نشانه بارداری خارج از رحم چیست؟

سوال : شایع ترین علائم بارداری خارج از رحم چیست؟

پاسخ : وقتی تخمک بارور در جایی خارج از رحم لانه‌گزینی و رشد کند، حاملگی خارج رحم شکل می‌گیرد. هیچ راهی برای جابه‌جا کردن و انتقال تخمک بارور به درون رحم وجود ندارد، بنابراین پایان دادن به بارداری تنها راه ممکن برای برطرف کردن مشکل در حاملگی خارج رحم است. درصد کمی از زنان دچار حاملگی خارج رحم می‌شوند.

برای آگاهی بیشتر از علائم بارداری خارج از رحم به سراغ سیده مهدیه علوی کارشناس مامایی رفتیم. از شما دعوت میکنیم ویدئو زیر را تماشا کنید. برای مراجعه به سیده مهدیه علوی کارشناس مامایی یا دریافت نوبت از مطب سیده مهدیه علوی کارشناس مامایی کلیک کنید.

چرا حاملگی خارج رحم رخ می‌دهد؟

بارداری خارج از رحمی برای هر خانمی می‌تواند اتفاق بیافتد. اما در بعضی از خانم‌های باردار احتمال ایجاد آن بالاتر است.
علل بروز حاملگی خارج رحم عبارت‌اند از:

• جراحی لوله‌های فالوپ: شایع‌ترین عامل ایجاد بارداری خارج از رحم، جراحی لوله‌های فالوپ هستند. این جراحی‌ها به دلایل مختلفی از جمله از بین بردن اختلال ایجاد شده در لوله‌ها، بازکردن مجدد لوله‌های رحمی، سزارین و غیره انجام می‌شود؛
• داشتن سابقه‌ی قبلی حاملگی خارج از رحم: با داشتن سابقه بارداری خارج رحمی، احتمال تکرار آن در بارداری بعدی، حدود ۱ مورد در هر ۱۰ بارداری است. در صورت داشتن سابقه ۲ بار و یا بیشتر بارداری خارج رحمی احتمال بروز آن در بارداری‌های بعدی حداقل ۱ مورد در هر ۴ بارداری است؛
• بیماری التهابی لگن :داشتن عفونت در قسمت فوقانی دستگاه تناسلی که به علت عفونت‌های جنسی (مقاربتی) مانند سوزاک یا کلامیدیا ایجاد می‌شود باعث افزایش احتمال بارداری خارج‌رحمی می‌شود؛
• داشتن شرکای جنسی متعدد: بروز بیماری‌های منتقله از راه جنسی (STI) و بیماری‌های التهابی لگن (PID)، خطر ابتلا به بارداری خارج رحمی را افزایش می‌دهد؛
• مصرف مواد مخدر در دوران بارداری: مصرف مواد مخدر احتمالاً به علت ایجاد اختلال در لوله‌های فالوپ و رحم، خطر بارداری خارج رحمی را بیشتر می‌کند؛
• اندومتریوز: به رشد قسمتی از بافت اندومتر (لایه‌ی داخلی حفره رحم) در بافت‌های خارج از رحم می‌گویند، این اتفاق به علت ایجاد زخم در لوله‌های فالوپ موجب افزایش احتمال بارداری‌های خارج رحمی می‌شود؛
• بارداری در سن بالای ۳۵ سال: این امر به علت عملکرد نادرست لوله‌ی فالوپ و یا به علت بیماری التهابی لگن (PID) موجب افزایش آسیب در خانم‌های مبتلا به عفونت شده و احتمال بارداری خارج رحمی را افزایش می‌دهد؛
• بارداری علی‌رغم داشتن IUD: این بارداری در موارد نادر و با وجود استفاده از وسیله‌ی جلوگیری داخل رحمی یا همان آیودی صورت می‌گیرد. احتمال بارداری خارج رحمی در این شرایط نیز افزایش پیدا می‌کند؛
• کشیدن سیگار در دوران بارداری: به نظر می‌رسد استعمال سیگار در دوران بارداری عملکرد طبیعی لوله‌های فالوپ را مختل کرده و باعث افزایش احتمال بارداری خارج رحمی می‌شود.
• قرص های ضدبارداری حاوی پروژسترون : بعضی تحقیقات نشان داده‌‌اند که استفاده از این نوع قرص‌ها احتمال بارداری‌های خارج رحمی را افزایش می‌دهد؛
• شکل غیر نرمال لوله‌ی فالوپ: در صورتی که لوله‌های رحمی شکل طبیعی نداشته باشند احتمال بارداری خارج رحمی افزایش می‌یابد.

حاملگی خارج رحم چه علائمی دارد؟

علایم بارداری خارج رحمی در خانم‌های باردار متفاوت است. این علایم اوایل بارداری مشاهده می‌شود. هر چند در بعضی از خانم‌های باردار تا زمان پاره شدن لوله‌ی فالوپ علایم بالینی مشاهده نمی‌شود.
در بارداری خارج رحمی نیز همانند بارداری‌های طبیعی، علایمی مانند قطع عادت ماهانه، درد در ناحیه‌ی سینه، خستگی و حالت تهوع مشاهده می‌شود. با انجام تست تشخیص بارداری در منزل (بی بی چک) جواب مثبت بارداری مشاهده می‌شود. در ابتدا ممکن است علایمی مانند حساسیت در شکم یا درد و خونریزی از واژن به صورت خفیف مشاهده شود. با مشاهده‌ی هر یک از علایم زیر، خانم باردار باید فوراً به پزشک مراجعه کند.

به طور کلی علایم بارداری خارج از رحم عبارتند از:

• حساسیت و درد در ناحیه‌ی شکم و لگن: در این شرایط دردهای ناگهانی و پیوسته در ناحیه‌ی شکم و لگن مشاهده می‌شود که ابتدا خفیف بوده و سپس تشدید می‌شود. این دردها با انجام فعالیت یا سرفه و حرکات روده افزایش پیدا می‌کند. درد در یک ناحیه حس می‌شود اما در همه‌ی قسمت‌های شکم و لگن می‌تواند وجود داشته باشد؛
• لکه‌بینی یا خونریزی واژینال در صورت اطمینان از بارداری: لکه‌بینی یا خونریزی مانند آغاز یک دوره‌ی قاعدگی، خفیف است. در این شرایط خون به رنگ قرمز یا قهوه‌ای (مثل رنگ خون خشک‌شده) مشاهده می‌شود. خونریزی ممکن است پیوسته یا متناوب و شدید یا خفیف باشد؛
• درد در ناحیه‌ی کتف و گردن: گرفتگی عضلانی و خونریزی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. اما درد در ناحیه‌ی کتف به خصوص زمانی که خانم باردار در حال استراحت است، از علایم بارز برای تشخیص بارداری خارج رحمی به شمار می‌رود. چرا که درد به علت خونریزی داخلی ایجاد می‌شود که در اثر تحریک عصبی در کتف بروز می‌کند؛
• پارگی لوله‌ی فالوپ: علایمی مانند شوک، ضعف، تپش قلب، پوست رنگ پریده و سرگیجه یا غش مشاهده می‌شود؛
• حالت تهوع و استفراغ همراه با درد؛
• درد در یک سمت بدن؛
• انقباض و گرفتگی عضلات شکم.