علت ترس از بارداری، همراه با راهکار

بسیاری از زوج های جوان، این روزها بر این باورند که خانواده ایده آل، خانواده ای تکفرزندی است و داشتن بیش از یک فرزند در خانواده سطح کیفی تربیت کودک را کاهش می دهد. علاوه بر مسائل اقتصادی، شاید همین دلیل سبب افزایش روند تک فرزندی و کاهش میل زوجین به باروری و فرزندآوری در سال های اخیر شده است.

مدیر گروه روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی در این باره گفت: هدف از تشکیل خانواده در چند دهه اخیر نسبت به گذشته دچار تغییر شده زیرا در خانواده های سنتی با دید تداوم وضعیت اجتماعی هدف اصلی ازدواج ضمن بر آوردن نیازهای زن و شوهری، پرورش فرزندان سالم بود اما درحال حاضر هدف اصلی هریک از زوجین ارتقای وضعیت خود در عرصه های مختلف تحصیلی، اجتماعی، اقتصادی و… است و در این بین آنان حضور فرزند را مخل رسیدن به اهداف شخصی خود می دانند.

فربد فدائی ادامه داد: در ازدواج های سنتی مرد همواره در نقش نان آورخانه و زن نقش کدبانو و مادر را به عهده داشت؛ در چنین شرایطی زنان نقش مادری خود را به عنوان یک وظیفه اصلی و اساسی پذیرفته بودند، در حالی که اکنون به علت اشتغال و افزایش سطح سواد گروه عمده ای از زنان در جامعه، این باورها از بین رفته و امکان آنکه زن بتواند بخش عمده ای از وقت خود را به فرزندپروری اختصاص دهد نیز وجود ندارد.

این روانپزشک افزود: درگذشته هدف های اصلی و اساسی ازدواج، زن و مرد را مکلف می کرد تا هدف های فردی خود را به نفع آنان تغییر دهند، اما درحال حاضر با وجود مسائلی چون افزایش امکان تحصیل برای دختران وسپس اشتغال و استقلال آنان شاهد افزایش سن باوروی و و کاهش تمایل به آن هستیم. همچنین زنان و مردانی که در سنین بالا ازدواج می کنند بعلت تعهدات شغلی و تحصیلی خود ترجیح می دهند فرزندان کمتری داشته باشند در حالی که در کنار این عوامل نمی توان نقش تبلیغاتی که طی دهه های گذشته خانواده را تشویق به داشتن فرزند کمتر می کرد، نادیده گرفت.

مدیر گروه روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تصریح کرد: تمامی تصمیم گیری های کلان جامعه باید با نهایت آگاهی و با برنامه ریزی های دقیق صورت گیرد اما متاسفانه این دید جامع در زمان اجرای سیاست کاهش فرزند آوری در سال های گذشته وجود نداشت به نحوی که در آن زمان به صورت شتابزده تبلیغات وسیعی برای اجرای آن سیاست انجام شد.

وی ادامه داد: برای نهادینه شدن تحولات اجتماعی در مردم یک جامعه زمان زیادی لازم است و در حال حاضر نیز تغییر دیدگاه درخصوص فرزندآوری نیز به علت نهادینه شدن سیاست کاهش فرزندآوری در مردم، چندین دهه به طول خواهد انجامید و در این بین تبلیغات نیز تأثیر زیادی نخواهند داشت.
این روان پزشک با تاکید بر آنکه در حال حاضر کاهش تمایل به باروری و فرزندآوری در تمامی اقشار جامعه وجود داشته و مختص گروهی خاص نیست، عنوان کرد: یکی دیگر از علل عمده این امر نیز نگرانی های والدین درخصوص نحوه تربیت و پرورش کودکشان است. واقعیت این است که در جامعه سنتی، فرزندان نیروی کار قلمداد می شدند و داشتن فرزندان بیشتر به معنای دسترسی بیشتر به نیروی کار بدون مزد بود درحالی که در جامعه امروزی کودکان تنها مصرف کننده اند.

فدایی ادامه داد: همچنین در دهه های گذشته تحصیلات و بهداشت به طور نسبی رایگان بود و بویژه از نظر امکانات تحصیلی و آموزشی خانواده هیچ هزینه ای را متحمل نمی شد درحالیکه امروزه خانواده ها به دلیل افزایش نگرانی های خود در بسیاری از مواقع مایل به ثبت نام کودکشان در مدارس غیرانتفاعی بوده و درمقابل آن نیز هزینه های زیادی را پرداخت می کنند؛ مجموع این عوامل باعث می شود که امروزه فرزندآوری به امری پر هزینه برای زوجین تبدیل شود.

مدیرگروه روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی ضمن بیان آنکه در گذشته گزینش همسر اغلب از سوی خانواده ها صورت گرفته و در صورت بروز مشکل نیز زوجین با حمایت خانواده ها روبرو بوده و شرایط با ثباتی را پشت سر می گذاشتند افزود: درحال حاضر تعداد قابل توجهی از ازدواج ها بر مبنای آشنایی های خیابانی و یا از طریق محل تحصیل و کار صورت می گیرد و علاقه فردی در آن نسبت به هماهنگی های فردی و خانوادگی اولویت دارد. درچنین شرایطی زوجین در برابر مشکلات ضعیف بوده و از حمایت های خانوادگی کامل نیز بهره مند نیستند و ضمن آنکه اگر آنان از طریق دوستی های خیابانی بایکدیگر آشنا شده و ازدواج کرده باشند اعتماد زیادی به همدیگر نداشته و همواره این تفکر که ممکن بود هر کس دیگری جایگزین من شود در آن ها وجود دارد، به همین دلیل در چنین شرایطی زوجین به دلیل عدم اعتماد و اطمینان کافی به یکدیگر داشتن فرزند را نوعی تهدید و نگرانی عمده تلقی می کنند.

فدایی رواج دیدگاه های سرمایه داری، تولید و پخش محصولات ضد فرهنگی غربی در جامعه و… را نیز از دیگر عوامل تأثیر گذار در کاهش تمایل زوجین به فرزندآوری دانست و اظهار کرد: در بسیاری از فیلم های تلویزیونی و سینمایی غربی که در حال حاضر با استقبال عمومی مردم کشور مواجه شده اند روابط آزاد بین زن و مرد ترویج شده و بسیاری از تابوها و ارزش های اجتماعی حاکم بر روابط زناشویی را تحت تأثیر خود قرارداده که در نتیجه آن شاهد کاهش ازدواج، کاهش تمایل و یا عدم تمایل به فرزندآوری در زوج های جوان خواهیم بود.