استامینوفن پاراکید ـ تفاوت با استامینوفن معمولی + میزان مصرف
استامینوفن پاراکید یکی از رایج‌ترین داروهای تب‌بر و مسکن مخصوص کودکان است که بسیاری از والدین با آن آشنا هستند. این دارو با طعم مطلوب و فرمولاسیون مناسب برای کودکان، به کاهش تب ناشی از سرماخوردگی، واکسیناسیون یا عفونت کمک می‌کند و دردهای خفیف مانند دندان‌درد یا گوش‌درد را تسکین می‌دهد. با این حال، آشنایی با میزان مصرف، نحوه استفاده، عوارض احتمالی و تفاوت آن با داروهای مشابه مانند تایلوفن، اهمیت زیادی دارد تا مصرف آن برای کودک ایمن و موثر باشد. در ادامه، همه چیز را درباره استامینوفن پاراکید از دوز مصرفی تا نکات مهم دارویی خواهیم گفت.
فهرست مطالب
- استامینوفن پاراکید را بیشتر بشناسید
- اشکال دارویی استامینوفن پاراکید و تفاوت آن‌ها
- موارد مصرف استامینوفن پاراکید
- قطره و شربت استامینوفن کودکان چند سی سی؟
- تفاوت استامینوفن پاراکید با استامینوفن معمولی
- قطره استامینوفن بهتر است یا شیاف؟
- تفاوت استامینوفن پاراکید و استامینوفن تایلوفن
- بهترین قطره استامینوفن برای نوزاد
- هشدارها و موارد احتیاط
- عوارض قطره استامینوفن پاراکید برای نوزاد
- موارد منع مصرف استامینوفن پاراکید
- تداخلات دارویی استامینوفن پاراکید
- شرایط نگهداری استامینوفن پاراکید
- سوالات متداول
استامینوفن پاراکید را بیشتر بشناسید
استامینوفن پاراکید یکی از پرمصرف‌ترین داروهای ضد تب و ضد درد برای کودکان و نوزادان است که توسط شرکت داروسازی الحاوی تولید می‌شود. این دارو در دو شکل قطره خوراکی و شربت (سوسپانسیون خوراکی) در دسترس است و به دلیل طعم مناسب و تحمل بالا در کودکان، جایگاه ویژه‌ای در درمان تب و دردهای خفیف دارد.
ترکیب اصلی آن استامینوفن (Paracetamol) است؛ دارویی که با مهار مواد شیمیایی مولد تب و درد در مغز، باعث کاهش دمای بدن و تسکین درد می‌شود.
اشکال دارویی استامینوفن پاراکید و تفاوت آن‌ها
استامینوفن پاراکید به دو شکل اصلی قطره و شربت موجود است
قطره استامینوفن پاراکید (Parakid Drops):
مخصوص نوزادان و کودکان زیر دو سال است. هر ۱ میلی‌لیتر از قطره، حدود ۱۰۰ میلی‌گرم استامینوفن دارد. به دلیل غلظت بالا، مقدار کمی از دارو اثر می‌کند و به‌راحتی با قطره‌چکان داده می‌شود.
شربت استامینوفن پاراکید (Parakid Suspension):
شربت استامینوفن کودکان مخصوص کودکان بالای دو سال است. هر ۵ میلی‌لیتر از شربت، حدود ۱۲۰ میلی‌گرم استامینوفن دارد. طعم مطلوب آن باعث می‌شود کودک راحت‌تر دارو را بپذیرد.
قطره و شربت پاراکید نباید به‌جای هم استفاده شوند، زیرا غلظت متفاوتی دارند. اشتباه در مصرف ممکن است باعث دریافت دوز زیاد و در نتیجه آسیب کبدی شود.
موارد مصرف استامینوفن پاراکید
پزشکان برای کنترل تب و درد در شرایط زیر از این شربت و قطره استامینوفن پاراکید استفاده می‌کنند:
- تب ناشی از سرماخوردگی، آنفلوآنزا، عفونت گوش یا واکسیناسیون
- درد ناشی از دندان‌درآوردن نوزاد
- گلودرد، سردرد یا درد عضلات
- تسکین دردهای خفیف پس از واکسن یا بیماری‌های ویروسی
استامینوفن پاراکید بعد از واکسن
استامینوفن پاراکید معمولاً بعد از واکسیناسیون برای کودکان تجویز می‌شود تا تب و درد خفیف ناشی از تزریق واکسن کاهش یابد. این دارو با کاهش التهاب و اثر روی مرکز تب در مغز، به کودک کمک می‌کند راحت‌تر بخوابد و ناراحتی ناشی از واکسن کمتر شود. با این حال، مصرف آن نباید پیش از واکسن به صورت پیشگیرانه بدون نظر پزشک انجام شود، و دوز باید دقیقاً بر اساس وزن کودک و توصیه پزشک تنظیم گردد تا ایمنی و اثربخشی دارو حفظ شود.
