مراقبت از نوزاد پس از زایمان، سه ماه اول

زمانی‌ که فرزندتان به این جهان قدم می‌گذارد به یکباره با نورهای شدید بسیار و صداهای گوش‌خراش مواجه می‌شود، بنابراین تعجبی ندارد که بلافاصله بعد از ورودش به این دنیا گریان باشد. در ادامه با روش‌هایی آشنا می‌شوید که این دوره انتقال را برای شما و فرزندتان آسان تر می‌کند.

اولین گریه های نوزاد پس از زایمان

در حقیقت نوزاد انسان بسیار زودتر از آن که قادر باشد از خود مراقبت کند یا خودش منبع تغذیه را بیابد، متولد می‌شود. به همین علت است که سه ماه اول پس از زایمان، زمانی بسیار حیاتی برای مادر و نوزادش است. این زمانی است که فرزندتان به دنبال یافتن جایگاهی در محیط جدیدش است. فرزندتان در رحم شما از نورهای ناراحت کننده، صداهای گوش‌خراش، تغییرات دما، گرسنگی، تشنگی و ضربه‌ها و تکان‌های مختلف در امان بوده است.

در واقع به دلیل اندازه مغز و بزرگی سر انسان، نوزادان ما پیش از آنکه کاملاً آماده باشند، وارد این جهان می‌شوند. از طرفی اگر بچه برای تکامل بیشتر مدت طولانی تری در رحم بماند، اندازه دور سرش برای عبور از کانال زایمان بیش از اندازه بزرگ می‌شود.

نوزاد فوراً پس از ورود به این جهان در معرض جاذبه زمین، سرما، نورهای درخشان و صداهای مختلف قرار می‌گیرد. علاوه براین، در بیشتر موارد از مادرش جدا شده و در محیطی غریبه قرار می‌گیرد که کاملاً نا‌آشنا و احتمالاً ترسناک است. پس تعجبی نیست که او با این شدت گریه می‌کند! زیرا او پس از ورود به این دنیا با تجربه‌های ناراحت کننده و عجیب بیشماری مواجه شده است.

البته بسیاری از بیمارستان‌ها و زایشگاه‌ها در این زمینه کارهایی انجام می‌دهند تا این تاثیر ناخوشایند اولین تجربه احساسی نوزاد را کاهش دهند، برای مثال با کم کردن نور، سکوت در محیط و رها کردن نوزاد روی سینه مادر شرایط را بهبود می‌بخشند. در تماس پوست با پوست نوزاد و مادر، نوزاد صدا و بوی مادر را احساس می‌کند، دمای بدن مادر او را گرم می‌کند و برای آغاز تغذیه، نوک پستان های مادر را می‌بوید. اما برخی بیمارستان‌ها به مسائل پیرامونی زایمان به این اندازه حساس نیستد.

روند طبیعی زایمان نوزاد را برای ورود به جهان آماده می کند

روند طبیعی زایمان، نوزاد را برای ورود به این جهان آماده می‌کند، یعنی نوزادان برای پذیرش زایمان سزارین یا تسریع زایمان آمادگی ندارند. استفاده از ابزارهای کمکی زایمان مثل "فورسپس" یا گیره مکنده ای که روی سر نوزاد قرار می‌گیرد نیز جزء مسائلی است که در صورت ضرورت استفاده، چالش جدیدی را برای نوزاد به همراه خواهد داشت. حتی احتمال دارد دریافت مسکن درد زایمان بر توانایی او برای تنفس تاثیر گذارد. توجه داشته باشید که نوزادان می‌توانند این تجربه‌ها را با خود حمل کنند، یعنی این مسئله می‌تواند بر شروع زندگی این موجود کوچک تاثیر داشته باشد.

هرچند تمامی نوزادان با تجربه‌ای منحصر به فرد (خوب و بد) متولد می‌شوند، و این نیز بخشی از زندگی است. اما شاید بهتر باشد خوش‌آمد گویی شما برای ورود یک انسان جدید از عشق و محبت نشات گرفته باشد. وقتی نوزاد روی سینه، پستان‌ها و بازوان مادران خود قرار می‌گیرد، عشق ورزیدن را می‌آموزد.

بنابراین و با توجه به چالش‌های مختلفی که نوزادان با آن روبرو هستند، بهتر است شرایطی را مهیا کنید که این شروع با مهربانی، احترام و آگاهی بیشتری همراه باشد.

آرام کردن نوزاد در لحظات اول پس از تولد

شما به‌عنوان یک مادر، کارهای زیادی می‌توانید انجام دهید تا فرزندتان در این مسیر انتقالی به این دنیا با چالش های کمتری روبرو شود یا از تاثیرات آنها را کاهش دهید.

