل این است که اجازه ندهید مثانه بیش از حد پر شود. بنابراین هرگاه که احساس نیاز کردید، ادرار کنید.
تکرر ادرار چه تاثیری بر کودک می‌گذارد؟
مگر در مواردی که مشکلات دیگری وجود داشته باشد، تکرر ادرار بر فرزند تاثیری نمی‌گذارد. اما به خاطر داشته باشید که هرگز نباید عفونت مجاری ادراری را نادیده بگیرید.
تفاوت بین تکرر ادرار و عفونت ادراری وجود درد و رنگ ادرار است. اگر دچار عفونت ادراری باشید احساس اضطرار برای ادرار همراه با سوزش در ناحیه تناسلی خواهید داشت. هر چه عفونت ادراری برای مدت طولانی‌تری بدون درمان بماند، درد بیشتر می‌شود.
چگونه از تکرر ادرار در دوران بارداری در طول شب جلوگیری کنیم؟
ممکن است در طول شب بیشتر برای ادرار کردن نیاز به بیدار شدن داشته باشد. دلیل آن این است که هنگامی که دراز می‌کشید مایعی که در طول روز در پاهایتان ذخیره شده راه خود به جریان خون پیدا می‌کند. شما می‌توانید قبل از خواب مصرف مایعات را کاهش دهید و در طول روز مقدار زیادی مایعات مصرف کنید. در این صورت ممکن است نیاز شما برای دفع ادرار در طول شب کاهش یابد.