به نقل از pmc.ncbi.nlm.nih.gov.
an open label, randomized study demonstrated that while acetaminophen (paracetamol) prophylaxis significantly reduced fever following routine childhood immunization, it simultaneously blunted the immune response to several vaccine antigens.
یک مطالعه تصادفی نشان داد که اگرچه دادن استامینوفن پس از واکسیناسیون، تب را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد، اما همزمان پاسخ ایمنی به چندین آنتی‌ژن واکسن را کند می‌کند.
استامینوف پاراکید برای درد دندان
استامینوفن پاراکید می‌تواند برای تسکین درد ناشی از دندان‌درآوردن نوزادان و کودکان خردسال مفید باشد. این دارو با کاهش درد خفیف و ناراحتی کودک، به او کمک می‌کند راحت‌تر غذا بخورد و بخوابد. دوز مصرف باید دقیقاً بر اساس وزن کودک تنظیم شود و بهتر است پیش از مصرف با پزشک یا داروساز مشورت شود تا هم اثر مطلوب حاصل شود و هم از عوارض احتمالی جلوگیری گردد.
قطره و شربت استامینوفن کودکان چند سی سی؟
دوز مصرفی باید بر اساس وزن کودک تعیین شود، نه سن. مقدار معمول ۱۰ تا ۱۵ میلی‌گرم استامینوفن به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است که می‌توان آن را هر ۴ تا ۶ ساعت تکرار کرد (حداکثر ۵ نوبت در ۲۴ ساعت). همچنین باید توجه داشته باشید که دوز قطره و شربت با همدیگر متفاوت است.
نمونه دوز قطره استامینوفن پاراکید
|
توضیح |
معادل میلی‌گرم استامینوفن |
مقدار مصرف قطره |
سن تقریبی |
وزن کودک |
|
برای نوزادان زیر 3 ماه فقط با تجویز پزشک |
40–50 mg |
0.4 تا 0.5 میلی‌لیتر |
حدود 3 ماه |
4 تا 5 کیلوگرم |
|
هر 4 تا 6 ساعت در صورت تب یا درد |
60–70 mg |
0.6 تا 0.7 میلی‌لیتر |
حدود 6 ماه |
6 تا 7 کیلوگرم |
|
حداکثر 4 بار در روز |
80–100 mg |
0.8 تا 1 میلی‌لیتر |
حدود 1 سال |
8 تا 10 کیلوگرم |
|
فاصله‌ی حداقل 4 ساعته بین دوزها |
110–130 mg |
1.1 تا 1.3 میلی‌لیتر |
حدود 2 سال |
11 تا 13 کیلوگرم |
نمونه دوز شربت استامینوفن پاراکید
|
توضیح |
معادل میلی‌گرم استامینوفن |
مقدار مصرف شربت |
سن تقریبی |
وزن کودک |
|
حداکثر 4 نوبت در روز |
96–120 mg |
4 تا 5 میلی‌لیتر |
حدود 2 سال |
12 تا 15 کیلوگرم |
|
نباید بیش از 5 نوبت در 24 ساعت مصرف شود |
144–168 mg |
6 تا 7 میلی‌لیتر |
حدود 3 تا 4 سال |
16 تا 20 کیلوگرم |
نکات مهم:
- از پیمانه یا قطره‌چکان مخصوص خود دارو استفاده کنید.
- بین دو نوبت مصرف، حداقل ۴ ساعت فاصله بگذارید.
- هرگز دو فرم قطره و شربت را همزمان ندهید.
- اگر تب بیش از ۳ روز یا درد بیش از ۵ روز ادامه داشت، باید به پزشک مراجعه شود.
تفاوت استامینوفن پاراکید با استامینوفن معمولی
تفاوت اصلی استامینوفن پاراکید با استامینوفن معمولی در فرم، غلظت و گروه هدف مصرف‌کننده است؛ پاراکید مخصوص کودکان طراحی شده و به شکل قطره یا شربت با غلظت مناسب برای نوزادان و کودکان خردسال عرضه می‌شود، در حالی که استامینوفن معمولی بیشتر به شکل قرص، کپسول یا شربت بزرگسالان است. از نظر ترکیب موثر و اثر درمانی هیچ تفاوتی بین آن‌ها وجود ندارد، اما پاراکید به والدین امکان می‌دهد دوز دقیق را بر اساس وزن کودک اندازه‌گیری کنند و مصرف راحت‌تر و ایمن‌تری برای کودکان فراهم می‌آورد.
