زیتون در بارداری _ ۶ فواید و مضرات + نکات مهم مصرف

خوردن زیتون در بارداری مفید است؟

بله، مصرف متعادل زیتون در بارداری نه‌تنها بی‌ضرر بلکه بسیار مفید است. زیتون سرشار از چربی‌های سالم تک غیراشباع، ویتامین E، آنتی‌اکسیدان‌ها، فیبر و مواد معدنی مانند آهن و کلسیم است که برای مادر و جنین مفید است. ارزش غذایی 100 گرم زیتون در جدول زیر آورده شده است.

هوس خوردن زیتون در بارداری

چرا زنان باردار هوس خوردن زیتون می‌کنند؟ ویار زیتون در بارداری بسیار رایج است. این هوس می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله:

• افزایش نیاز به سدیم: در طول بارداری، حجم خون بدن مادر به‌طور قابل‌ توجهی افزایش می‌یابد و به همین دلیل نیاز به سدیم هم بیشتر می‌شود. زیتون معمولاً نمک زیادی دارد و خیلی سریع می‌تواند به میان‌وعده‌ی محبوب مادر باردار تبدیل شود تا این نیاز اضافی به سدیم را برطرف کند.
• کمبود مواد مغذی خاص: هوس زیتون ممکن است نشانه‌ای از کمبود برخی مواد مغذی باشد که در زیتون به‌وفور یافت می‌شوند مانند چربی‌های سالم (تک غیراشباع) و ویتامین E . بدن مادر با این هوس سعی می‌کند به او بگوید که به این مواد مغذی نیاز دارد.

خوردن زیتون در سه ماهه اول بارداری مجاز است؟

بله، مصرف زیتون در سه ماهه اول بارداری کاملاً مجاز و حتی مفید است، به شرطی که متعادل و از نوع مطمئن باشد. در این دوره که اندام‌های اصلی جنین در حال تشکیل است، ویتامین E، چربی‌های سالم و آنتی‌اکسیدان‌های زیتون به رشد صحیح جنین و کاهش استرس اکسیداتیو کمک می‌کنند.

فواید زیتون در بارداری

خوردن زیتون در بارداری می‌تواند فواید متعددی داشته باشد که در ادامه ذکر می‌کنیم.

1. تامین مواد مغذی برای جنین: مصرف زیتون در دوران بارداری، مواد مغذی حیاتی را برای جنین تامین می‌کند. دو ماده مغذی مهم موجود در زیتون برای زنان باردار، نیاسین و اسید پانتوتنیک هستند. اسید پانتوتنیک به ساخت گلبول‌های خون کمک کرده و از کم‌خونی جلوگیری می‌کند. همچنین تولید هورمون‌ها در مادر باردار برای داشتن بارداری سالم و کنترل نوسانات خلقی بسیار مهم است و نیاسین در این فرآیند نقش دارد.
2. تامین ویتامین E: این ویتامین در دوران بارداری، فوایدی همچون محافظت از سلول‌ها در برابر مواد مضر، تقویت سیستم ایمنی و کمک به رشد و ترمیم بافت‌ها دارد.
3. تامین ویتامین A: زیتون حاوی ویتامین A و آنتی‌اکسیدان نیز هست. ویتامین A به تقویت سیستم ایمنی مادر کمک کرده و خطر ابتلا به عفونت و بیماری را کاهش می‌دهد. همچنین در رشد بینایی جنین نقش مهمی دارد.
4. تامین ویتامین K: این ویتامین به حفظ توانایی لخته شدن خون کمک می‌کند و همراه با مقدار بالای ویتامین سی، زیتون را به مکمل غذایی ایده‌آلی برای تقویت سیستم گردش خون سالم در مادر و جنین تبدیل می‌کند.
5. سرشار از چربی‌های سالم: زیتون منبع خوبی از چربی‌های تک غیراشباع است که به رشد مغز جنین کمک می‌کند.
6. جلوگیری از یبوست: زیتون حاوی فیبر غذایی است که به هضم غذا کمک کرده و از یبوست در بارداری جلوگیری می‌کند.

