اختلال یادگیری ریاضی، تشخیص و درمان آن در کودکان

اگر شما یا کودکتان در فرمول ها و مسئله های ریاضی، اشکال هندسی و تشخیص فاصله ها مشکل دارید، می تواند نشانه ی اختلال یادگیری ریاضی باشد - نوعی اختلال در یادگیری که در آن تشخیص و حل مسائل ریاضی برای فرد سخت می شود.

اختلال یادگیری ریاضی چیست؟
-اختلال یاد گیری ریاضی یک نوع اختلال در یادگیری است که توانایی فرد در انجام و محاسبه ی راحت اعداد و ارقام دچار مشکل می شود.
-علائم رایج این اختلال شامل مشکلات با اعداد و ارقام، محاسبه و استدلال های ریاضی است. این علائم می توانند به صورت مشکلاتی در برقرار کردن ارتباط بین اعداد و علامت ها در مقادیر و تشخیص درست دستورالعمل ها، شمارش پول، گفتن زمان از طریق ساعت های آنالوگ ( عقربه دار )، هم خود را نشان دهند.
-تقریبا ۵ الی ۷ درصد از دانش آموزان ایالات متحده آمریکا دچار این اختلال نا توانایی هستند.
-آزمون تشخیص علائم اختلال یادگیری ریاضی در کودکان
-آزمون تشخیص علائم اختلال یادگیری ریاضی در بزرگسالان

نگاه کلی به اختلال یادگیری ریاضی
گلینیس هانِل روانشناس و نویسنده کتاب اختلال یادگیری ریاضی می گوید : " روند یادگیری به این دلیل اتفاق می افتد که مغز واحد های خاصی را برای انجام کارهای خاصی تشکیل می دهد : برنامه های عملی برای یادگیری موفق ریاضیات.
بعضی از ماها خوشبختانه عملکرد مغزی خوبی داریم که مغز ما مانند یک شبکه ی سریع می تواند محاسبات را انجام دهد و ریاضی را برایمان واضح و جالب کند. کودکان و بزرگسالان دچار اختلال یادگیری، ریاضی را بسیار پیچیده، خسته کننده و سخت می دانند. مغز آن ها به آموزش بیشتر، تجارب یادگیری هدفمند و تمرین بیشتر برای پیشرفت عملکرد این شبکه ی مغزی نیاز دارد ".
مشکلات و اختلالات مربوط به ریاضی را اختلال یادگیری ریاضی می گویند. ارزیابی ها متفاوت است اما بیشتر متخصصان معتقدند که ۳ الی ۶ درصد جمعیت، علائم این اختلال را دارند. این اختلال در خانم هایی که دچار سندروم ترنر - یک اختلال کروموزومی که در آن یکی از کروموزوم های ایکس حذف شده است - هستند بیشتر دیده می شود. هر چند علت اصلی این ارتباط هنوز مشخص نشده است.

علائم اختلال یادگیری ریاضی
استاد و متخصص اختلال یادگیری ریاضی، رونِت بِرد در کتاب خود علائم این اختلال را برای والدینی که کودکانشان دچار این اختلال هستند، نشان داده است. او همچنین پیشنهاد می کند که والدین از انواع شاخصه های مهم یادگیری استفاده کنند مانند :
-استفاده از انگشتان برای محاسبات ریاضی، که بعد ها دیگر از این روش استفاده نمی کنند
-مشکل به یاد آوردن نکات و آمار ریاضی
-مشکلات ارتباط دادن اعداد و نشانه ها به مقادیر و دستورالعمل ها
-مشکلات محاسبات پولی ( به طور مثال دادن پول خرد یا صورت حساب به صندوق دار بدون شمردن آن )
-ناتوانایی در گفتن زمان ساعت های آنالوگ ( عقربه دار )
-مشکل تشخیص ناگهانی چپ از راست
-مشکل در شناسایی الگوها و ترتیب شماره ها
مانند دیگر اختلالات یادگیری، این اختلال هم درمانی ندارد و با دارو خوب نمی شود. در واقع مراحلی نیست که در شما و کودکتان متوقف شود و روندی است که در آن مغزتان ریاضیات را محاسبه می کند. بیشتر کودکان یا افراد دچار این اختلال نشان دادند که مهارت های پایه ای ریاضی ضعیفی دارند. هدف تشخیص و درمان این اختلال، پر کردن فضاهای خالی و پیشرفت مکانیزم های سازگاری است که در طول زندگی همراه انسان است.