۱- تماس پوست با پوست

پیش از موعد زایمان‌تان، درباره تمایل شما برای برقراری تماس پوست با پوست با پزشکتان صحبت کنید. شاید این امکان وجود داشته باشد که بررسی سلامت فرزندتان در حالی‌ انجام شود که بچه روی سینه شما قرار دارد. وزن‌کشی و اندازه‌گیری بچه نیز بلافاصله پس از زایمان ضروری نیست و می‌تواند یک ساعت بعد انجام گردد. ضمناً هر دارویی که فرزندتان باید دریافت کند نیز می‌تواند هنگامی‌که بچه نزد شماست به او داده شود. زمانی‌که نوزاد در بازوان مادر و با بدن او در تماس است، تپش قلب، فشار خون، میزان قند و تنفس او همگی به حالت عادی باز می‌گردد. زیرا نوزاد در تماس با مادرش احساس امنیت می‌کند، گرم شده و عشق او را دریافت می‌کند.

2- از نور زیاد پرهیز کنید

با قرار دادن پتو یا دستان‌تان روی چشم فرزندتان او در برابر نور شدید اتاق زایمان و بخش زنان حمایت کنید. اگر نور محیط شدید نباشد، ممکن است فرزندتان برای نگاهی به صورت شما تلاشش را آغاز کند. البته با گذشت زمان به نورهای شدید عادت می‌کند.

۳- به آرامی رفتار کنید

با فرزندتان به آرامی و آهسته صحبت کنید و صداهای غیرضروری را به حداقل رسانید. با گذشت زمان فرزندتان یاد می‌گیرد که صداهای مختلف داخل خانه را تشخیص دهد، مثل زنگ تلفن.

4- به احساس سرما و گرما نوزاد توجه کنید

لباس مناسبی به بچه بپوشانید و مطمئن گردید که بیش از حد یا کم به او لباس نپوشانده‌اید و سعی کنید که دمای هوای پیرامون او بیش از حد نوسان نداشته باشد.

۵- نوزاد را قنداق کنید

او برای ۹ ماه در مکانی محدود قرارداشته است، بنابراین بگذارید کشش بدنش آرام آرام آغاز شود. قندان به بچه شما احساس آرامش و احساس ایمن ایمنی می‌دهد، یعنی بسته بندی‌ که با آن آشناست. اما همیشه این کار را نکنید. زیرا او به آزادی هم نیاز دارد تا متوجه جایگاه دست ها و پاهایش شود، استفاده کردن از آن‌ها را بیاموزد و یاد بگیرد که با توجه به جاذبه زمین چگونه آنها را حرکت دهد.

6- به نیازهای نوزاد توجه کنید

فرزندتان در داخل رحم هرگز محتاج درخواستی برای غذا نبوده است. ولی پس از تولد؛ وقتی گرسنه است، درد دارد یا چیزی آسایش او را مختل کند، اگر به عشق و توجه نیاز داشته باشد و یا حتی زمانی‌که حوصله‌اش سر رفته است و به همنشینی با شما نیاز دارد، گریه تنها روش او برای جلب توجه شماست. به یاد بسپارید که او هنوز آرام کردن خودش را یاد نگرفته است و برای انجام این‌ کار نیز محتاج شماست. نگران نباشید با گذشت زمان او کمک کردن به خود را یاد می‌گیرد، اما نه در سه ماهه اول زندگیش. او هنوز جنینی است که در مرحله رشد قرار دارد و این سه ماهه چهارم زمانی است که او همچنان تکامل می‌یابد و تعامل با شما و دنیای جدید را آغاز می‌کند.

۷- شیر مادر بهترین است

شیر مادر کاملاً برای نوزادش طراحی و تولید شده و سرشار از موادی است که از روده های فرزندتان حمایت کرده و دفع مواد زائد را تسهیل می‌کند. شیر مادر به سادگی هضم می‌گردد و ۵۰۰۰ جوانه چشایی او عاشق شیرینی شیر مادر هستند. همچنین شیر شما بوسیله آنچه می‌خورید مزه‌دار شده است و درست مثل مایع آمنیوتیک داخل رحم او را با خوراکی‌ها و مزه غذاهای جدید آشنا می‌کند.

8- عشق را از نوزادتان دریغ نکنید

فکر نکنید که بغل کردن و در آغوش کشیدن زیاد فرزندتان باعث لوس شدن او می‌شود. او در داخل رحم به‌طور مداوم با دیواره رحم شما تماس داشته و با انقباضات و تکان‌های مختلف خو گرفته است، بنابراین در سه ماهه چهارم ( یا تا زمانی‌که می‌توانید) به او بیشتر عشق بورزید و او را در آغوش کشید. وقتی او بزرگ‌تر شد، آرزو می‌کنید که ای‌کاش او را بیشتر در آغوش کشیده بودید.

۹- نوزادتان را آزاد بگذارید

بگذارید فرزندتان با کمترین لباس لگدپرانی کرده و به اطراف حرکت کند تا دنیای جدید خود را با تماسی کامل تجربه کند. البته مطمئن گردید که اتاق به اندازه کافی گرم است و به خاطر داشته باشید که بهترین زمان برای اجرای این کار هنگام حمام کردن است. زیرا گرما و احساس آب اکثر بچه‌های بدخلق را نیز آرام می‌کند و خاطرات خانه قبلی خود (رحم) را به یاد می‌آورد.