مضرات زیتون در بارداری

عوارض زیاده‌روی در مصرف زیتون در بارداری عبارتند از:

•  خطر واکنش آلرژیک: هرچند نادر است اما برخی زنان باردار ممکن است به پروتئین‌های موجود در زیتون حساسیت نشان دهند. علائم می‌تواند شامل کهیر، خارش دهان و تنگی نفس باشد.
• احتمال آلودگی میکروبی و لیستریا: زیتون‌های پرشده (با مغز بادام، فلفل، سیر و …) یا زیتون‌های سنتی و خانگی که در شرایط بهداشتی تولید و نگهداری نشده، ممکن است به باکتری لیستریا یا سایر پاتوژن‌ها آلوده باشند. عفونت لیستریا در بارداری بسیار خطرناک است و می‌تواند منجر به سقط، زایمان زودرس یا آسیب جدی به جنین شود.
• مقادیر سدیم بالا: یکی از مهم‌ترین مضرات زیتون در دوران بارداری، مقادیر بالای سدیم آن است. مصرف بیش از حد زیتون می‌تواند باعث احتباس مایعات و ورم شدید دست‌ها و پاها، افزایش فشار خون بارداری و بالا رفتن خطر پره‌اکلامپسی و همچنین فشار مضاعف بر کلیه‌های مادر شود.

نکته مهم: فقط از زیتون‌های پاستوریزه و بسته‌بندی‌شده دارای مجوز بهداشتی استفاده کنید و از مصرف زیتون فله‌ای و محلی بدون برچسب خودداری نمایید.

نقل قول از:

healthline

Olives are usually well tolerated, and allergy is rare. However, they may contain high concentrations of salt. Some varieties may contain higher amounts of acrylamide due to processing.

ترجمه:

زیتون معمولاً به‌خوبی تحمل می‌شود و حساسیت به آن بسیار نادر است. با این حال، زیتون‌ها ممکن است حاوی مقدار زیادی نمک باشند. همچنین برخی انواع زیتون (به‌ویژه زیتون‌های سیاه فرآوری ‌شده) به‌دلیل روش تولید، می‌توانند مقادیر بالاتری از ماده‌ی مضر آکریل‌آمید داشته باشند.

مقدار مصرف زیتون در بارداری

در مورد مقدار مجاز مصرف زیتون در بارداری، با پزشک خود مشورت کنید. به‌هیچ عنوان در خوردن زیتون در دوران بارداری زیاده‌روی نکنید.

خوردن زیتون در بارداری و زیبایی جنین

در دوران بارداری، بحث تاثیر زیتون بر زیبایی جنین، بیشتر ریشه در باورهای سنتی دارد تا شواهد علمی. با این وجود، ارزش تغذیه‌ای آن انکارشدنی نیست. زیتون با داشتن ویتامین E، اسیدهای چرب مفید و آنتی‌اکسیدان‌ها به سلامت پوست مادر و بهبود تغذیه جنین کمک می‌کند؛ همین نقش حمایتی باعث شده تصور شود بر زیبایی جنین اثر مستقیم دارد. واقعیت این است که زیبایی ظاهری جنین تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و وضعیت کلی تغذیه مادر شکل می‌گیرد، نه مصرف یک غذای خاص.

زیتون پرورده در بارداری

زیتون پرورده به دلیل ترکیب مواد مغذی خود می‌تواند گزینه‌ای ارزشمند در رژیم غذایی دوران بارداری باشد. در این فرآورده، علاوه بر چربی مفید موجود در زیتون، از چربی سالم گردو نیز بهره‌مند می‌شوید که سرشار از اسیدهای چرب ضروری و ترکیبات مفید برای سلامت مادر است. وجود دانه‌های انار در این ترکیب نیز ارزش تغذیه‌ای آن را افزایش می‌دهد زیرا انار منبع آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های تقویت‌کننده سیستم ایمنی است. تنها نکته مهم این است که هنگام مصرف زیتون پرورده مطمئن شوید حاوی گلپر نباشد زیرا استفاده از این ادویه در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

آیا مصرف روغن زیتون در بارداری بی‌خطر است؟

بله، روغن زیتون در دوران بارداری کاملاً بی‌خطر و حتی بسیار مفید است و می‌توانید با خیال راحت آن را به برنامه غذایی‌تان اضافه کنید. این روغن برای مادر و جنین خواص زیادی دارد.

