مراقب باشید/ بیماری سل هنوز وجود دارد

سل یک بیماری عفونی واگیر است که در اثر میکروبی میله ای شکل به نام باسیل سل ایجاد می شود. این بیماری می تواند به هر قسمتی از بدن انسان مانند استخوان ها، مفاصل، مغز، کلیه، پوست و ...) حمله و آن ها را گرفتار کند، اما به دلیل نیاز و علاقه زیاد این میکروب به اکسیژن در ۸۰ درصد موارد ریه ها را هدف حمله خود قرار می‌دهد.

این بیماری از گذشته‌های دور در کشورهای مختلف دنیا وجود داشته و در طول تاریخ باعث ابتلا و مرگ انسان‌های زیادی شده است و هنوز هم یک مشکل جهانی به حساب می آید. در حال حاضر حدود ۲ میلیارد نفر در دنیا با میکروب سل آلوده شده اند و بدون آنکه احساس بیماری کنند میکروب سل را به صورت نهفته در بدن خود دارند، عواملی که موجب ضعف سیستم ایمنی می شوند باعث می گردند که باسیل سل از حالت نهفته خارج شده و موجب بیماری فعال سل در این افراد شود.

در حال حاضر سالیانه حدود ۱۰ میلیون نفر به بیماری سل مبتلا می شوند و ۱.۳ میلیون نفر در اثر این بیماری جان می سپارند، در حالیکه این بیماری قابل پیشگیری و درمان است. عواملی مثل فقر، مهاجرت، پوشش بهداشتی نامناسب در کشورهای دچار بحران و انتشار بیماری ایدز در جوامع، موجب توسعه بیماری سل در جهان شده است.

روش انتقال بیماری

راه اصلی انتقال باسیل سل از طریق هوا و تنفس بوده و چون انسان به نفس کشیدن زنده است، پس هر کسی می تواند این باسیل را از طریق تنفس دریافت و به بیماری سل مبتلا شود. هنگام عطسه، سرفه، حرف زدن و حتی خندیدن توسط بیمار مبتلا به سل ریوی، قطرات ریز حاوی میکروب سل در هوا پراکنده می شوند که می توانند به مدت چند ساعت در هوا به حالت معلق باقی بمانند. اگر فردی سالم در هوای آلوده به این قطرات ریز، تنفس کند میکروب سل وارد ریه های او خواهد شد. با این حال برای انتقال بیماری، تماس طولانی و نزدیک با بیمار لازم است.

بیماری سل در محیط های شلوغ، کوچک، بدون تهویه مناسب، کم نور و مرطوب بیشتر انتقال می یابد. 

بد نیست بدانید که هر فرد مبتلا به سل ریوی مسری در صورت عدم درمان می تواند سالانه به طور متوسط میکروب بیماری را به ۱۰ تا ۱۵ فرد سالم انتقال دهد.

علائم بیماری چیست؟

علائم بیماری سل بسته به محل گرفتاری در بدن متفاوت است، اما علاقه زیاد میکروب سل به ریه ها باعث می شود که شایع ترین نوع بیماری، سل ریوی باشد.

علائم سل ریوی عبارتند از سرفه مداوم (به مدت۲ هفته یا بیشتر) که می تواند با خلط همراه باشد یا نباشد (شایع ترین علامت)، تب (که در عصرها بیشتر است)، کاهش وزن، عرق کردن شبانه، بی اشتهایی، خستگی زودرس و ضعف عمومی و گاهی در مواردیکه بیماری دیر تشخیص داده می شود درد قفسه سینه و تنگی نفس و خلط خونی. افراد دارای علائم مشکوک به سل به ویژه سرفه مداوم، باید سریعا به پزشک مراجعه کنند.

چگونه می‌توان پیشگیری کرد؟

 تشخیص به موقع و درمان کامل بیماران (که موثرترین روش پیشگیری از ابتلای اطرافیان به سل محسوب می شود)

 داشتن رفتارهای سالم و بهداشتی نظیر:

الف- پوشاندن دهان و بینی با دستمال در هنگام سرفه و عطسه (آداب سرفه) ب) خودداری از ریختن آب دهان و خلط روی زمین ج) خوردن غذا های سالم به مقدار کافی (یعنی داشتن تغذیه مناسب) د) تهویه مناسب محل زندگی و کار با هوای تازهه) خود داری از مصرف سیگار

 تزریق واکسن ب ث ژ به کلیه نوزادان در بدو تولد جهت جلوگیری از ایجاد اشکال شدید و کشنده بیماری سل در سنین کودکی

 درمان پیشگیرانه دارویی برای افراد در معرض خطر بیشتر برای ابتلا به سل (مانند اطرافیان در تماس با بیماری مبتلا به سل ریوی مسری و افراد مبتلا به ویروس ایدز)

 سعی در افزایش اطلاعات بهداشتی جامعه (که یکی از راههای آن انتقال اطلاعات کسب شده توسط شما به اعضای خانواده و بستگان می باشد).

منبع: وبدا