جلوگیری از زردی نوزاد در بارداری، چه بخوریم؟

گاهی نوزاد از طریق بدن مادر مبتلا به زردی و حتی مبتلا به هپاتیت می شود .گاهی زردی ناشی مربوط به ترکیبات نامطلوب در شیر مادر است است که در هفته اول تولد نوزاد توسط تغذیه اشتباه مادر ایجاد شده و به علت مصرف مواد قندی و همچنین مواد پر کالری که همراهان به مادر برای جبران خون از دست داده می دهند اتفاق می افتد.

روشی ساده برای تشخیص زردی نوزاد در یک اتاق با روشنایی مناسب، فشار ملایمی را به سینه کودکتان وارد کنید؛ اگر بعد از برداشتن فشار، رنگ زرد بر روی پوست مشاهده گردد، باید به پزشک خود مراجعه کنید.

یکی از بهترین راه های پیشگیری و درمانی که اطبای قدیم هم به آن اشاره کرده اند اصلاح تغذیه مادر در ماه های آخر بارداری است که این خود شامل: قطع و کم کردن مصرف شیرینجات قنادی ، غذاهای پرچرب، سرخ کرده، پر ادویه، انواع بستنی، فالوده و مواد نشاسته ای به ویژه در ماه های آخر بارداری.

مصرف انواع سوپ ، آش ، انواع سالاد و میوه ها به ویژه میوه هایی که طبع سرد دارند.

مصرف روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب و مایعات سالم. مصرف آب میوه هایی مانند : خیارسبزه ، کاهو ، آب انار ، شاه توت و میوه هایی که باعث تصفیه خون و کمک کننده به کبد هستند.

عرقیاتی مانند : عرق بیدکاسنی ، شاه تره و کاسنی ، عرق بید ، عرق کیالک بیشتر استفاده کنید.

انجام آزمایش خون در دوران بارداری

عامل آر اچ خون شما و پدر نوزاد باید از طریق آزمایش خون مشخص شود. عامل آر اچ آنزیمی است که روی سطح گلبول قرمز خون می‌نشیند. آر اچ فردی که این آنزیم را دارد مثبت و فردی که آن را ندارد منفی است. اگر آر اچ مادر منفی و آر اچ پدر نوزاد مثبت باشد، این احتمال وجود خواهد داشت که مادر آر اچ مثبت را به نوزاد منتقل کند و این باعث می‌شود که آنتی‌بادی‌های مادر علیه عامل آر اچ در نوزاد بجنگند. در این صورت مادر باید تحت درمان قرار گیرد و مواد حاوی ایمونوگلوبولین آر اچ از عوارض خطرناک بعدی در نوزاد تازه متولدشده از جمله زردی پیشگیری کند.

کمبود ژنتیکی آنزیم مانند کمبود گلوکوز - ۶ - فسفات دهیدروژناز نیز ممکن است احتمال ابتلا به زردی را افزایش دهد زیرا ممکن است برخی سلول‌های خونی از بین رفته و بیلی‌روبین بیشتری در جریان خون تولید شود.

احتمال زایمان زودرس را کاهش دهید!

در دوران بارداری از خود مراقبت کنید و با پزشک متخصص اطفال در مورد احتمال زایمان زودرس صحبت کنید. یک مادر سالم در دوران بارداری می‌تواند از ابتلا نوزاد به بیماری پیشگیری کند. تغذیه صحیح و مصرف ویتامین در این دوران از اهمیت زیادی برخوردار است. در دوران بارداری و به خصوص در سه ماهه سوم باید به اندازه کافی استراحت کنید. انجام فعالیت‌های اضافی و خستگی ممکن است باعث زایمان زودرس شود. یکی از عواملی که ممکن است احتمال ابتلا به زردی در نوزادان را افزایش دهد زایمان زودرس است.

احتمال ابتلا به زردی در نوزادانی که قبل از ۳۸ هفتگی متولد می‌شوند زیاد است. کبد نوزاد زودرس ناقص‌تر از کبد نوزاد کامل شکل گرفته و کامل شده است و دفع بیلی‌روبین برای آن دشوار است. برخی از عواملی که احتمال زایمان زودرس را افزایش می‌دهند عبارتند از سن و تعداد دفعات زیاد زایمان که قابل تغییر نیستند اما عوامل محیطی دیگر را می‌توان کنترل کرد. همیشه مراقبت‌های دوران بارداری را مورد توجه قرار دهید. مراقبت‌های قبل و بعد از زایمان زودهنگام به حفظ سلامت شما و نوزاد در زمانی که زایمان زودرس اتفاق افتاده است در دوران بارداری کمک می‌کند. در صورت نیاز به کمک حتماً با پزشک خود صحبت کنید. آلاینده‌های محیطی نیز احتمال زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. فقدان حمایت‌های اجتماعی و خشونت‌های محلی اعم از روانی و فیزیکی نیز باعث ایجاد استرس و زایمان زودرس می‌شود. احتمال بروز برخی عفونت‌ها را کاهش داده و تحت نظارت داشته باشید. عفونت‌هایی نظیر هرپس، سفلیس، سی‌ام وی و توکسوپلاسموز نیز ممکن است احتمال زایمان زودرس و زردی را افزایش دهند.

