ترس های رایج در کودکان، اولین قدم برای درمان

ترس از صدای بلند، ترس از مدرسه، ترس از تاریکی، تنهایی، ترس از حیوانات و.. بسیاری موارد دیگر را می توان نام برد که اثر بسیار نامطلوبی بر جسم و روان کودک به جا می گذارند.

بدرفتاری و خشونت با کودکان
لیدا متقیان کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی با اشاره به انتشار خبری مبنی بر آزار جنسی دختربچه‌ای شش ساله از سوی راننده آژانسی که وی را به مدرسه می‌برد، گفت: بدرفتاری و خشونت با کودکان در حوزه‌های جسمی، عاطفی، جنسی و غفلت، کودک‌آزاری است و آثار و پیامدهای اولیه آن شامل ترس‌های شدید به ویژه ترس از وقوع مکرر، تنها ماندن، آسیب جسمی و مرگ، اضطراب و احساس عدم‌امنیت و پیامدهای بعدی آن نیز رفتارهای خشونت‌آمیز، علائم درماندگی و در نهایت افسردگی است.

این کودکان بدلیل نیاز به محبت، مراقبت، امنیت و حتی نیازهای فیزیولوژیکی مانند غذا و خواب به والدینشان وابسته‌اند، آنان از ترس از دست‌دادن والدینشان قادر نیستند، خشم خود را نسبت به آنان بروز دهند تا جایی که نسبت به تمام بزرگسالان این حس را تعمیم می‌دهند.

به گفته این کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی فقدان کنترل در کودکان بیشتر به دلیل شناخت اندکشان از آنچه که برایشان اتفاق افتاده به صورت رفتارهای خشونت‌آمیز، تندخویی و تظاهرات هیجانی غیرقابل پیش‌بینی نمایان می‌شود.

ترس‌های واقعی و ترس های خیالی
علاوه بر ترس‌های واقعی، این کودکان دچار ترس‌های خیالی و کابوس‌های فراوان نیز می‌شوند که این ترس‌های خیالی به اندازه ترس‌های واقعی لازم است، جدی تلقی شوند.

علائمی نظیر ترس از تاریکی، تنهایی و موجودات عجیب و غریب، چسبیدن به والدین و علائم اضطراب جدایی، مشکلات خواب یا مشکلات مربوط به توالت رفتن به طور معمول برای کودکان پس از هر بحرانی ایجاد می‌شود، به مرور زمان و با بهبود کودک این موارد از بین خواهند رفت.

شیوه‌های درمان
اولین قدم برای درمان، تشخیص و درک ترس و اضطرابی است که کودک تجربه می‌کند، بنابراین آنچه که مهم است در ابتدا ایجاد فضایی برای ابراز احساسات ترس و اضطراب کودک و ایجاد احساس امنیت در وی است.

روش‌های مفید برای ابراز احساسات کودکان نیز استفاده از نقاشی خانواده، عروسک‌های خانواده و داستان‌های تخیلی است که با این روش‌ها می‌توان هم ارزیابی کرد و هم آموزش داد. همچنین باید درمان روی مهارت‌های آرام‌سازی، راهبردهای حل مساله و روش‌های مقابله با خشم و استفاده از روش‌های بهبود عزت نفس در کودکان انجام شود.

خانواده درمانی از ارکان اصلی درمان فردی کودکان
موضوعاتی نظیر احساس گناه و افسردگی ناشی از بدرفتاری، شکست والدین در حمایت و محافظت و مراقبت از کودک، خشم کودک نسبت به والدین، به عهده گرفتن مسئولیت بدرفتاری، الگوهای ضعیف ارتباطی و فرزندپروری و نیازهای افراد خانواده که به طور غیرمستقیم تحت تاثیر کودک آزاری قرار گفته‌اند و آموزش مهارت‌های لازم برای ارتباط مناسب با کودک از جمله مواردیست که در خانواده درمانی باید به آن پرداخته شود.

نقش پررنگ والدین
والدین باید اجازه دهند که فرزندشان راجع به ترس‌هایش صحبت کند و با استفاده از بازی یا نقاشی آن را بروز دهد.

والدین باید ترس‌های کودکان را جدی بگیرند، افزود:
کوچک شمردن یا بی‌اهمیت نشان دادن این ترس‌ها نه تنها باعث کاهش ترس‌ها نمی‌شود بلکه در کودک احساس عدم‌اعتماد به والدین و اطرافیان را به‌وجود می‌آورد.

ضرورت تامین فضایی راحت همراه با آرامش برای کودکان
والدین باید برای صحبت با کودکانشان از جملات اطمینان بخش نظیر "من می‌دونم می‌ترسی، من تو را تنها نمی‌گذارم، یا من مراقب تو هستم و ….. " استفاده و با این جملات به کودک کمک کنند.
متقیان از والدین خواست به نیازهای فرزندشان پاسخ دهند و با نشان دادن کنترل خود بر اوضاع به گونه‌ای رفتار کنند که اگر فرزندشان با مشکلات خوردن یا خواب مواجه بود با انعطاف‌پذیری و صبر، نگرانی و اضطراب وی را کاهش دهند.

والدین باید از تنبیه‌کردن یا فریادزدن بر سر کودک یا عصبانی شدن از وی خودداری کنند
چندی پیش یک راننده آژانس در حین انتقال دختر شش ساله به مدرسه او را به مدت بیش از یک ماه و به بهانه‌های مختلف به خرابه نزدیک مدرسه برده و مورد آزار و اذیت جنسی قرار داده اما اکنون متهم با قرار وثیقه 50 میلیون تومانی آزاد است.