خواص روغن زیتون در بارداری

مهم‌ترین فواید روغن زیتون در بارداری عبارتند از:

•  کمک به رشد و تکامل جنین: مصرف روغن زیتون در دوران بارداری می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی بر رشد و تکامل جنین داشته باشد. این روغن حاوی مقادیر قابل ‌توجهی اسیدهای چرب امگا-۳ است که برای قلب نوزاد بسیار مفیدند. همچنین مطالعات نشان داده‌اند مصرف منظم روغن زیتون در بارداری باعث بهبود عملکرد و تکامل مغز جنین می‌شود و حتی مهارت‌های یادگیری کودک را پس از تولد تقویت می‌کند. علاوه بر این، مادرانی که در طول بارداری به‌طور مرتب روغن زیتون مصرف می‌کنند، معمولاً نوزادانی با وزن و قد مناسب‌تر به دنیا می‌آورند.
•  کاهش ترک‌های پوستی دوران بارداری: ایجاد ترک‌های پوستی یکی از شایع‌ترین اتفاقات در دوران بارداری است و تقریباً اکثر زنان آن را تجربه می‌کنند. با بزرگ شدن جنین، پوست شکم و عضلات لگن کشیده می‌شوند و این کشیدگی باعث ترک می‌شود. روغن زیتون از دیرباز برای پیشگیری و کم‌رنگ کردن ترک‌های بارداری استفاده می‌شده است. اگر هر روز به‌طور منظم روی شکم، ران‌ها و سینه‌ها روغن زیتون خالص مالیده شود، احتمال بروز ترک به شدت کاهش می‌یابد و حتی اگر ترک ایجاد شود، با ادامه ماساژ روزانه بسیار کم‌رنگ شده یا در بسیاری از موارد، کاملاً محو می‌شود.
• بهبود رفلکس‌های حرکتی نوزادان: مشاهدات نشان داده مادرانی که در طول بارداری به‌طور منظم روغن زیتون مصرف کرده‌اند، در مقایسه با مادرانی که روغن زیتون مصرف نکرده بودند، نوزادانی با رفلکس‌های روان‌ حرکتی (psychomotor reflexes) بهتر و قوی‌تر به دنیا آورده‌اند.

نکات مهم درباره مصرف زیتون در بارداری

ایمنی خوردن زیتون در دوران بارداری به نحوه‌ی آماده‌سازی و نگهداری آن بستگی دارد:

• انتخاب زیتون‌های حرارت‌دیده: زیتون‌هایی که در آب ‌نمک حرارت داده شده‌اند، ایمن‌ترین گزینه در دوران بارداری محسوب می‌شوند.
• پرهیز از انواع غیرپاستوریزه: زیتون‌های غیرپاستوریزه ممکن است حامل باکتری‌های خطرناک باشند که سلامت مادر و جنین را تهدید می‌کنند.
• مصرف متعادل: هرچند زیتون می‌تواند به تامین نیاز افزایش ‌یافته سدیم کمک کند، زیاده‌روی در مصرف آن ممکن است موجب احتباس آب یا افزایش فشار خون شود. بنابراین لازم است در حد اعتدال مصرف شوند و با گزینه‌های کم‌نمک دیگر متعادل گردند.

سخن پایانی

در نهایت، مصرف زیتون در بارداری نه‌تنها ایمن است بلکه فواید بسیاری برای مادر و جنین دارد. رعایت مصرف متعادل، انتخاب محصولات پاستوریزه و حرارت‌دیده و ترکیب آن با یک رژیم غذایی سالم، زیتون و روغن زیتون را به بخشی ارزشمند از برنامه غذایی دوران بارداری تبدیل می‌کند.