داروهای زایمان

در طول دوران بارداری در مورد مصرف داروها با پزشک یا ماما مشورت کنید. بر اساس مطالب بیان شده در وب سایت Children Solution مصرف برخی از داروها در دوران بارداری باعث ایجاد زردی در نوزاد تازه متولد شده می‌شود. سعی کنید به طور طبیعی زایمان کرده و از مصرف دارو در دروان بارداری پرهیز کنید.

عوامل مستعدکننده زردی کدامند؟

دیابت مادر، نژاد، نارس بودن نوزاد، بعضی داروها، نوزاد مذکر، شیر مادر، تاخیر در دفع مدفوع نوزاد، سابقه زردی فیزیولوژیک در خواهر و برادر و کاهش وزن. در موارد زیر، زردی ممکن است به علت بیماری زمینه‌ای باشد: زردی در ۲۴ تا ۳۶ ساعت اول، افزایش سریع بیلی روبین، گسترش زردی تا اواسط شکم، زردی طولانی‌مدت بیش از ۲ هفته و سایر موارد مثل سابقه فامیلی، رنگ پریدگی، بزرگی کبد و طحال، عدم موفقیت روش فتوتراپی در کاهش زردی، استفراغ، خواب آلودگی، تغذیه ضعیف، کاهش وزن شدید، مدفوع بی‌رنگ و ادرار پر رنگ.

درمان‌های خانگی برای درمان زردی نوزاد

زمانی که زردی نوزاد شدید نیست پزشک با تغییر برنامه غذایی که در کاهش سطح بیلی‌روبین مؤثر است سعی در درمان این بیماری می‌کند. در صورتی که هر گونه سؤالی یا نگرانی در مورد نحوه شیردهی کودک خود دارید یا در صورتی که نوزاد در شیر خوردن مشکل دارد با پزشک خود مشورت کنید. با انجام اقدامات زیر می‌توانید زردی را درمان کنید:

تعداد دفعات شیردهی را افزایش دهید

با افزایش تعداد دفعات شیردهی، کودک شیر بیشتری خورده و حرکات روده او افزایش می‌یابد و در نتیجه مقدار بیشتری بیلی‌روبین از طریق مدفوع او دفع می‌شود. کودکانی که شیر مادر می‌خورند باید در چند روز اول پس از تولد، ۸ تا ۱۲ مرتبه شیر بخورند. کودکانی که شیر خشک مصرف می‌کنند معمولاً در هفته اول پس از تولد باید حدود ۳۰ تا ۶۰ میلی‌لیتر شیر خشک را هر دو تا ۳ ساعت یک مرتبه بخورند.

شیردهی اضافی

اگر کودک شما در خوردن شیر از مادر مشکل دارد و وزن او کاهش یافته یا بدن او دچار کم‌آبی شده است به پزشک مراجعه کرده تا شیر خشک یا مکمل‌های افزاینده شیر مادر برای شما تجویز کند. در برخی موارد ممکن است پزشک فقط از شیر خشک به مدت چند روز استفاده کند و سپس اجازه مصرف شیر مادر را برای نوزاد بدهد. در مورد روش‌های مناسب شیردهی نوزاد با پزشک خود مشورت کنید.

قرار دادن کودک در معرض نور خورشید

اگر زردی نوزاد شما جزئی است ممکن است شما نیاز به انجام اقدامات درمانی نداشته باشید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که کودک را در نزدیکی پنجره در معرض نور آفتاب قرار دهید تا به مدت ۱۵ دقیقه و ۴ مرتبه در روز اشعه نور خورشید به او تابیده شود. نور خورشید بیلی‌روبین پوست را حل کرده و بدن آن را از طریق ادرار دفع می‌کند.

شست و شوی نوزاد با عرق کاسنی

بیماری زردی باعث آسیب دیدن سلول‌های کبدی می‌شود. عرق کاسنی به دلیل اینکه خاصیت ترمیم سلول‌های کبدی را دارد و در شست‌وشوی صفرا از پوست تأثیر به سزایی دارد برای این بیماری مفید است.

مصرف ادویه تند برای مادر ممنوع!

ادویه‌ها مخصوصاً ادویه‌های تند مانند فلفل باعث التهاب یا تخریب سلول‌های کبدی می‌شوند. اگر مادر این ادویه را مصرف کند این ماده در شیر او ترشح می‌شود و چون طبع صفرا گرم و خشک است و نوزاد نمی‌تواند این طبع را تحمل کند باعث می‌شود که پوست نوزاد زرد شود. تمامی ادویه‌های تند سوزاننده و مضر هستند و مادران شیرده نباید از آنان استفاده کنند. همچنین مادران باید از مصرف هله‌هوله یا غذاهای کربوهیدرات دار پرهیز کرده زیرا باعث می‌شوند که کبد صفرای بیشتری برای هضم ین غذاها تولید کند و باعث وخیم‌تر شدن بیماری زردی نوزاد شود.

ترنجبین

ترنجبین بهترین و مؤثرترین ماده‌ای است که تا به امروز در مورد کاهش زردی نوزاد تجربه شده و نتایج مفید و مؤثری از آن حاصل شده است. یک گرم از این ماده را در استکان آب داغ حل کرده و به مدت سه روز با قاشق چای‌خوری به نوزاد خود بخورانید.