علت ناشنوایی در نوزادان، آیا میتوان پیشگیری کرد؟

یکی از نقایصی که ممکن است زمان تولد بروز کند ناشنوایی نوزاد است. تقریبا در هر هزار نوزاد متولد شده ۴ نفر دچار مشکلات جدی در شنوایی می شوند. به ناشنوایی که زمان تولد ایجاد می شود ناشنوایی ارثی گفته می شود. ناشنوایی علاوه بر این می ‌تواند در کودکی یا بزرگسالی به وجود آید. ۳۰ سپتامبر، ۸ مهر به عنوان روز جهانی ناشنوایان نام گذاری شده است. تمام افراد این را می دانند که ناشنوایی بر زندگی کودک و خانواده وی تاثیر بسیاری دارد چون زبان و ایجاد ارتباط در ۳ سال نخست زندگی رخ می دهد. ناشنوایی ممکن است تمام این موارد را تحت تاثیر قرار دهد و باعث شود در مدرسه و محیط زندگی مشکلات یادگیری به وجود آورد.
غربالگری به موقع، تشخیص و درمان کودکان با مشکلات ناشنوایی کمک می ‌نماید تا مهارت زبان آموزی را همچون سایر افراد بیاموزند. با توجه به اینکه تشخیص مشکلات شنوایی در نوزادان آسان نیست، بسیاری از بیمارستان ‌ها بررسی هایی که مورد نیاز است را حتما انجام می دهند.

چه چیز موجب ناشنوایی در نوزادان و کودکان می ‌شود؟
کاهش شنوایی و ناشنوایی ممکن است ژنتیکی باشد و یا اینکه بر اثر جراحت و بیماری به وجود آید. در بعضی از موارد نیز دلیل ناشنوایی می تواند ناشناخته باشد. تقریبا ۹۰ درصد از نوزادان با ناشنوایی ژنتیکی والدین دارای شنوایی مناسب هستند. عوامل ژنتیک تقریبا ۵۰ درصد ناشنوایی ‌ها را در بر می گیرد. تقریبا ۲۵ ژن در ناشنوایی تاثیرگذار می باشند. حدود ۳۰ درصد از نوزادان دارای ناشنوایی نقص زمان تولد هستند. در اینگونه موارد ناشنوایی بخشی از یک سندرم محسوب می شود.
بیماری ‌هایی که ممکن است منجر به ناشنوایی نوزاد شوند می توان به عفونت دوران بارداری نظیر سرخجه، سیتومگالو ویروس، توکسوپلاسموز، هرپس و سفلیس اشاره کرد. نوزادانی که زودتر از زمان مشخص شده متولد می شوند نیز در خطر ابتلا به ناشنوایی هستند.
پس از تولد ضربه به سر و یا عفونت دوران کودکی نظیر مننژیت، سرخک و آبله مرغان ممکن است موجب ناشنوایی گردد. بعضی از درمان ‌ها نظیر آنتی بیوتیک استرپتومایسین و داروهای مربوطه نیز می ‌تواند موجب ناشنوایی گردد. عفونت گوش هم ممکن است به مرور شنوایی را کاهش دهد.

ناشنوایی انواع گوناگون دارد
هنگامی که صدا به گوش خارجی می ‌رسد در کانال گوش شروع به حرکت می کند و به پرده صماخ می ‌رسد. ورود صدا موجب تکان خوردن پرده صماخ می گردد که در نهایت سه استخوان کوچک در گوش میانی شر.ع به حرکت می‌ کنند. در این مسیر کانال گوش، پرده صماخ و گوش میانی صدا را از بیرون به گوش داخلی وارد می کنند. داخل گوش درونی هزاران سلول مویی نازک صدای وارد شده را تشخیص می دهند و به سیگنال‌ هایی که بر روی اعصاب شنوایی وجود دارند تبدیل می نماید و پالس عصبی به مرکز شنوایی در مغز ارسال می کند.

ناشنوایی ممکن است در هر کدام از قسمت های این مسیر رخ دهد
ناشنوایی ژنتیکی هنگامی رخ می دهد که صدا از گوش خارجی به گوش میانی وارد می ‌شود. مسدود شدن کانال گوش، صدمه در پرده صماخ یا عفونت در گوش میانی یکی از شرایطی است که ممکن است منجر به ناشنوایی ارثی گردد. چنین ناشنوایی ای موقتی بوده و به طور معمول با انجام عمل جراحی درمان می شود.
ناشنوایی حسی هنگامی رخ می دهد که سلول های مویی درون گوش داخلی نمی ‌توانند نوسانات ورودی را شناسایی کنند و یا پالس های عصبی به مغز انتقال پیدا نمی کنند. عفونت‌ های قبل از بارداری، کمبود اکسیژن زمان تولد و یاعوامل ژنتیکی می ‌تواند منجر به این نوع ناشنوایی گردد.
ناشنوایی ترکیبی نیز هنگامی رخ می دهد که کودکی که دچار ناشنوایی حسی شده است دارای ناشنوایی ژنتیکی نیز باشد. بسیار مورد اهمیت است کودکانی با ناشنوایی همیشگی مشکلات شنوایی گوش میانی آن ها درمان گردد تا شنوایی ‎شان بیش از اندازه کم نشود.

غربالگری نوزاد برای ناشنوایی
نوزادان با انجام یکی دو آزمایش غربالگری می شوند تا معلوم گردد نوزاد چه اندازه به صدا واکنش نشان می ‌دهد. هر دو آزمایش به مدت پنج تا ده دقیقه به طول می انجامد، بدون درد می باشد و هنگامی که نوزاد در خواب است نیز می ‌توان این آزمایش را انجام داد.
در آزمایش OAE میکروفونی را در گوش نوزاد می گذارند. این میکروفون به کامپیوتر متصل شده است و صدای آرام کلیک کردن به گوش نوزاد ارسال می شود و پاسخ گوش درونی به صدا ثبت می گردد.
در آزمایش AABR صدای ملایم کلیک کردن توسط سمعک به گوش نوزاد فرستاده می شود. سنسورها در سر گذاشته می شوند و به کامپیوتر وصل می گردد تا بتواند فعالیت امواج مغزیرا در واکنش به صدا اندازه ‌گیری نماید.
چنانچه نوزاد در این آزمایش‌ ها به مشکلی مبتلا باشد مجددا این آزمایش ‌ها انجام می ‌شود و به متخصص گوش و حلق و بینی ارسال می ‌شود تا آزمایش‌ های تکمیلی صورت گیرد. آزمایش‌ های تشخیصی تا ۳ ماهگی نوزاد می بایست کامل گردد. پدر و مادر باید بدانند که آزمایش غربالگری نمی ‌تواند ناشنوایی را شناسایی کند. تا ۵ درصد نوزادان نتیجه های غیرطبیعی در بررسی شنوایی نشان می‌ دهند و تست های تکمیلی یک مورد از ده مورد را واقعا مشکل ‌دار تشخیص می‌ دهد.
آزمایش تشخیصی برای نوزادان کمتر از ۶ ماه نظیر آزمایش غربالگری زمان تولد بوده ولی اطلاعات بیشتری به متخصص ارائه می دهد.