درمان ناباروری در ایران، آرزویتان را اینجا تحقق ببخشید

سیاست افزایش نرخ جمعیت با افزایش باروری اجرایی می‌شود و درمان بیماران نابارور در این میان می‌تواند کمک محسوسی به افزایش نرخ باروری کشور کند این در حالی است که بیمه، درمان نازایی را در بر نمی‌گیرد.
سازمان جهانی بهداشت، زوجی که پس از یک سال تلاش برای بارداری، در مدت یک سال باردار نشوند را نابارور می‌داند.
ناباروری به دو مرحله اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی می‌شود که ناباروری اولیه در مورد زوج‌هایی است که اصلاً باردار نمی‌شوند و ناباروری ثانویه نیز در خصوص زوج‌هایی است که فرزند دارند اما برای فرزند دوم یا سوم اقدام می‌کند اما پس از یک سال تلاش مداوم بدون پیشگیری برای بارداری، نمی‌توانند صاحب فرزند دیگری شوند.
آمار نشان می‌دهد ناباوری در ایران حدود ۲۰ درصد و بالاتر از سایر کشورها است؛ یعنی از هر ۵ زوج ایرانی، یک زوج نابارور وجود دارد؛ حدود ۳ میلیون زوج نابارور در ایران وجود دارد که هرسال ۹۰ هزار نفر به آن اضافه می‌شود.
این درحالی‌است که در کشور هیچ حمایت بیمه‌ای از بیمارانی که مشکل نازایی دارند وجود ندارد؛ از آن‌جایی‌که هزینه هر دوره درمانی در مراکز دولتی و خصوصی به‌ترتیب حداقل ۶ و ۱۲ میلیون تومان است می‌توان نتیجه گرفت در مراکز دولتی و خصوصی برای تولد هر فرزند حداقل ۱۸ و ۳۶ میلیون تومان هزینه لازم است و این هزینه‌ها سبب می‌شود که بسیاری از زوج‌های نابارور نتوانند از پس هزینه‌های سرسام‌آور ناباروی بر بیایند و به همین دلیل از لذت پدر و مادر شدن سرباز زنند و برای همیشه بدون فرزند بمانند.

۱۵ درصد زوجین در دنیا نمی‌توانند پدر و مادر شوند
اما نازایی مشکلی نیست که تنها مردم در ایران با آن روبه‌رو باشند؛ بیش از ۱۵ درصد از زوجین در دنیا نمی‌توانند پدر و مادر شوند. آتوسا کریمی، فوق تخصص بیماری‌های زنان و نازایی در خصوص تعریف ناباروری در گفتگو با خبرنگار حوزه بهداشت و پزشکی گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، می‌گوید: تعریف ناباروری در علم پزشکی به این معناست که یک زوج، یک سال از بارداری پیشگیری نداشته باشند و در این‌ یک سال ارتباط زناشویی نیز داشته و بارداری اتفاق نیفتد. در چنین مواقعی به این زوج نازا می‌گویند.
وی معتقد است این تعریف در خصوص زوج‌هایی است که زیر ۳۰ سال باشند اما بعد از ۳۰ سال این تعریف در ۶ ماه خلاصه می‌شود. به این معنا که اگر خانمی ۲۲ ساله باشد، یک سال زمان دارد تا باردار شود اما خانم ۳۳ ساله ۶ ماه وقت برای بارداری‌اش تعریف می‌شود.

۲۰ درصد زوج‌های ایرانی ناباروند
این پزشک متخصص زنان، ناباروری را مختص زنان نمی‌داند و ادامه می‌دهد: در خصوص زوج‌های نابارور، هم زن و هم مرد باید موردبررسی قرار گیرند و آزمایش‌های مختلف از دو زوج صورت گیرد زیرا اصولاً زمانی به یک زوج نسبت ناباروری اطلاق می‌شود که هردوی آن‌ها دارای مشکل باشند و اگر تنها یکی از آن‌ها دارای مشکل باشد، راه‌های زیادی برای حل این مشکل وجود داشته و نمی‌توان به آن‌ها نسبت ناباروری داد.
کریمی با اشاره به فرهنگ کشور ما که بیشتر زوجین خواهان داشتن فرزند هستند، گفت: با توجه به تقاضای داشتن فرزند در خانواده‌های ایرانی، بر اساس آمار بیش از ۲۰ درصد زوجین ایرانی از ناباروری رنج می‌برند. این در حالی است که آمار جهانی ۱۵ درصد است.
باوجود پیشرفت‌هایی که در خصوص باروری زوجین صورت گرفته است هنوز هم برخی از خانواده‌ها از این موضوع در عذاب هستند اما وقتی علت ناباروری شناخته شود، درمان بهتری نیز برای آن صورت می‌گیرد.

ایران در حوزه درمان ناباروری بسیار پیشرفته است
این متخصص ناباروری زنان به روش‌های تشخیص درمانی و تکنیک‌های مختلفی که امروزه در کشور مورداستفاده قرار می‌گیرد اشاره‌ کرده و می‌افزاید: IVF، IUI و میکرو از روش‌هایی است که در سال‌های اخیر به‌شدت در بین زوج‌های نابارور استفاده می‌شود اما در این روش‌ها، ۴۰ درصد امکان بارداری وجود دارد. وقتی زوج ناباروری به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، با انجام یک‌بار از هرکدام از روش‌های فوق، نمی‌توان قول داد که حتماً صاحب فرزند می‌شودن و گاهی برخی از روش‌ها باید تکرار شود.
کریمی با اشاره به فریز کردن جنین در سال‌های اخیر ادامه می‌دهد: امروزه جنین فریز شده و می‌تواند باکیفیت اولیه حفظ شود. اگر زوجی جنین فریز شده داشته باشند، ۴۰ درصد شانس بارداری‌شان نسبت به سایر زوج‌های نابارور بالاتر می‌رود.
وی به زوج‌هایی که از جنین فریز شده استفاده می‌کنند اشاره کرد و می‌افزاید: برخی از خانم‌ها به‌صورت مادرزادی رحم ندارند و گاهی شکل آن به دلیل بارداری قبلی از بین رفته است که به آن هیستروکتومی می‌گویند. در روش فریز جنین از تخمک زن و اسپرم همسر وی، جنین تشکیل‌شده و می‌تواند حتی در رحم فرد دیگری رشد کند. در این روش تمامی خصوصیات ژنتیکی زن و شوهر به فرزند منتقل می‌شود.