قطره استامینوفن بهتر است یا شیاف؟
تفاوت اصلی زمان استفاده بین قطره یا شربت استامینوفن و شیاف استامینوفن در سرعت جذب و شرایط مصرف کودک است؛ قطره و شربت معمولاً سریع جذب می‌شوند و برای کاهش سریع تب یا درد در کودکانی که می‌توانند دارو را بخورند مناسب هستند، در حالی که شیاف زمانی کاربرد دارد که کودک استفراغ دارد یا قادر به بلع دارو نیست، اما جذب آن کمی کندتر است و اثر دارویی دیرتر ظاهر می‌شود. بنابراین انتخاب فرم دارو بستگی به وضعیت کودک و شرایط مصرف دارد.
تفاوت استامینوفن پاراکید و استامینوفن تایلوفن
تایلوفن و پاراکید هر دو از داروهای حاوی استامینوفن (Paracetamol) هستند و از نظر ترکیب موثر، عملکرد و تاثیر دارویی تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ هر دو برای کاهش تب و تسکین درد خفیف در کودکان به کار می‌روند.
تفاوت اصلی آن‌ها در شرکت تولیدکننده، شکل دارویی و ویژگی‌های ظاهری است: پاراکید محصول شرکت داروسازی الحاوی است و در دو فرم قطره و شربت با طعم مطلوب تولید می‌شود، در حالی که تایلوفن معمولاً محصول شرکت شفا دارو یا داروسازی‌های مشابه بوده و آن هم در فرم‌های قطره، شربت و قرص عرضه می‌شود. از نظر اثربخشی بالینی تفاوتی میان آن‌ها وجود ندارد، اما طعم، غلظت و نوع بسته‌بندی ممکن است باعث شود والدین یکی از این دو برند را برای کودک خود ترجیح دهند.
بهترین قطره استامینوفن برای نوزاد
استامینوفن پاراکید به دلیل غلظت مناسب برای نوزادان، طعم ملایم و قطره‌چکان دقیق یکی از گزینه‌های محبوب و راحت برای والدین است و مصرف آن در دوزهای توصیه‌شده، ایمن و موثر است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود والدین بتوانند دوز دقیق دارو را اندازه‌گیری کرده و کودک راحت‌تر دارو را بپذیرد.
با این حال، نظر پزشک همیشه ارجحیت دارد، زیرا او با توجه به وزن، سن، وضعیت سلامت و سابقه بیماری‌های کودک، فرم مناسب دارو (قطره یا شربت) و دوز دقیق را تعیین می‌کند. حتی اگر پاراکید گزینه مناسبی به نظر برسد، مصرف هر داروی استامینوفن باید طبق توصیه پزشک انجام شود تا ایمنی و اثربخشی دارو تضمین شود.
هشدارها و موارد احتیاط
در زمان مصرف استامینوف پاراکید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- در کودکانی که دچار بیماری‌های کبدی هستند یا داروهای موثر بر کبد مصرف می‌کنند، باید با احتیاط استفاده شود.
- از مصرف همزمان داروهای دیگر حاوی استامینوفن (مثل شربت‌های سرماخوردگی) پرهیز کنید.
- مصرف زیاد و طولانی‌مدت می‌تواند باعث آسیب شدید به کبد شود.
- در صورت مشاهده علائمی مانند زردی پوست، بی‌حالی، تهوع یا استفراغ مداوم، مصرف دارو را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عوارض قطره استامینوفن پاراکید برای نوزاد
در دوز درمانی، استامینوفن پاراکید معمولاً بی‌خطر است. با این حال ممکن است در برخی کودکان علائم زیر مشاهده شود:
- تهوع خفیف یا دل‌درد
- بثورات پوستی یا آلرژی نادر
- خواب‌آلودگی یا بی‌حالی خفیف
- در موارد نادر، واکنش آلرژیک شدید (که نیاز به مراقبت فوری دارد)
موارد منع مصرف استامینوفن پاراکید
هرچند استامینوفن پاراکید یکی از ایمن‌ترین داروهای کودکان است، اما در بعضی شرایط باید با احتیاط یا حتی ممنوعیت مصرف همراه باشد. مصرف این دارو توسط کودکان زیر حتماً باید با تجویز پزشک باشد در غیر این صورت ممنوع است:
کودکان مبتلا به بیماری‌های کبدی یا نارسایی کبد
استامینوفن در کبد تجزیه می‌شود، بنابراین اگر کودک دچار بیماری‌های کبدی (مثل هپاتیت، چربی کبد، یا زردی شدید) باشد، مصرف آن ممکن است باعث آسیب بیشتر به بافت کبد شود. در این شرایط، پزشک باید دوز را تنظیم یا داروی جایگزین تجویز کند.
