علت پرخاشگری در کودکان چیست؟

علائم رفتارهای پرخاشگری در گروه‌های سنی مختلف، متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است رفتار پرخاشگری در کودکان ۲ تا ۵ سال با گریه‌های شدید، زد و خورد با والدین و اطرافیان، پا کوبیدن و کوبیدن سر به دیوار و خود ‌زنی همراه باشد. در دوران مدرسه نیز عمده خشونت در مقابل همسالان بروز می‌کند. در این دوران، حجم گریه‌ها کاهش می‌یابد. در دوران بلوغ نیز عمدتاً رفتارهای خشونت‌آمیز می‌تواند تبدیل به یک نوع افسردگی شود.

عوامل به وجود آورنـده خشونت در رفتار کودکان
عوامل بسیاری وجود دارد که می‌تواند منجر به این رفتار نابهنجار شود. یکی از آن ها تلویزیون و برنامه‌های خشونت‌آمیز آن است. متأسفانه تعداد زیادی از والدین، برنامه‌های خشونت‌آمیز مورد علاقه‌شان را در کنار کودکان تماشا می‌کنند. این مسأله علاوه بر اینکه باعث رفتار خشونت‌آمیز در کودکان می‌شود، موجب بروز علائم اضطراب در آنان نیز می‌شود. بنابراین نیاز است والدین براساس علاقه خود و فرزندان‌شان زمان خاصی را برای دیدن این فیلم‌ها اختصاص دهند و به هیچ وجه این‌گونه فیلم‌ها را همراه کودکان‌شان نبینند.

آیا می‌دانید این آموزگار قدرتمند با تمام جذابیت‌هایی که دارد و دلبستگی‌هایی که ایجاد می‌کند، تا چه اندازه در شکل‌گیری شخصیت کودک امروز و بزرگسال فردا نقش دارد؟ کودکان به واسطه کم بودن سن شان و عدم رشد کامل ذهنی، تمام گفتار و تصاویر پخش شده از تلویزیون را به عنوان واقعیتی صرفِ و نه نمایشی غیرواقعی و تمام شدنی، می‌پذیرند. به عبارت دیگر، ذهن پاک و خالی از نیرنگ کودکان، هر آنچه را که می‌بیند، باور کرده و به حافظه بلندمدت خود منتقل می‌کند.

به همین دلیل، نمی‌توان گفت هر برنامه‌ای که از تلویزیون به طور مستقیم پخش می‌شود یا توسط سی‌دی‌های مختلف که امروزه حتی در سوپرمارکت‌ها نیز به وفور یافت می‌شوند، برای کودک مناسب است. به خصوص فیلم‌های وحشتناک که تنها ترویج دهنده خشونت و نفرت در کودکان است، نمی‌تواند به پرورش کودک با شخصیتی متعادل بینجامند.

چرا که دیدن این‌گونه از فیلم‌ها تنها این حس را در کودک بارور می‌کند که باید از قهرمان فیلمی که دیده است، الگوبرداری کند.

برای رهایی از این مشکل، پیشنهاد می‌شود والدین ابتدا به بررسی برنامه‌ها و فیلم‌های متناسب با سن کودک پرداخته و سپس اجازه دیدن آن را برای آنان صادر کنند. یادمان باشد که ما والدین به واسطه مسئولیت خطیری که در تربیت دلبند خود داریم، نباید اجازه دهیم تا صفحه سفید و پاک ذهن کودک‌مان با برنامه‌های بی‌محتوا و نامناسب به سمت سیاهی و تباهی کشیده شود.

عامل دیگری که می‌تواند باعث بروز خشونت در رفتار کودکان شود بازی های خشن کامپیوتری است. بازی‌هایی که مروج خشونت و بی‌رحمی‌اند و آن کس که در این بازی‌ها نمی‌کشد، بازنده به حساب می‌آید.

چگونگی بـروز خشونت در رفـتـار کودکــان

یکی دیگر از عوامل ایجاد پرخاشگری کودکان رفتار پدر و مادر است. از آنجایی که کودکان از والدین خود الگوبرداری می‌کنند در صورتی که آن ها رفتارهای خشونت آمیزی داشته باشند این رفتار به کودکان آن ها نیز منتقل می‌شود. ناکامی هم عامل دیگری است که به پرخاشگری می‌انجامد. وقتی کودک به هدف خود دست نیابد و ناکام شود، یکی از رفتارهایی که از او سر می‌زند پرخاشگری است.

کودکان مضطرب نیز به دلیل آن که نمی‌توانند آرام باشند ممکن است دچار خشونت در رفتار شوند. این‌گونه کودکان رفتارهایی پرخاشگرانه از خود بروز می‌دهند، البته بلافاصله پشیمان می‌شوند و از والدین خود عذرخواهی می‌کنند. برای از بین بردن خشم کود ک باید اضطراب و نگرانی وی را شناسایی کنیم و در رفع آن ها بکوشیم.