فریز جنین روشی برای افزایش فرزندآوری
این متخصص ناباروری تأکید می‌کند: بیشتر زنانی که ازدواج نکرده‌اند و سن آن‌ها بالا می‌رود می‌توانند تخمک‌های خود را فریز کنند. در مردان نیز این اتفاق رخ‌داده و نمونه‌های زیادی داریم که با وجود این‌که مرد ازدواج‌ نکرده اما به دلیل بدخیمیِ بیماری‌ای که دارد، تحت شیمی‌درمانی است و از آن‌جاکه شیمی‌درمانی می‌تواند در کیفیت اسپرم تأثیرگذار باشد، این افراد می‌توانند قبل از فرآیند شیمی‌درمانی نسبت به فریز کردن اسپرم اقدام کنند. این تکنیک‌ها، انقلابی در درمان ناباروری ایجاد کرده است و در واقع امروزه برای تک‌تک مشکلات نازایی، راه‌حل وجود دارد.
این متخصص ناباروری با اشاره به این‌که در سطح دنیا هیچ تکنیکِ کمک باروری وجود ندارد که در کشور ما انجام نشود، ادامه می‌دهد: در حدود ۲۰ سال گذشته برای انجام یک IBF ساده، افراد مجبور بودند به خارج از کشور بروند اما امروزه در این حوزه بسیار توانمند هستیم و در حال حاضر قسمتی از توریسم درمانی ما به بحث نازایی می‌پردازد و بیماران از کشورهای دیگر به ایران آمده تا از فن‌های موجود در کشور برای بارداری استفاده کنند. در واقع باید بگوییم در حوزه ناباروری از دنیا عقب نیستیم، بلکه در سطح بهترین مراکز باروری دنیا قرار داریم.

بیمه حمایتی از درمان ناباروری ندارد
سیاست افزایش نرخ جمعیت با افزایش باروری اجرایی می‌شود و درمان بیماران نابارور در این میان می‌تواند کمک محسوسی به افزایش نرخ باروری کشور کند.
در بند سوم سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی رهبر انقلاب به پوشش هزینه‌های ناباروری اشاره‌شده و عنوان‌شده: «تسهیلات مناسب برای مادران به‌ویژه در دوره بارداری و شیردهی و پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری مردان و زنان و تقویت نهادها و مؤسسات حمایتی ذی‌ربط اختصاص یابد»
"در کشور ما هیچ حمایت جدی توسط بیمه‌ها از هزینه‌های درمان ناباروری وجود ندارد"این موضوع را کریمی صحه می‌گذارد و عنوان می‌کند: هیچ‌کدام از عمل‌های پیشرفته کمک باروری اعم از IVF و ICSI (میکرواینجکشن) و تقریباً هیچ‌کدام از داروها، آزمایش‌ها و سونوگرافی‌های لازم برای درمان ناباروری موردحمایت هزینه‌ای بیمه‌های درمانی نیستند. تنها حمایتی که دولت برای زوج‌های نابارور تدارک دیده است این است که در بیمارستان‌های دولتی دارای امکانات درمان ناباروری برای تنها یک عمل در سالِ هر زوج از مجموع هزینه‌های ۶ میلیون تومان به ازای هر دوره درمانی تنها ۱,۷ میلیون تومان در قالب طرح تحول سلامت به هزینه‌های زوج‌ها کمک می‌شود که کمتر از ۳۰ درصد هزینه یک دوره درمانی است.

هزینه‌های ناباروری در نظام حقوقی بیمه‌های پایه به‌عنوان یک بیماری تعریف‌نشده است
با این‌وجود احتمال موفقیت در عمل‌های پیشرفته کمک باروری برای دنیا حدود ۴۰ درصد است. در ایران گزارش‌های رسمی و علنی دقیقی از این آمار وجود ندارد، اما با این فرض خوش‌بینانه که احتمال موفقیت در عمل‌های کمک باروری برای ایران و جهان یکی است می‌توان نتیجه گرفت که برای تولد یک فرزند لازم است هر زوج به‌طور میانگین ۳ دوره درمانی کمک باروری را طی کنند. از آن‌جایی‌که هزینه هر دوره درمانی در مراکز دولتی و خصوصی به‌ترتیب حداقل ۶ و ۱۲ میلیون تومان است می‌توان نتیجه گرفت در مراکز دولتی و خصوصی برای تولد هر فرزند حداقل ۱۸ و ۳۶ میلیون تومان هزینه لازم است و این هزینه‌ها سبب می‌شود که بسیاری از زوج‌های نابارور هیچ اقدامی برای درمان ناباروری انجام ندهند زیرا هزینه‌های ناباروری در نظام حقوقی بیمه‌های پایه به‌عنوان یک بیماری تعریف‌نشده است.