کودکانی که داروهای موثر بر کبد مصرف می‌کنند
برخی داروها مانند داروهای ضدصرع (فنی‌توئین، کاربامازپین)، داروهای ضد سل، یا برخی آنتی‌بیوتیک‌ها متابولیسم استامینوفن را در کبد تغییر می‌دهند و می‌توانند خطر سمیت کبدی را افزایش دهند.
کودکان دارای حساسیت به استامینوفن یا ترکیبات دارو
اگر کودک قبلاً پس از مصرف استامینوفن دچار کهیر، خارش، یا تورم شده باشد، نباید دوباره آن را مصرف کند. این حساسیت هرچند نادر است، ولی باید جدی گرفته شود.
کودکانی که بیش از حد مجاز دارو دریافت کرده‌اند
مصرف همزمان چند داروی حاوی استامینوفن (مثلاً قطره پاراکید به همراه شربت سرماخوردگی) می‌تواند باعث دریافت دوز زیاد شود. در این صورت مصرف دارو باید فوراً قطع و به پزشک مراجعه شود.
نوزادان کمتر از دو ماه (بدون تجویز پزشک)
در نوزادان زیر دو ماه، متابولیسم کبدی هنوز کامل نیست و استفاده از هر داروی تب‌بر—including استامینوفن—باید فقط با نظر پزشک انجام شود.
کودکانی که به تازگی دچار استفراغ یا کم‌اشتهایی شدید شده‌اند
در این حالت ممکن است عملکرد کبد ضعیف شده باشد یا خطر تجمع دارو افزایش یابد. در چنین شرایطی، مصرف باید به تعویق بیفتد تا پزشک وضعیت عمومی کودک را ارزیابی کند.
تداخلات دارویی استامینوفن پاراکید
تداخلات دارویی استامینوفن پاراکید معمولاً کم است، اما برخی داروها می‌توانند اثر یا متابولیسم آن را تحت تاثیر قرار دهند از جمله:
- داروهای ضدصرع (مثل فنی‌توئین، کاربامازپین، والپروات): می‌توانند متابولیسم استامینوفن در کبد را افزایش داده و ریسک آسیب کبدی را بالا ببرند.
- داروهای ضدانعقاد خون (وارفارین): مصرف مکرر استامینوفن ممکن است اثر داروهای ضدانعقاد را افزایش دهد و احتمال خونریزی را بالا ببرد.
- برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدویروس: مانند ریفامپین یا داروهای فعال روی کبد می‌توانند تجزیه استامینوفن را تغییر دهند و نیاز به دوز تنظیمی دارد.
- سایر داروهای حاوی استامینوفن: مانند شربت‌های سرماخوردگی یا تب‌برهای ترکیبی؛ مصرف همزمان باعث افزایش دوز و احتمال آسیب کبدی می‌شود.
قبل از مصرف استامینوفن پاراکید همزمان با هر داروی دیگر، بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت شود.
شرایط نگهداری استامینوفن پاراکید
- دارو را در دمای کمتر از ۳۰ درجه و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
- پس از هر بار مصرف، در بطری را محکم ببندید.
- از یخ‌زدگی دارو جلوگیری کنید.
- پس از باز شدن بطری، ترجیحاً ظرف ۶ ماه مصرف شود.
سخن پایانی
استامینوفن پاراکید دارویی موثر، ایمن و خوش‌طعم برای کنترل تب و درد کودکان است که در دو فرم قطره و شربت در دسترس است. با رعایت دوز صحیح بر اساس وزن، استفاده از پیمانه مخصوص، و پرهیز از مصرف همزمان با داروهای مشابه، می‌توان از مزایای این دارو بدون نگرانی بهره برد. همیشه به یاد داشته باشید که استامینوفن فقط علائم بیماری را کاهش می‌دهد و درمان اصلی باید زیر نظر پزشک انجام شود.