انواع اختلال یادگیری ریاضی
بیشتر این اختلال ها در حال تکامل هستند، به این معنی که از زمان تولد همراه فرد بوده اند. در حالی که تشخیص این علائم در بزرگسالان هم به راحتی قابل مشاهده است که معمولا بخاطر آسیب های مغزی یا سکته ی مغزی است.

تشخیص اختلال یادگیری ریاضی
اگر فرد بزرگسالی مشکوک به این اختلال باشد، بهتر است اول با پزشک خود صحبت کند. پزشک شما می تواند به شما یک روانشناس ( اعصاب ) یا دیگر متخصصان را معرفی کند. در بعضی مکان ها جوانان ۱۸ الی ۲۶ سال می توانند از طریق سیستم مدارس محلی خود این مشکل را ارزیابی کنند.
اگر فکر می کنید که کودکتان دچار این اختلال است، روند این مشکل می تواند به جای یک پزشک با مدرسه شروع شود. با معلم کودک خود صحبت کنید. او می تواند شما را از وضعیت درس ریاضی کودکتان باخبر سازد و اینکه نسبت به بقیه ی هم کلاسی هایش چگونه است را به شما بگوید.
اگر معلم کودکتان در مورد این اختلال چیزی نمی داند نا امید نشوید. این اختلال زیاد شناخته شده نیست و به همین دلیل شاید مربیان با علائم آن آشنا نیستند. آن ها ممکن است این مشکل ریاضی کودکان را یک تنبلی ساده در نظر بگیرند یا بگویند که این کودک هوش " ریاضیاتی " ندارد.
هانِل می گوید : " اگر معلم کودکتان بگوید که واقعا مشکلی نیست نگران نباشید و منتظر باشید که مهارت یادگیری کودکتان توسط معلم یا دیگر افراد بالا برود ".
با وجود اینکه مدرسه و دیگر مراکز سنجش از روش های متفاوت برای تشخیص این اختلال استفاده می کنند، بیشتر آن ها از روش مقایسه ی مهارت های ریاضی کودک با دیگر هم سن و سالان خود استفاده می کنند.
هر کودک دچار این اختلال، دارای نقاط قوت و ضعفی است. یک متخصص حرفه ای این را تشخیص می دهد و آزمایش های مختلفی را امتحان می کند تا محدوده های خاصی که کودک شما درگیر آن است را شناسایی کند.

آزمایش های معمول برای این اختلال شامل
شمردن. گرچه به نظر خیلی ساده است اما یکی از مهم ترین بخشهای این تست این است که از کودک شما می خواهد شمارش معکوس را تمرین کند، نقاط را بشمارد و یا سایر تمریناتی که نحوه ارتباط با اعداد و دسته بندی آنها با یکدیگر را نشان می دهد کامل کند. اسم رایج این تست " تست عصب روانشناختی برای پردازش شمارش اعداد و محاسبه در کودکان یا همان NUCSLC است."
رسم اشکال هندسی. مهارت های بینایی- هندسی نقش مهمی در ریاضی دارند و کپی کردن اشکال و یا کشیدن آنها از حفظ یک راه خوب برای اندازه گیری چالش های کودک در این زمینه است. اگر کودک شما نمی تواند از حفظ یک ذوزنقه بکشد یا اگر شکل هندسی عادی ای را از زاویه های مختلف ببیند و نتواند آن را تشخیص دهد، مهارت های بینایی- هندسی او دچار مشکل است و یادگیری مهارت های ساده ریاضی را تحت تاثیر قرار می دهد.
مشاهدات فعالیت های کلاسی. اکثر متخصصان می خواهند درگیری فرزندتان با مسائل ریاضی را در یک محیط واقعی زیر نظر بگیرند و تشخیص دهند. با مدرسه ی کودکتان صحبت کنید و ترتیب روزی را برای مشاهده ی فعالیت کودکتان از نزدیک بدهید.

