تقویت مغز کودکان، چه راه‌هایی موثر است؟

خواندن کتاب برای کودکان یکی از توصیه های همیشگی متخصصان روانپزشکی و روانشناسی بوده است.طبق یک مطالعه جدید خواندن کتاب و داستان برای کودکان می تواند به تقویت بخش هایی از مغز آنها بیانجامد.

این کار علاوه بر تقویت پیوند بین والدین و فرزند، می تواند به افزایش توان ذهنی و رشد توانایی زبانی آنها بیانجامد. با این حال تاکنون مطالعه خاصی که به بررسی مستقیم تاثیر این کار بر مغز کودکان پرداخته باشد به انجام نرسیده بود.


در این مطالعه جدید، ۱۹ کودک خردسال ۳ تا ۵ سال مورد بررسی قرار گرفتند. ۳۷ درصد از این کودکان از خانواده های کم درآمد بودند. پدر و مادر هر یک از این کودکان به پرسشنامه ای که برای ارزیابی میزان محرک های شناختی در خانه طراحی شده بود پاسخ دادند.

این پرسشنامه به سه حوزه مهم می پرداخت: کتاب خواندن والد و کودک (دسترسی به کتاب، تعداد دفعات کتابخوانی و نوع کتابها)، تعامل والد و کودک (صحبت و بازی میان آنها) و نیز آموزش مهارت های خاص نظیر شمارش و یا اشکال هندسی به کودکان.

سپس فعالیت مغزی این کودکان توسط شیوه fMRI مورد بررسی قرار گرفت. در واقع زمانیکه کودکان در حال شنیدن داستان های مناسب سن شان از طریق هدفون بودند، فعالیت مغزی آنها بررسی شد. در این مدت هیچ گونه محرک دیداری برای آنها وجود نداشت. هدف از این آزمایش، بررسی تفاوت های مغزی موجود در درک داستان در بخش های مرتبط با زبان در مغز بود.

نتیجه نهایی نشان داد که هر قدر کودک در خانه بیشتر با کتابخوانی روبرو می شد، فعالیت بخش های خاصی از مغز که به پردازش معنایی (دریافت معنا از زبان) مربوط می شد بیشتر بود.

همچنین بخش هایی از مغز که به تصور مربوط می شد در این مطالعه به شدت فعال بودند و این نشان می داد که تصویرسازی ذهنی نفش مهمی در درک داستان دارد و در واقع کودکان می توانند در ذهن خود، داستان را «ببینند». این امر در فرآیند رشد اهمیت زیادی دارد، زیرا به تدریج تصاویر از کتاب های آنها حذف می شود.

یکی دیگر از یافته های این پژوهش این بود که این فعالیت مغزی هیچ ربطی به وضعیت اقتصادی خانواده ها نداشت.