گزینه های پیشنهادی برای درمان اختلال یادگیری ریاضی
بعد از این که نیازهای بیمار را مشخص کردید، متخصص یک طرح برای هدف قرار دادن آنها پیش رو می گذارد. برد می گوید : " من درس ها را مطابق نیازهای فردی کودک قرار دادم و بر هر تصور غلطی که ممکن است داشته باشد تمرکز کردم و فضا های خالی یادگیری که باید پر شوند را شناسایی کردم. هدف این است که یک پایه ی قوی برای ایجاد مهارت های دیگر درست کنیم ".
استفاده از برگه های تمرین ریاضی روش مناسبی برای کمک به یک کودک دچار این اختلال نیست. کودکان برای یادگیری مهارت های ریاضی نیاز به یک روش عملی دارند نه این که فقط از روی کتاب آن را بخوانند.
برد کتاب های متفاوتی درباره بازی هایی که در آن از اجسام قابل لمس استفاده می کند نوشته است، مثل سنگ های شیشه ای رنگی، تاس یا دومینو و همراه با انواع فعالیت هایی که نیاز به درگیر شدن چند حواس است.
به طور مثال برای سنگ های شیشه ای، یک کودک می تواند شروع کند اعداد را با استفاده از جدا کردن آن ها به بخش های مختلف و مرتب کردن آن ها بر روی تشک های رنگی، به صورت متفاوت نگاه کند. شش نقطه در دومینو می تواند به ۲ مجموعه ی ۳ تایی، ۳ مجموعه ۲تایی، یا ۱ مجموعه ی ۲تایی و ۱ مجموعه ی۴ تایی تقسیم شود.
گروه بندی و گروه بندی مجدد خیلی مهم است. این روش به کودک کمک می کند که اعداد را چیزهای پر کاربردی بداند. او می تواند این مهارت جدید را بپذیرد و آن را به مشکلات ساده ریاضی اش اضافه کند. این هدف برای این است که روش های محاسبه و استدلال ها را یاد بدهد که از راه حل های ریاضی برای حل مسئله های ریاضی استفاده کنیم.
در قانون بعضی از کشورها، جوانان مبتلا به این اختلال حق دارند از کار فرمای خود کمک های معقولی برای جبران چالش های خودشان داشته باشند که می تواند شامل استفاده از ماشین حساب در هر فعالیت مرتبط با ریاضی، جدول های ریاضی و نمودار یا حتی استفاده از برگه های یاداشت برداری در هنگام جلسات ( که اگر مشکلی مربوط به مسائل ریاضی پیش آمد آن را یاداشت کنند )، باشد.
با کار فرمای خودتان در مورد استراتژی هایی که برای شما کارآمد خواهد بود صحبت کنید. بزرگسالان همچنین می توانند مهارت های ریاضی خودشان را تقویت کنند، چه به تنهایی یا با کمک یک روانشناس متخصص در امور آموزشی. شک داریم که برایتان جالب باشد اما حتی پیشرفت های اساسی در مهارت های ریاضی شما می تواند تاثیرات طولانی مدت بر زندگی روزمره شما داشته باشد.
دکتر ادوارد هابارد استادیار دانشگاه ویسکانسین مدیسن می گوید : " وقتی که ما به مشکل خواندن چیزی فکر می کنیم، اکثر بزرگسالان دوست ندارند که دوباره برگردند و آن مطالب و صدا را گوش دهند. همچنین، اگر متوجه شوید که با حل مسائل ریاضی درگیر هستید مسلما اولین بازخورد شما این نیست که برگردید و ببینید که چه چیز هایی را از قلم انداخته اید.
از این حس اصلی کار با اعداد استفاده کنید، و سعی کنید آن را به عددها و نماد های پایه مرتبط کنید. احتمالا مردم سعی می کنند که در سطح بالاتری کار کنند. آنچه واقعا باید انجام دهید این است که به عقب برگردید و به این مهارت های پایه ای نگاه کنید. چیزهایی که اغلب معلمان، والدین و مردم بر این باورند که همه ی ما آن را در خودمان داریم ".